Mε ανακύκλωση των οφειλών με τη μεταφορά δανείων αλλά και με την αναζήτηση δεύτερης εργασίας και με δραστική αλλαγή της καταναλωτικής συμπεριφοράς τους, προσπάθησαν τα νοικοκυριά να εξοικονομήσουν πόρους και να αντιμετωπίσουν την υπερχρέωση. Αυτό προκύπτει από έρευνα της Ένωσης Καταναλωτών Ποιότητα Ζωής (ΕΚΠΟΙΖΩ). Ωστόσο η απουσία ελέγχου της πιστοληπτικής τους ικανότητας αλλά και οι μέθοδοι δανεισμού των τραπεζών οι οποίες χαρακτηρίζονται από υψηλά επιτόκια είναι η βασική αιτία υπερχρέωσης για έναν στους δυο δανειολήπτες (ποσοστό 52,3%).
Τα 263 ερωτηματολόγια που έδωσε η ΕΚΠΟΙΖΩ σε αντίστοιχα υπερχρεωμένα νοικοκυριά την περίοδο Μαρτίου- Ιουνίου 2011, ανέδειξαν τα εξής στοιχεία:
- Ποσοστό 52,3% των δανειοληπτών υποστηρίζει ότι η σημαντικότερη αιτία για την κατάσταση της υπερχρέωσης αποδίδεται στις μεθόδους δανεισμού των τραπεζών, δεύτερη αιτία (32,6%) αναφέρει ως αιτία ένα απρόβλεπτο γεγονός που συνέβη στη ζωή των ερωτώμενων όπως απώλεια εργασίας, αρρώστια, θάνατο. Ως τρίτη αιτία (20,7%) παρουσιάζονται οι μέθοδοι προσέγγισης των τραπεζών, ποσοστό 15,4% αναφέρθηκε στην οικονομική πολιτική της κυβέρνησης και 8,9% δήλωσε ότι για την κατάστασή τους ευθύνεται η καταναλωτική συμπεριφορά τους.
- Οι υπερχρεωμένοι είναι στην πλειοψηφία τους άντρες (55%), ηλικίας 35- 54 (53,03%), έγγαμοι (61,2%) με παιδιά (36,8%), 37,8% μισθωτοί, 23,1% συνταξιούχοι, 22,3% άνεργοι.
- Ενας στους 5 υπερχρεωμένους (19,7%) δηλώνει ετήσιο εισόδημα 0- 4.000 ευρώ, εισόδημα χαμηλότερο από τα όρια της φτώχειας.
- Ως προς το ύψος του δανεισμού, το 21,7% χρωστάει 110.001- 200.000 ευρώ, το 19,3% από 20.001-50.000 ευρώ, το 14,5% από 200.001- 300.000 ευρώ, το 14% από 80.001-110.000 ευρώ, το 13,5% από 50.001-80.000 ευρώ, το 9,2% έως 20.000 ευρώ, το 5,3% από 300.001- 500.000 ευρώ και τέλος πάνω από 500.001 ευρώ το 1,9%.
- Επτά στους 10, εκτός από την αδυναμία πληρωμής των οφειλών προς της Τράπεζες, αδυνατούν να ανταπεξέλθουν και σε άλλες υποχρεώσεις τους. Συγκεκριμένα 1 στους 3 οφείλει στη ΔΕΗ, 1 στους 4 σε ΟΤΕ, ΕΥΔΑΠ, Ασφαλιστικά Ταμεία και εφορία.
- Όσον αφορά στις προσωπικές αιτίες, τα υψηλότερα ποσοστά συγκεντρώνουν, το υψηλό επιτόκιο των καρτών και των δανείων (61,6%), η ανακύκλωση των οφειλών τους (55,7%), η μείωση των αποδοχών τους (45,1%), η απώλεια εργασίας τους (35,3%). Επίσης στους βασικούς λόγους περιλαμβάνεται η αύξηση του πιστωτικού ορίου εν αγνοία των καταναλωτών (31%), η αρρώστια, ένα ατύχημα ή κάποιος θάνατος (27,5%), το υψηλό πιστωτικό όριο των καρτών (20%), η αντιμετώπιση οικονομικών προβλημάτων της ατομικής επιχείρησης (20%), ο λανθασμένος υπολογισμός των οφειλών αλλά και των εσόδων που είχαν (19,6%), οι ασαφείς όροι του δανεισμού (16,1%), κ.α.
- Διαπιστώνεται ότι τα περισσότερα μέλη της οικογένειας των ερωτώμενων αντιμετωπίζουν επίσης πρόβλημα υπερχρέωσης.
- Οι συμμετέχοντες της έρευνας προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν την κατάσταση της υπερχρέωσης, μέσω της ανακύκλωσης των οφειλών 1 στους 2 (47,7%), αναζήτηση δεύτερης εργασίας (46,9%) και 4 στους 10 με δανεισμό από οικογένεια ή φίλο. Το 21,3% πούλησε ακίνητο, το 13% πούλησε αντικείμενα αξίας, το 11,3% πούλησε την κύρια κατοικία και γενικά οδηγήθηκε σε αλλαγή καταναλωτικής συμπεριφοράς (82,7% μείωσε την αγορά επώνυμων προϊόντων, 82,4% τις εξόδους, 60% τις δαπάνες διατροφής, 50% τις εκπαιδευτικές δαπάνες, 45,2% τις δαπάνες υγείας και 59,2% αγόρασε φθηνότερα προϊόντα).
Σημειώνεται ότι η κατάσταση της υπερχρέωσης βρέθηκε να επηρεάζει σημαντικά την ψυχική υγεία των ερωτώμενων σε ποσοστό 72,5%. Τη σωματική υγεία 55,8%, τις οικογενειακές σχέσεις (59,9%), τις επαγγελματικές σχέσεις 47,2% και τις φιλικές 43,8%. Για τον λόγο αυτόν η ΕΚΠΟΙΖΩ προχώρησε στη δημιουργία ομάδων ψυχολογικής υποστήριξης.
(ΑΠΕ - ΜΠΕ)