Πριν καλά καλά στεγνώσει το μελάνι από την “συνολική λύση” της συνόδου κορυφής η οικονομία και κοινωνία στροβιλίζονται μπροστά στην άβυσσο. Δεν είναι ακόμα σίγουρο ότι οι θυσίες του λαού θα πέσουν στο κενό, αλλά η τύφλωση και η μικρότητα του κυβερνητικού επιτελείου που μέχρι χτες κόμπαζε ανερυθρίαστα για τα επιτεύγματά του είναι πλέον καθαρή σε όλους.
Το δημοσιονομικό έλλειμμα του 2010 φαίνεται να υπερέβη τελικά τις προβλέψεις του Υπουργείου Οικονομικών φτάνοντας τα 24,6 δις. Σαν αποτέλεσμα το έλλειμμα του 2010 βρίσκεται στο 10,6% του ΑΕΠ και όχι στο 9,9% που εκτιμούσε ο προϋπολογισμός και φυσικά όχι στο 8,9% που προβλέπει το Μνημόνιο.
Η παταγώδης αποτυχία να τηρηθούν τα συμφωνημένα στο Μνημόνιο μεγέθη χωρίς αμφιβολία θα οδηγήσει την Ελληνική κυβέρνηση μπροστά στην οργή των τριών δανειστών. Με απρόβλεπτες συνέπειες για την εκταμίευση της πέμπτης δόσης του δανείου. Θυμίζουμε ότι η εκταμίευση απαιτεί και οι 17 υπουργοί οικονομικών της Ευρωζώνης να ψηφίσουν θετικά.
Πέρα όμως από το προφανές, υπάρχει μια ακόμα πιο σημαντική διαπίστωση. Η ανάκτηση της αξιοπιστίας που αποτελεί βασική προϋπόθεση για να ξαναβγεί το δημόσιο στις αγορές έχει αμετάκλητα χαθεί. Η έξοδος όμως του δημοσίου στις αγορές είναι απόλυτα αναγκαία αφού το 2012 το μνημόνιο καλύπτει μόνο τα 24 από τα 66 δις που χρειάζονται για την αναχρηματοδότηση του ελληνικού χρέους. Αναγκαστικά η μόνη λύση είναι η προσφυγή στον ευρωπαϊκό μηχανισμό και έτσι υποχρεωτικά η αναδιάρθρωση του χρέους. Μόνο μια πολιτική παρέμβαση θα ανέτρεπε αυτήν την κατάσταση, αλλά η Γερμανική εσωτερική πολιτική απαγορεύει να θέσουμε τέτοιο θέμα ακόμα και ως πιθανότητα.
Μοναδική επιλογή της κυβέρνησης είναι να κάνει μια μεγάλη φυγή προς τα μπρος ανακοινώνοντας ένα μεγάλο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων και εκποίησης γης. Αυτή η επιλογή ενώ ανοίγει δίαυλο με τις αγορές μέσα από τη ροή ζεστού ξένου χρήματος με τη μορφή τοποθετήσεων χαρτοφυλακίου στερεί από την κυβέρνηση και το τελευταίο εργαλείο άσκησης πολιτικής. Φυσικά αυτή η επιλογή διαλύει ότι έχει απομείνει από το πάλαι ποτέ “κοινωνικό κράτος” και έτσι είναι φαντασίωση να πιστέψει κανείς ότι θα καταφέρει να προχωρήσει χωρίς τις πιο άγριες συγκρούσεις πρώτα με τα συνδικάτα, αλλά και με μεγάλα τμήματα της κοινωνίας γενικότερα.
Οι επίδοξοι (ξένοι) αγοραστές της ελληνικής κρατικής περιουσίας δεν είναι αφελείς. Ξέρουν ότι αυτή η κυβέρνησή είναι σχεδόν αδύνατον να προχωρήσει μόνη της το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων. Τονίζουμε το μόνη της δεδομένου ότι σύσσωμη η αντιπολίτευση, για διαφορετικούς λόγους το κάθε κόμμα, δεν το στηρίζει. Συνεπώς δύσκολα θα έρθουν επενδύσεις, αφού κανένας επενδυτής δεν θα θέλει να έχει την τύχη της COSCO και άλλων που ενώ αγόρασαν βρέθηκαν πρακτικά να επαναδιαπραγματεύονται με την νέα κυβέρνηση τους όρους της αγοράς.
Αφελείς όμως δεν είναι ούτε και οι δανειστές μας. Από τη στιγμή που το Μνημόνιο δεν βγαίνει και το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων δεν προχωρά δεν θα έχουν πλέον κανένα συμφέρον να συνεχίζουν να δανείζουν. Το όποιο κούρεμα του ελληνικού χρέους έχει πλέον προεξοφληθεί από τις αγορές, ενώ υπήρξε αρκετός χρόνος ώστε όποιος ήθελε να ξεφορτωθεί τα ελληνικά χρεόγραφα από τα χέρια του να το κάνει.
Ακόμα, καθοριστικής σημασίας είναι το γεγονός ότι έχει παρατηρηθεί μια σχετική βελτίωση της κατάστασης στην Ισπανία και την Ιταλία. Συγκεκριμένα τα επιτόκια που πληρώνουν δεν ακολουθούν πια αυτά της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας, συνεπώς ο κίνδυνος να υπάρξει ντόμινο από ελληνική χρεοκοπία φαίνεται να περιορίζεται.
Όλα συγκλίνουν λοιπόν στο γεγονός ότι είμαστε μπροστά στο χειρότερο σενάριο, δηλαδή να μην εγκριθεί η επόμενη δόση του δανείου των 110 δις. Κάτι τέτοιο οδηγεί αυτόματα το ελληνικό δημόσιο να κηρύξει στάση πληρωμών, δεδομένου ότι στις 18 Μάιου και στις 20 Αυγούστου λήγουν ένα πενταετές και ένα δεκαετές ομόλογο αξίας 6,4 και 6,6 δις αντίστοιχα. Δεδομένου ότι το επιτόκιο στα πενταετή ομόλογα ελληνικού βρίσκεται σήμερα στο 14,48% η αναχρηματοδότηση τους με πράξεις στην ανοιχτή αγορά είναι απλά αδύνατη. Τα οικονομικά μεγέθη είναι αμείλικτα και δεν επιτρέπουν καμία θετική σκέψη.
Η μόνη λύση είναι η πολιτική να κάνει ένα γενναίο βήμα ώστε να υπερκεράσει την οικονομική λογική. Δυστυχώς τα πολλαπλά παγκόσμια προβλήματα περιορίζουν τις δυνάμεις ακόμα και του όποιου από μηχανή θεού συνεχίζει να υπάρχει.