Νέα υποχώρηση σημειώνει ο κλάδος της οικοδομικής δραστηριότητας λόγω των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης, συμπαρασύροντας σε αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης μια σειρά άλλων κλάδων που συνδέονται με την οικοδομή. Εκτιμήσεις κάνουν λόγο για νέα επιδείνωση εντός του 2012.
Οι δείκτες είναι χαρακτηριστικοί και δίνουν την πολύ δύσκολη εικόνα που επικρατεί στον κλάδο τους τελευταίους μήνες, με την τάση να επιδεινώνεται: Πιο συγκεκριμένα, ο όγκος των νέων οικοδομών βάσει αδειών (ιδιωτικών, κατοικήσιμων και μη κτισμάτων) παρουσίασε νέα πτώση κατά -25,8% σε ετήσια βάση τον Νοέμβριο του 2011 από πτώση κατά -49,9% τον Οκτώβριο του 2011, έναντι της μείωσής του κατά -21,7% τον Σεπτέμβριο του 2011 και επίσης κατά -31,2% τον Νοέμβριο του 2010. Έτσι, στο ενδεκάμηνο του 2011 ο όγκος της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας μειώθηκε κατά -36% σε ετήσια βάση, έναντι μείωσής του κατά -25,2% στο ενδεκάμηνο του 2010.
Ήδη, η δραστηριότητα στον κλάδο έχει μειωθεί σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, στα 23.14 εκατ. m2 το 2011, από 102,24 εκατ. m2 το 2005 και από 59,41 εκατ. m2 το 1999, χωρίς ωστόσο να διαφαίνονται ενδείξεις ανάκαμψης.
Χαρακτηριστικές είναι οι εκτιμήσεις των αναλυτών της Alpha Bank, οι οποίοι επισημαίνουν ότι ανάκαμψη στον κλάδο δεν είναι δυνατή σε ένα οικονομικό περιβάλλον, όπως αυτό που επικράτησε στη χώρα στην περίοδο Σεπτεμβρίου 2011- Φεβρουαρίου 2012, όπου οι ενέργειες και οι πολιτικές των αρχών που προσδιορίζουν τις οικονομικές εξελίξεις στη χώρα, συνέβαλαν στο εξαιρετικά χαμηλό επίπεδο της καταναλωτικής και επιχειρηματικής εμπιστοσύνης.
Είναι ενδεικτικό ότι ο δείκτης επιχειρηματικής εμπιστοσύνης στην κατασκευή κατοικιών αν και αυξήθηκε τον Ιανουαρίο 2012 στο 21,98 από 12,94 τον Δεκέμβριο του 2011 και 8,9 τον Ιανουάριο του 2010, παραμένει ακόμη σε εξαιρετικά χαμηλό επίπεδο.
Με βάση τις ανωτέρω εξελίξεις, οι επενδύσεις σε κατοικίες σημείωσαν νέα σημαντική πτώση της τάξης του -23% και το 2011, ενώ αναμένεται να μειωθούν περαιτέρω και το 2012 κατά ποσοστό -15,0%.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στο τελευταίο οικονομικό δελτίο της Alpha Bank, οι επενδύσεις αυτές εκτιμάται να διαμορφωθούν στα 7,2 δισ. ευρώ (σε σταθερές τιμές του 2005) το 2011, από 9,6 δισ. ευρώ το 2010 και 23,8 δισ. ευρώ το 2006.
Είναι χαρακτηριστική η πτώση του αριθμού κατασκευής νέων κατοικιών το πρώτο εξάμηνο του 2011. Ανήλθαν σε 13.449 το πρώτο εξάμηνο του 2011, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, από 27.186 την αντίστοιχη χρονική περίοδο του 2010, 30.280 το πρώτο εξάμηνο του 2009, 40.793 το πρώτο εξάμηνο του 2008 και 54.994 το πρώτο εξάμηνο του 2007!
Η σημαντική πτώση των επενδύσεων σε κατοικίες συνέβαλε στην πτώση του ΑΕΠ κατά περίπου 0,95 ποσοστιαίες μονάδες το 2011, έναντι αρνητικής επίπτωσής τους κατά -1 ποσοστιαία μονάδα το 2010, κατά -1,4 ποσοστιαίες μονάδες το 2009 και κατά -2,3 ποσοστιαίες μονάδες το 2008.
Μια νέα πτώση των επενδύσεων αυτών κατά -15,0% και το 2012 θα έχει ως συνέπεια την πτώση του ΑΕΠ μόνο κατά -0,46 π.μ.
