Από τις θέσεις της κυβέρνησης σε σχέση με τα δύο μείζονα ζητήματα της τρέχουσας αξιολόγησης, το ασφαλιστικό και το φορολογικό, αλλά και από τις δηλώσεις των στελεχών της, εύκολα προκύπτει η διαπίστωση ότι υπάρχει συστηματική προσπάθεια να δοθεί η εντύπωση ότι προστατεύονται οι αδύναμοι και ότι αυτή τη φορά καλούνται να πληρώσουν οι (υποτιθέμενοι) ισχυροί.
Ως προς το ασφαλιστικό έχει ξεκαθαρίσει ότι επιδίωξή της είναι να μην υπάρξει καμία μείωση στις κύριες συντάξεις, αλλά να δημιουργηθούν πρόσθετα έσοδα για τα Ταμεία μέσω της αύξησης των εισφορών κυρίως των ελευθέρων επαγγελματιών και κατά δεύτερο λόγο των αγροτών. Για το φορολογικό, φαίνεται να δρομολογεί αύξηση της φορολογίας μόνο για τα μεσαία και υψηλότερα εισοδήματα, μέσω της αναπροσαρμογής του ανώτατου φορολογικού συντελεστή από το 42% στο 50% ή στο 55% για (ακαθάριστα) εισοδήματα άνω των 60.000 ευρώ, αλλά και της τροποποίησης των ορίων των μεσαίων συντελεστών.
Η δυνατότητα να εισπραχθούν τα προϋπολογισθέντα πρόσθετα έσοδα και στην περίπτωση των εισφορών και στην περίπτωση της φορολογίας αμφισβητείται έντονα και όχι μόνο από τους δανειστές. Με εισφορές να αυξάνονται υπέρμετρα για όλα τα μικρομεσαία, μεσαία και μεγαλύτερα εισοδήματα των επαγγελματιών, είναι αμφίβολο αν θα καταφέρουν να παραμείνουν στο επάγγελμά τους όλοι οι σημερινοί ελεύθεροι επαγγελματίες, αν αναλογισθούμε και όλες τις υπόλοιπες φορολογικές επιβαρύνσεις τους. Επίσης, με συντελεστή φορολόγησης 50% ή και 55% (ακόμη και 60% έχει διαρρεύσει για εισοδήματα πάνω από 100.000), το πιθανότερο είναι ότι πολλοί υψηλόμισθοι θα βρουν άλλους νομότυπους τρόπους (και υπάρχουν αρκετοί) για να εισπράττουν τον μισθό τους ή το μεγαλύτερο μέρος του μισθού τους και να αποφύγουν την επιπλέον φορολογία του ανώτατου συντελεστή.
Συνεπώς, αν οι λογιστικοί υπολογισμοί της κυβέρνησης έγιναν με βάση τη σημερινή κατάσταση, είναι πολύ πιθανόν να μην επαληθευτούν και η απόδοση των μέτρων να είναι σημαντικά κατώτερη από τις προβλέψεις της. Ως εκ τούτου, πρόκειται μάλλον για επισφαλή μέτρα, αβέβαιης αποτελεσματικότητας. Το αν είναι και δίκαια ή όχι είναι επίσης ζήτημα το οποίο έχει γίνει αντικείμενο έντονης αμφισβήτησης και όχι μόνο από τους θιγόμενους κλάδους.
Όμως, παρά ταύτα φαίνεται να επιμένει σ‘ αυτές τις θέσεις η κυβέρνηση κατά τη διαπραγμάτευση που γίνεται με τους εκπροσώπους των δανειστών για τα μέτρα υλοποίησης των στόχων του νέου μνημονίου. Ούτε μείωση κύριων συντάξεων δείχνει διατεθειμένη να δεχθεί, ούτε εκλογίκευση των εισφορών των επαγγελματιών και των αγροτών (για την οποία βέβαια, δεν φαίνεται να νοιάζονται ιδιαίτερα οι δανειστές). Επίσης, δείχνει αποφασισμένη να επιμείνει και στο θέμα της αύξησης του ανώτατου φορολογικού συντελεστή, παρά τις επιφυλάξεις των δανειστών που έχουν να κάνουν περισσότερο με την αποδοτικότητα του μέτρου και όχι τόσο με λόγους αρχής.
Μπορούμε να πούμε λοιπόν ότι η κυβέρνηση έχει ως πρώτη προτεραιότητα το θέμα του ιδεολογικού και ταξικού στίγματος που βγαίνει προς τα έξω από τον χαρακτήρα των παραπάνω μέτρων και λιγότερο το ζήτημα της αποδοτικότητάς τους ως προς την επίτευξη των οικονομικών στόχων για τις οποίες έχει δεσμευτεί με το μνημόνιο του καλοκαιριού.
