Φαίνεται πως παρατείνει συνεχώς τη διαδικασία ψήφισης του νέου ασφαλιστικού η κυβέρνηση. Εκτός από την αποδοχή του νομοσχεδίου από τους δανειστές, πρέπει να εξασφαλίσει και τη στήριξή του από τους κυβερνητικούς βουλευτές, ενώ έχει να αντιμετωπίσει και τις αντιδράσεις των ενεργών ασφαλισμένων (και λιγότερο των συνταξιούχων), κυρίως δε των ελεύθερων επαγγελματιών και των αγροτών. Δύσκολη δουλειά η εξεύρεση μιας λύσης που να ικανοποιεί ή να καταλαγιάζει όλες τις πλευρές.
Για την άλλη εμπλεκόμενη πλευρά, δηλαδή την αντιπολίτευση, δεν χρειάζεται να γίνει αναλυτική μνεία, για τον λόγο ότι όποιο περιεχόμενο και αν έχει το νομοσχέδιο θα τη βρεί αντίθετη, ενώ θα αποφύγει προφανώς, όπως έχει κάνει μέχρι τώρα, να καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις, διότι η όποια πρόταση πάντα κάποιους θα θίγει. Περιορίζεται απλώς στο να αντιτίθεται τόσο στην αύξηση των εισφορών όσο και στη μείωση των συντάξεων.
Η αποδοχή του νομοσχεδίου από τους δανειστές εξυπακούεται ότι είναι η απαραίτητη προϋπόθεση πριν από την εισαγωγή του προς ψήφιση, ενώ λογικά ενδιαφέρει και τους ίδιους η αποδοχή των μέτρων από τους κυβερνητικούς βουλευτές (εκτός αν επιθυμούν ή αποδέχονται την πτώση της κυβέρνησης και τον σχηματισμό «οικουμενικής»), ενώ αντίθετα, δεν φαίνεται να νοιάζονται και πολύ για τις αντιδράσεις της κοινωνίας, δεν έχουν δείξει κάτι τέτοιο άλλωστε αυτά τα χρόνια της κρίσης. Αρχικά διαφώνησαν μόνο με την σχεδιαζόμενη μικρή αύξηση των εργοδοτικών εισφορών (κατά 0,5%), αλλά αυτό φαίνεται ότι ξεπεράσθηκε, αποδέχθηκαν άλλωστε την αύξηση και οι εργοδοτικές οργανώσεις.
Είναι προφανές λοιπόν ότι το τελικό κείμενο του νομοσχεδίου πριν από την ψήφισή του θα έχει εξασφαλίσει την αποδοχή των δανειστών, ενώ θα θεωρείται διασφαλισμένη και η ψήφισή του από την κυβερνητική πλειοψηφία, όσο μπορεί αυτό να θεωρείται βέβαιο. Δεν είναι όμως καθόλου πιθανό, το τελικό κείμενο να βρίσκει σύμφωνους τους ενεργούς ασφαλισμένους, εφόσον θα περιέχει μεγάλη αύξηση εισφορών ή και τους συνταξιούχους, αν τελικά έχουμε μείωση συντάξεων, έστω και μόνο των επικουρικών.
Ακόμη και αν δεν δοκιμασθεί η κυβερνητική πλειοψηφία στην σχετική ψηφοφορία - με ό,τι αυτό θα συνεπάγονταν για το μέλλον της κυβέρνησης και τις πολιτικές εξελίξεις - το πιθανότερο είναι ότι η ψήφιση του νομοσχεδίου δεν θα αφήσει αλώβητη την κυβέρνηση στη σχέση της με την κοινωνία. Και τούτο γιατί εκ των πραγμάτων καλείται να επιλέξει αν θα δυσαρεστήσει τους ενεργούς ασφαλισμένους ή τους συνταξιούχους ή και τους δύο. Αν περιορίσει τα ελλείμματα των Ταμείων κυρίως μέσω της περικοπής των συντάξεων, θα δυσαρεστήσει περισσότερο τους συνταξιούχους. Αν επιλέξει, όπως φαίνεται, αντί της μείωσης των δαπανών, την αύξηση των εσόδων των Ταμείων μέσω της αύξησης των εισφορών, θα δυσαρεστήσει τους εν ενεργεία ασφαλισμένους και κυρίως τους επαγγελματίες και τους αγρότες. Αν επιχειρήσει να κάνει και τα δύο, προσπαθώντας να κατανείμει τις επιβαρύνσεις και να εξισορροπήσει τα πράγματα, το πιθανότερο είναι να δυσαρεστήσει τους πάντες, ακόμη και αν ρίξει το βάρος περισσότερο προς μία κατεύθυνση, όπως για παράδειγμα αν έχουμε μεγάλη αύξηση εισφορών και μείωση μόνο των επικουρικών και όχι των κύριων συντάξεων.
