Σε δυο ώρες απόσταση με αυτοκίνητο από την Ουάσινγκτον, στο λευκό σπίτι που έχει κτίσει σ' ένα έλος της Βιρτζίνια γεμάτο αγριόπαπιες, ο 78χρονος Ρίτσαρντ Βίγκερι είναι αφοσιωμένος με πάθος στην υπόθεση της ζωής του: να νικήσουν «οι πραγματικοί συντηρητικοί ένα ρεπουμπλικανικό κατεστημένο που θα σαρωθεί επειδή πρόδωσε τις αξίες του».
Ο πόλεμος ανάμεσα στη συντηρητική βάση και τη δυσφημισμένη ηγεσία του κόμματος αποτελεί σήμερα το κεντρικό φαινόμενο της αμερικανικής πολιτικής, λέει στη Φιγκαρό αυτός ο βασιλιάς του πολιτικού μάρκετινγκ, που υπήρξε ένας από τους πρωτεργάτες της νίκης του Ρόναλντ Ρίγκαν το 1980 και συνεχίζει να εργάζεται 14 ώρες την ημέρα. «Η συντηρητική επανάσταση έχει ξεκινήσει. Αλλά είμαστε σαν τους Εβραίους της Βίβλου. Για να κερδίσουμε την πολιτική γη της επαγγελίας, πρέπει να ξεφορτωθούμε όλο τον ηγετικό μηχανισμό του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος».
Την ημέρα εκείνη, σκυμμένος σε έναν κατάλογο 50 χορηγών, ο Βίγκερι οργανώνει τα ραντεβού του Ρικ Σαντόρουμ στο περιθώριο της πολιτικής Συνδιάσκεψης των Συντηρητικών. Από στιγμή σε στιγμή περιμένει άλλωστε τηλεφώνημα από τον νέο ήρωα της χριστιανικής Δεξιάς.
Από τότε που ο Ρικ Σαντόρουμ κέρδισε τα τρία caucus στο Μιζούρι, τη Μινεσότα και το Κολοράντο, η συντηρητική Δεξιά κάνει τα πάντα για να αποτρέψει την υποψηφιότητα του πρώην κυβερνήτη της Μασαχουσέτης Μιτ Ρόμνεϊ, ο οποίος θεωρείται υπερβολικά μετριοπαθής. «Ο Σαντόρουμ δεν είναι ο ιδεώδης υποψήφιος, αλλά έχει κάτι να πει», τονίζει ο Βίγκερι. «Ύστερα από πέντε χρόνια εκστρατείας, ο Ρόμνεϊ δεν έχει κατορθώσει να αποσπάσει την υποστήριξη περισσοτέρων του 25% των Ρεπουμπλικανών. Ο Γκίνγκριτς δεν στηρίζεται από τις ελίτ. Ο Σαντόρουμ μπορεί λοιπόν να αποτελέσει ένα προϊόν συμβιβασμού, ακόμη κι αν φτάσει στο συνέδριο του κόμματος χωρίς τον απαιτούμενο αριθμό εκλεκτόρων. Είναι ο μόνος που μπορεί να θέσει τέρμα στον πόλεμο ανάμεσα στη συντηρητική βάση και το κατεστημένο».
Αυτός ο πόλεμος --που σύμφωνα με την Ουάσινγκτον Ποστ έχει μετατρέψει τις προκριματικές εκλογές των Ρεπουμπλικανών σε «πραγματικό τσίρκο»-- δεν αποτελεί κάτι καινούργιο στην Αμερική. Ο Βίγκερι θυμίζει τη μάχη που είχε γίνει πριν από 60 χρόνια ανάμεσα στον μετριοπαθή και κεντρώο Ρεπουμπλικάνο Ντουάιτ Αϊζενχάουερ και τον συντηρητικό Ουίλιαμ Ταφτ. «Εγώ φυσικά υποστήριζα τον Ταφτ και το δόγμα του για το ελάχιστο κράτος, αλλά το κόμμα ήταν στα χέρια των Ρεπουμπλικανών του Βορρά, όπως ο Κάμποτ, ο Αϊζενχάουερ και ο Ροκφέλερ», λέει ο Βίγκερι. «Οι άνθρωποι αυτοί ήταν φιλελεύθεροι».
