Πως φθάσαμε ως εδώ; Γιατί τέτοια σκληρή οικονομική πολιτική; Όσα μας επιβάλλονται απ΄ έξω ήταν αναπόφευκτα; Πού σκοντάφτουν οι μεταρρυθμίσεις και γιατί; Τι άλλο μπορεί να γίνει; Και τι μας περιμένει ακόμα;
Σε αυτά τα απλά, και παράλληλα δραματικά για τον Έλληνα ερωτήματα, επιχειρεί να απαντήσει ο καθηγητής Οικονομίας Πάνος Καζάκος στο βιβλίο του «Μετά το Μνημόνιο- Οικονομική πολιτική υπό διεθνή έλεγχο», που κυκλοφόρησαν οι εκδόσεις Παπαζήση.
Σε 278 σελίδες καταγράφει την οικονομική ιστορία πριν και μετά το Μνημόνιο, εξετάζει το «τις πταίει», αναλύει το περιεχόμενο και την εφαρμογή του, διερευνά τις επιπτώσεις, εντοπίζει τα θετικά- κατά την άποψή του - εκσυγχρονιστικά μέτρα, διερευνά διορθώσεις και εναλλακτικές λύσεις, πραγματεύεται το ζήτημα της αναδιάρθρωσης και διακηρύσσει μια «πολιτική οικονομία της προσαρμογής», με γνώμονα το γενικό καλό έναντι των ειδικών συμφερόντων.
Το βιβλίο απευθύνεται στον μέσο αναγνώστη, αλλά και στους ειδικούς. Με λόγο σαφή, χωρίς εκείνες τις επιδεικτικά επιστημονικές- δήθεν- διατυπώσεις ορισμένων πανεπιστημιακών, με συνεχή παράθεση γεγονότων της οικονομικο-πολιτικής ζωής, με παραπομπές σε νόμους και αποφάσεις κυβερνητικών θεσμών, με αναλυτικούς πίνακες και με μια κάποια απόσταση, δίνει στον αναγνώστη το θρίλερ που ζήσαμε τα δύο τελευταία χρόνια.
Καταρχάς, θυμίζει ότι η Ελλάδα είχε δεχθεί πολλές προειδοποιήσεις και συστάσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η πλέον έντονη σύσταση για τον τερματισμό του υπερβολικού ελλείμματος και την υιοθέτηση αποτελεσματικών μέτρων με όριο τις 24 Οκτωβρίου του 2009, έγινε στις 27 Απριλίου του 2009 από το Συμβούλιο, επί πρωθυπουργίας Κώστα Καραμανλή.
Σημειώνει ότι ως τον Οκτώβριο του 2009 η χώρα δανειζόταν με τους ίδιους όρους που δανειζόταν η Γερμανία, γιατί οι περίφημες αγορές δεν πίστευαν πως ήταν δυνατό να χρεοκοπήσει μια αναπτυγμένη χώρα η οποία, μάλιστα, ήταν μέλος της ευρωζώνης. Θυμίζει επίσης ότι η κυβέρνηση της ΝΔ εξήγγειλε έκτακτα μέτρα τον Ιούνιο του 2009, τα οποία δεν εφαρμόσθηκαν λόγω του προεκλογικού αγώνα...
Εξηγεί πως η Ευρωπαϊκή Ένωση αμφισβητούσε τη νομιμότητα μιας πολιτικής διάσωσης, καθώς αυτό απαγορεύεται ρητώς από τις Συνθήκες και επιπλέον θα άνοιγε το δρόμο για προσφυγές στο γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο.
Υπογραμμίζει ότι, όταν ο νέος πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου ζήτησε στις 11 Δεκεμβρίου του 2009 από τους Ευρωπαίους ομολόγους του να παρέμβουν, εκείνοι αρνήθηκαν ζητώντας διαβεβαιώσεις ότι η Ελλάδα δεν θα κηρύξει στάση πληρωμών... Χαρακτηρίζει ανεδαφικό τον προϋπολογισμό του 2010 και αναφέρει πως υπό την πίεση των αγορών η κυβέρνηση πήρε τα πρώτα μέτρα περιορισμού δαπανών τον Φεβρουάριο του 2010, χωρίς όμως να πεισθούν οι οίκοι αξιολόγησης οι οποίοι, τελικά, υποβάθμισαν τα ελληνικά ομόλογα σε «σκουπίδια» («junks»).
Και τότε συνέβη το μοιραίο... Η κυβέρνηση υπέγραψε το Μνημόνιο σε συνθήκες δραματικές, με τον τότε υπουργό Οικονομικών Γιώργο Παπακωνσταντίνου να λέει από το βήμα της Βουλής: «σε λιγότερο από δύο εβδομάδες λήγει ένα ομόλογο 9 δις ευρώ και το ταμείο του κράτους δεν έχει αυτά τα χρήματα». Ήταν 6 Μαΐου του 2010... Έτσι ψηφίστηκε το Μνημόνιο που πήρε την ισχύ νόμου υπ΄αριθμόν 3845/ 2010, ενώ στις 8 Μαΐου έγιναν οι διμερείς συμβάσεις επαχθούς δανεισμού.
Ο συγγραφέας υπογραμμίζει πως η ελληνική κρίση λειτούργησε ως καταλύτης θεσμικών αλλαγών στην Ευρωπαϊκή Ένωση θεσπίζοντας τον Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Μιλάει για «αστυνόμευση" της ελληνικής οικονομίας από τους δανειστές. Όμως, σπεύδει να πει ότι «η συρρίκνωση της εθνικής αυτονομίας δεν άρχισε από το Μνημόνιο αλλά μετά την κρίση του 2008, με τη διολίσθηση της χώρας στην υπερχρέωση».
Και θεωρεί οτι η πολιτική τάξη που ανάλαβε αυτό το «τιτάνιο έργο» είναι απροετοίμαστη.
(ΑΠΕ - ΜΠΕ)