Την επισφαλή απόδοση των μέτρων την γνωρίζουν όμως οι δανειστές και γι’αυτό η διαδικασία της αποδοχής ή μη των κυβερνητικών προτάσεων προβλέπεται δύσκολη και μακρόχρονη. Δεν φαίνεται να προχωράει η διαπραγμάτευση αν δεν έχουμε τελικά κάποιες μειώσεις και στις κύριες συντάξεις και αν δεν υπάρξει και άλλη αύξηση φορολογίας πέραν ή εκτός της αύξησης του ανώτατου συντελεστή.
Το κρίσιμο βέβαια είναι αν θα υποχωρήσει τελικά η κυβέρνηση προκειμένου να υπάρξει συμφωνία ως προς το είδος και την απόδοση των μέτρων ή αν θα τηρήσει άκαμπτη στάση και θα εξωθήσει τα πράγματα σε αδιέξοδο, με επιδίωξη, αν τελικά οι δανειστές δεν υποχωρήσουν, να ξαναπάει σε εκλογές. Αν αυτή είναι η σκέψη της το σκηνικό το έχει ήδη στήσει καλά. Δίνει την εντύπωση ότι υπερασπίζεται τους αδύναμους, τους συνταξιούχους και τους χαμηλόμισθους και ότι τα βάζει με τους (υποτιθέμενους) ισχυρούς, τους επαγγελματίες και τους υψηλόμισθους.
Προφανώς μιλάμε για το ενδεχόμενο να πάει σε εκλογές με δική της πρωτοβουλία δίνοντας την εντύπωση ότι αρνήθηκε να συμβιβασθεί και όχι επειδή θα έχει χάσει μία κρίσιμη ψηφοφορία στη βουλή. Εξυπακούεται ότι αν δεν μπορέσει να περάσει στους δικούς της βουλευτές τον όποιο συμβιβασμό, η μόνη επιλογή της θα είναι η προς τα έξω άκαμπτη στάση και οι εκλογές, αφού αν συμβιβασθεί με τους δανειστές και μετά χάσει την πλειοψηφία στη βουλή, δεν θα έχει καμία τύχη στις εκλογές. Συμβιβασμός προφανώς θα γίνει μόνο αφού θα έχει εξασφαλισθεί προηγούμενα η συναίνεση των κυβερνητικών βουλευτών, διαφορετικά κανένα κρίσιμο εφαρμοστικό νομοσχέδιο δεν θα εισαχθεί στη βουλή. Συνακόλουθα, αν δεν συμβιβασθεί η κυβέρνηση, πάει να πει ότι δεν θα έχει καταφέρει να περάσει τα αντίστοιχα μέτρα στους βουλευτές της και όχι απαραίτητα επειδή η ίδια δεν θα επιθυμούσε μία συμβιβαστική λύση.
Σε κάθε περίπτωση, οι εκλογές δεν είναι διαπραγματευτικό ατού στα χέρια της κυβέρνησης, παρά λύση ανάγκης. Οι δανειστές, δεν φαίνεται να κάμπτονται μπροστά σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Το πιθανότερο είναι ότι από αυτές θα προκύψει μία ευρύτερη κυβέρνηση η οποία θα κληθεί να υλοποιήσει τα ίδια μέτρα. Το αν θα συμμετέχει σε αυτήν ο Συριζα, λογικά δεν τους απασχολεί ιδιαίτερα, αφού η μέχρι τώρα εντύπωση που υπήρχε σε πολλούς ότι μία αριστερή κυβέρνηση θα έχει λιγότερες αντιδράσεις κατά την υλοποίηση του μνημονίου, δεν επαληθεύθηκε (αφού και ο ίδιος ο Συριζα καλούσε τον λαό σε αγωνιστική δράση).
Σε περίπτωση εκλογών, είναι σημαντικό για την κυβέρνηση που μέχρι τώρα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, δεν τολμούν να αντιπαρατεθούν συγκεκριμένα και με σαφήνεια στις κυβερνητικές προτάσεις και πολύ περισσότερο, να καλέσουν την κυβέρνηση να μην επιμείνει σε αυτές, παρά την έκδηλη επιθυμία τους να αποφύγουν νέες εκλογές. Δεν προτείνουν μείωση συντάξεων και δεν ζητούν να παραμείνει ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής στα τωρινά επίπεδα, υπό τον φόβο να κατηγορηθούν ότι δεν προστατεύουν τους αδύναμους, αλλά τους προνομιούχους. Συνεπώς στην πολιτική αντιπαράθεση σε ενδεχόμενες εκλογές, θα δυσκολευτούν να επικρίνουν με πειστικό τρόπο την επιμονή της κυβέρνησης να υπερασπισθεί τις (υποτιθέμενες) φιλολαϊκές προτάσεις της και να μην συμβιβασθεί με τους δανειστές.