Η αναγκαιότητα αποδοχής και στήριξης του νέου ασφαλιστικού από τους κυβερνητικούς βουλευτές προφανώς δεν είναι μία διαδικασία αποκομμένη από τον αντίκτυπο που θα έχουν τα μέτρα στο σύνολο της κοινωνίας και όχι μόνο στους εμπλεκόμενους φορείς. Είναι αυτός ο λόγος που η κυβέρνηση δίνει την εντύπωση ότι βρίσκεται περισσότερο σε αναζήτηση προσχημάτων που θα κάνουν αποδεκτό το νομοσχέδιο στο σύνολο των ψηφοφόρων και λιγότερο σε αναζήτηση δίκαιων, αποδοτικών και εφαρμόσιμων λύσεων. Και εδώ είναι τα δύσκολα: αν η βολική εντύπωση που μεταδίδεται σε μία σημαντική μερίδα πολιτών με την μεγάλη αύξηση των εισφορών στους ελεύθερους επαγγελματίες, είναι πως η κυβέρνηση τα βάζει με (υποτιθέμενους) προνομιούχους, η αναπόφευκτη, όπως φαίνεται, αύξηση των εισφορών και στους αγρότες, δεν είναι το ίδιο εύκολη ως προς τις εντυπώσεις και δεν είναι κάτι που μπορεί να περάσει πολύ ανώδυνα. Ηδη τα τρακτέρ σε πολλές περιοχές άρχισαν να ετοιμάζονται.
Οπως και να’χει, τα ψέμματα τελείωσαν και η ώρα της αλήθειας έφτασε για την κυβέρνηση, ακόμη και αν δεν έχει απώλειες κατά τη ψηφοφορία στο κοινοβούλιο. Η διαφαινόμενη επιλογή της να αναζητήσει ταξικά επιχειρήματα με επίφαση κοινωνικής πολιτικής και να ρίξει το βάρος στην υπέρμετρη αύξηση των εισφορών κυρίως των επαγγελματιών και κατά δεύτερο λόγο των αγροτών και όχι στη μείωση των υψηλών συντάξεων, δεν θα είναι χωρίς συνέπειες, όχι μόνο σε σχέση με την αποδοχή των μέτρων από την κοινωνία, αλλά, κυρίως, σε σχέση με την επίπτωση που αυτά θα έχουν στην πραγματική οικονομία και στην αναγκαιότητα της χώρας να περάσει στην ανάκαμψη.
Τα εξαγγελθέντα μέτρα που περιέχουν μεγάλη και δυσβάστακτη αύξηση εισφορών, λαμβανομένης υπόψη και της ήδη υψηλής φορολογικής επιβάρυνσης, ισοδυναμούν με επιβολή πρόσθετης φορολογίας (από την στιγμή που οι πολλαπλάσιες εισφορές δεν συνδέονται με τη λήψη μεγαλύτερης σύνταξης) και με ανακατανομή πλούτου που αρκετοί χαρακτηρίζουν «εξίσωση προς τα κάτω» και αν προχωρήσουν τελικά, θα μειώσουν σημαντικά το καθαρό εισόδημα των πιο παραγωγικών στρωμάτων της κοινωνίας και αναπόφευκτα θα έχουν επιπτώσεις στην απασχόληση και στην κατανάλωση και θα παρατείνουν την ύφεση.
*Ο Γ. Θεοτοκάς είναι δικηγόρος, πρώην πρόεδρος του Ν.Α.Τ.