Ο τίτλος της έκθεσης, αν και προσωρινός, δηλώνει αυτό ακριβώς που πρόκειται να ξεκινήσει σε περίπου ενάμιση χρόνο από τώρα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Με την ονομασία «Βυζάντιο. Αριστουργήματα από ελληνικές συλλογές» («Byzantium. Masterpieces from Greek Collections), περίπου 300 αριστουργήματα ελληνικών μουσείων, δημόσιων και ιδιωτικών, μοναστηριών, αλλά και ευρήματα πρόσφατων ανασκαφικών ευρημάτων, θα ταξιδέψουν το φθινόπωρο του 2013 στις ΗΠΑ για να παρουσιαστούν αρχικά στην Εθνική Πινακοθήκη της Ουάσινγκτον και στη συνέχεια στο Μουσείο Γκετί στο Μάλιμπου της Καλιφόρνιας.
Η έκθεση, που θα διαρκέσει έως την άνοιξη του 2014, σκοπεύει να γνωρίσει στους Αμερικανούς τον ελληνικό πολιτισμό, ο οποίος διατρέχει το Βυζάντιο από την αρχή μέχρι το τέλος του. Γι' αυτό και το χρονολογικό της πλαίσιο θα καλύψει όλες τις περιόδους της βυζαντινής ιστορίας, δηλαδή από το 330 μ. Χ. έως το 1453. Παράλληλα, έχει έναν ακόμα στόχο: να συμπληρώσει ένα κενό, «απαντώντας» στις αντίστοιχες εκθέσεις που έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία χρόνια από την Τουρκία στις ΗΠΑ και αλλού.
Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο γνωμοδότησε, χθες, θετικά ως προς τη διοργάνωση της περιοδικής αρχαιολογικής έκθεσης, η οποία διοργανώνεται από τη Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, σε συνεργασία με το Μουσείο Μπενάκη. Αποτελείται από πέντε ενότητες, με προσωρινούς τίτλους «Από τον αρχαίο στο βυζαντινό κόσμο», «Ο χριστιανικός κόσμος»,«Οι διανοούμενοι», «Οι χαρές της ζωής» και «Το Βυζάντιο σε σταυροδρόμι».
Η πρώτη ενότητα θα αναφέρεται στην επιρροή που άσκησε ο ελληνικός πολιτισμός της ύστερης αρχαιότητας στην εξέλιξη της θεολογικής σκέψης, καθώς και στην τέχνη των πρώτων βυζαντινών χρόνων. Για τη χριστιανική ταυτότητα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας θα μιλάει» η δεύτερη ενότητα, δίνοντας έμφαση στην καθιέρωση του χριστιανισμού ως μίας και μοναδικής θρησκείας του κράτους, στη στενή σχέση εξάρτησης κράτους και εκκλησίας, καθώς και στις διάφορες όψεις της δημόσιας και ιδιωτικής λατρείας.
«Οι διανοούμενοι» της τρίτης ενότητας μάλλον θα μετονομαστούν σε «Πνευματική ζωή», καθώς η θεματολογία της εστιάζει στις όψεις της πνευματικής ζωής του Βυζαντίου, όπως εμφανίζονται μέσα από την κυριαρχία της ελληνικής γλώσσας στη διοίκηση και την πολιτιστική ζωή, αλλά και στον σημαντικό ρόλο που έπαιξαν τα μεσαιωνικά αντίγραφα των αρχαίων ελληνικών κειμένων στη μόρφωση των Βυζαντινών.
Ερωτήματα που μπορεί να ανακύπτουν ως προς την καθημερινότητα των ανθρώπων του Βυζαντίου, όπως «με ποιο τρόπο διακοσμούσαν τα σπίτια τους», «τι σκεύη χρησιμοποιούσαν», «πώς καλλωπίζονταν οι Βυζαντινές», θα απαντηθούν στην πρωτότυπη ενότητα «Οι χαρές της ζωής», που θα παρουσιάζει όψεις ενός όχι και τόσο γνωστού θέματος. Τέλος, ο συνεχής «διάλογος» της Αυτοκρατορίας με άλλες πολιτικές δυνάμεις και λαούς, μια σχέση όχι πάντα ειρηνική, που επηρέασε ωστόσο ποικιλοτρόπως τη βυζαντινή αντίληψη και τέχνη, θα παρουσιαστούν στην πέμπτη ενότητα της πολυαναμενόμενης έκθεσης.
Το συγκεκριμένο πολιτιστικό γεγονός -κόστους 3.200.000 ευρώ, από τα οποία περίπου τα 2.500.000 αφορούν μόνον τα ασφάλιστρα- πρόκειται να εμπλουτιστεί και από μια άλλη, εξίσου σημαντική έκθεση, που προετοιμάζεται παράλληλα από το υπουργείο, σε συνεργασία με το περιοδικό National Geographic. Θα αφορά τους αρχαίους Έλληνες και την παρουσία τους δια μέσου των αιώνων, από τα προϊστορικά χρόνια μέχρι τις αρχές των ελληνιστικών χρόνων. Στόχος της είναι να συμπέσει την ίδια περίοδο με την έκθεση για το Βυζάντιο, διαγράφοντας με αυτόν τον τρόπο μια έντονη πολιτιστική παρουσία της χώρας μας στις αμερικανικές πόλεις.
(ΑΠΕ - ΜΠΕ)