Το πρώτο ρήγμα στη συναίνεση του "Grand Old Party" σημειώθηκε το 1964, όταν κέρδισε το χρίσμα ο τεξανός Μπάρι Γκολντγουότερ, ένας αντικομμουνιστής συντηρητικός που έλεγε ότι φοβάται περισσότερο το υπερβολικό κράτος από τη Μόσχα. Ήταν η πρώτη εξέγερση μιας συντηρητικής βάσης που αντιδρούσε στην υψηλή φορολογία. Με οδηγό τις θεωρίες του αυστριακού Χάγιεκ και της Σχολής του Σικάγου, η ιδεολογική αυτή πτέρυγα άρχισε να αντιμετωπίζει την Ευρώπη και το κοινωνικό της κράτος ως ένα βαρέλι χωρίς πάτο που οδηγεί τον καπιταλισμό στην αποτυχία. Ο Γκολντγουότερ μπορεί να έχασε από τον απερχόμενο Δημοκρατικό πρόεδρο Λίντον Τζόνσον, αλλά η εξέγερση είχε αφήσει τα ίχνη της.
Το αποτέλεσμα φάνηκε στη ριγκανική επανάσταση του τέλους της δεκαετίας του '70, όταν το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα απέκτησε έναν τρίτο πόλο, πέρα από τους υποστηρικτές μιας ισχυρής άμυνας και τους αντιπάλους του κοινωνικού κράτους. «Ο πόλος αυτός γεννήθηκε σε αντίδραση στον ελεύθερο έρωτα και τον φεμινισμό», επισημαίνει ο δημοσιογράφος Τζον Γκίζι. Μετά την απόφαση Roe vs. Wade του Ανωτάτου Δικαστηρίου που νομιμοποιούσε τις αμβλώσεις, και υποστηρίχθηκε από τον Κάρτερ, οι συντηρητικοί χριστιανοί του Νότου που υποστήριζαν ως τότε το Δημοκρατικό Κόμμα συντάχθηκαν με τους Ρεπουμπλικανούς. Και ο αμερικανικός Νότος έγινε το νέο κέντρο βάρους της Δεξιάς.
Ο Βίγκερι θα χρησιμοποιήσει μια βάση δεδομένων των «στρατιωτών του συντηρητισμού», που χρονολογούνταν από τον Γκολντγουότερ, και θα στείλει επιστολές σε δεκάδες εκατομμύρια ψηφοφόρους. «Βρήκαμε έτσι τον τρόπο να προσπεράσουμε τα μέσα ενημέρωσης, που ήταν όλα φιλελεύθερα, και να μιλήσουμε απευθείας στους ψηφοφόρους», θυμάται. Η ίδια βάση δεδομένων χρησιμοποιήθηκε και στη συντηρητική επανάσταση της δεκαετίας του '90, υπό την ηγεσία του Νιουτ Γκίνγκριτς, που σάρωσε τη Βουλή των Αντιπροσώπων για πρώτη φορά ύστερα από σαράντα χρόνια.
Σήμερα, η εταιρεία του Βίγκερι, η Direct Mail, στέλνει 150 εκατομμύρια πολιτικές επιστολές τον χρόνο. Η πιο θεαματική εκδήλωση αυτού του ρεύματος ήταν η δημιουργία του Tea Party. «Με το δίκτυο των συντηρητικών ραδιοτηλεοπτικών σταθμών και το Internet, οι δυνατότητές μας πολλαπλασιάστηκαν», τονίζει ο Βίγκερι. «Χάρις στα νέα μέσα, οι συντηρητικοί έγιναν πανίσχυροι».
Άλλοι Ρεπουμπλικανοί, πάντως, υποβαθμίζουν αυτόν τον πόλεμο. «Συμπαθώ τον Βίγκερι, αλλά το σενάριο που φαντάζεται ανήκει στο παρελθόν», λέει η Αν Κόλτερ, που αποκαλείται «ξανθιά πασιονάρια της Δεξιάς» και έχει ταχθεί υπέρ του Ρόμνεϊ. Σε ένα μήνα, τα πράγματα θα έχουν ξεκαθαρίσει.
(ΑΠΕ - ΜΠΕ)