Η δυσμενής κατάσταση του κλάδου τα τελευταία δύο έτη αποτυπώνεται επίσης:
- Στον δείκτη οικοδομικών έργων που καταρτίζεται με βάση τη δραστηριότητα των σημαντικότερων κατασκευαστικών εταιριών, ο οποίος στο εννεάμηνο του 2011 σημείωσε πτώση κατά -28% σε ετήσια βάση, έναντι πτώσης κατά -31,6% το 2010 και -17,5% το 2009. Από τη σύνθεση του δείκτη, τις μεγαλύτερες απώλειες εμφάνισε ο δείκτης παραγωγής οικοδομικών έργων κατά -50% στο εννεάμηνο του 2011 (2010: -38,1%), ενώ η πτώση του δείκτη παραγωγής έργων πολιτικού μηχανικού, που αναφέρεται σε μεγάλα δημόσια έργα, ήταν αισθητά μικρότερη κατά -16,5% στο εννεάμηνο του 2011, λόγω της αύξησης του δείκτη παραγωγής έργων πολιτικού μηχανικού κατά +4,8% στο πρώτο τρίμηνο του 2011, έναντι πτώσης -27,8% στο δεύτερο τρίμηνο του 2011 και κατά -28% το συνολικά το 2010.
- Στην πτώση της παραγωγής έτοιμου σκυροδέματος κατά -35% το 2011, μετά την πτώση του κατά - 14,53% 2010 και -25,33% το 2009. Επίσης, η πτώση της παραγωγής τσιμέντου ήταν -37,76% το 2011 από -14,32% το 2010 και -21,37% το 2009
- Στην πτώση του υπολοίπου των στεγαστικών δανείων κατά -2,9% σε ετήσια βάση και τον Ιανουάριο του 2012 κατά -3,1% Το Δεκέμβριο του 2009 πριν ξεκινήσει η κρίση τα υπόλοιπα των στεγαστικών δανείων αυξάνονταν με ρυθμό που προσέγγιζε το +4% (Δεκέμβριος 2011:-2,9%, Νοέμβριος 2011: -2,7%, Οκτώβριος 2011: -2,4%, Σεπτέμβριος 2011: -2,1%, Ιούλιος 11: -2,1%, Ιανουάριος 2011: 0,6%, Δεκέμβριος 2010: -0,3%, Δεκέμβριος 2009: +3,7%).
Όπως επισημαίνουν αρμόδια τραπεζικά στελέχη, οι επιπτώσεις της κρίσης στα εισοδήματα των νοικοκυριών έχουν οδηγήσει στην κατακόρυφη πτώση της ζήτησης για νέα στεγαστικά δάνεια, σε σχέση με το 2009. Ταυτόχρονα οι τράπεζες εξετάζουν με πολύ μεγαλύτερη αυστηρότητα όσες αιτήσεις υποβάλλονται για νέο δανεισμό για αγορά κατοικίας σε σχέση με το παρελθόν με αποτέλεσμα να έχει αυξηθεί το ποσοστό απόρριψης των αιτήσεων για δάνεια στον συγκεκριμένο τομέα, που αφιερώνει το μεγαλύτερο τμήμα του χρόνου του στην εξέταση αιτημάτων αναδιάρθρωσης δανεισμού.
Η μείωση του λόγου του δείκτη τιμών των κατοικιών προς τον δείκτη των ενοικίων συνεχίσθηκε στο πρώτο, στο δεύτερο και στο τρίτο τρίμηνο του 2011, με συγκρατημένο όμως ρυθμό, λόγω της επιβράδυνσης της μείωσης των τιμών των κατοικιών (μέση εκατοστιαία μεταβολή: πρώτο τρίμηνο 2011: -5,4%, δεύτερο τρίμηνο 2011: -4,9%, τρίτο τρίμηνο 2011: -4,3%, τέταρτο τρίμηνο 2011: -5,9%) και της σχετικής σταθερότητας του ρυθμού μεταβολής των ενοικίων (μέση εκατοστιαία μεταβολή: πρώτο τρίμηνο 2011: +1,44%, δεύτερο τρίμηνο 2011: +1,03%, τρίτο τρίμηνο 2011: +0,61%, τέταρτο τρίμηνο 2011: +0,27%).
- Την σημαντική πτώση της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας στον κλάδο των κατασκευών που ξεπέρασε την πτώση των άλλων τομέων της ελληνικής οικονομίας .
- Στη διαμόρφωση της οικονομικής δραστηριότητας στον κλάδο κατά το 2011, η ζήτηση από το εξωτερικό δεν είχε κάποια αξιόλογη συμβολή, καθώς η εισροή κεφαλαίων για αγορά ακινήτων από το εξωτερικό υποχώρησε το 2011 σε 107,6 εκατ. ευρώ από 128,5 εκατ. ευρώ το 2010.
(ΑΠΕ - ΜΠΕ)