«Εάν ενδιαφέρεστε πραγματικά για τα προβλήματα της μόλυνσης, των αποβλήτων, της εξάντλησης των ενεργειακών πόρων, τη διατήρηση της γης, του ύδατος και του αέρα, τη φτώχεια, τη μισαλλοδοξία, τον εγκλεισμό των πληθυσμών, το φόβο και την απογοήτευση, ελάτε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας».
Με αυτές τις λέξεις καλωσορίζει τους επισκέπτες η επιγραφή στην είσοδο της πειραματικής, οικολογικής πόλης Arcosanti στην Αριζόνα, την οποία οραματίστηκε και υλοποίησε ο μεγάλος Ιταλός αρχιτέκτονας και ένας από τους εναπομείναντες μέχρι πρόσφατα οπαδούς του δόγματος Φρανκ Λόιντ Ράιτ.
Πίσω από την επιγραφή απλώνεται η υλοποιημένη προτεινόμενη λύση σε όλα τα παραπάνω δεινά: ένα αλλόκοτο τοπίο θόλων από σκυρόδεμα που ξεπηδούν μέσα από την έρημο της Αριζόνα, κάτι σαν σύμπλεγμα ερειπίων από πόλη των Μάγια και φουτουριστικών εγκαταστάσεων, οι οποίες είναι λες βγήκαν κατευθείαν από τον «Πόλεμο των Άστρων».
Πρόκειται για την πειραματική οικολογική πόλη του Arcosanti, έργο ζωής του Ιταλικής καταγωγής οραματιστή αρχιτέκτονα Πάολο Σολέρι, ο οποίος απεβίωσε σε ηλικία 93 ετών, «αναγκάζοντας» τα ΜΜΕ όλου του κόσμου να ασχοληθούν με την περίπτωσή του μέσω αφιερωμάτων και συνοπτικών αναφορών στο μεγαλόπνοο και πρωτότυπο έργο του.
Ο Σολέρι ανήκει σε εκείνη την ολιγομελή κάστα σπάνιων περιπτώσεων αρχιτεκτόνων που συνέδεσαν τη ζωή και το έργο τους με την ανάπτυξη ενός άλλου εναλλακτικού τρόπου κατοίκησης, ενδεικτικού ενός ριζικά διαφορετικού τρόπου σκέψης, αίσθησης και ύπαρξης μέσα στον κόσμο.
Μέσο υλοποίησης αυτού του σχεδίου του ένα μοντέλο αρχιτεκτονικού σχεδιασμού βασισμένο στην ενεργειακή αυτάρκεια και τον όσο το δυνατόν μικρότερο αντίκτυπο στο περιβάλλον – κάτι που ο ίδιος ονόμαζε «arcology», λέξη-σύνθεμα που προέκυψε από το συμφυρμό των λέξεων «αρχιτεκτονική» και «οικολογία».
Το 1976, το περιοδικό Newsweek χαρακτήρισε το εγχείρημα του Σολέρι ως το πιο σημαντικό αστεακό πείραμα της τότε εποχής, το οποίο προσέλκυσε και ώθησε χιλιάδες σπουδαστές, ερευνητές και αρχιτέκτονες απ' όλο τον κόσμο να επισκεφθούν την Αριζόνα με σκοπό να ζήσουν, να εργαστούν εκεί και να συμμετάσχουν σε ένα μοναδικό στα χρονικά των δυτικών κοινωνιών πείραμα ζωής, σε ένα σύμπλεγμα καμπυλοειδών, οργανικών κτιρίων, δίχως αυτοκίνητα και άλλα ενεργοβόρα αγαθά, σχεδιασμένο να φιλοξενήσει 5.000 κατοίκους.
Γεννημένος στο Τουρίνο το 1919, ο Σολέρι σπούδασε αρχιτεκτονική και αμέσως μετά το πέρας των σπουδών του μετέβη στις ΗΠΑ για να εργαστεί πλάι στον μεγάλο Φρανκ Λόιντ Ράιτ, να αφομοιωθεί στην κοινότητα των οπαδών του και, εν τέλει, να απομακρυνθεί έπειτα από δύο χρόνια λόγω διαφωνιών.
Εν συνεχεία, επέστρεψε στην Ιταλία (1950) για να εργαστεί σε εξίσου μεγαλεπήβολα σχέδια, όπου και πέθανε από φυσικά αίτια προχθές 9 Απριλίου.
Υπενθυμίζουμε στους αναγνώστες την περίφημη τελική σκηνή της έκρηξης υπό τους κοσμικούς ήχους των Pink Floyd από την ταινία «Ζαμπρίσκι Πόιντ» (1970) του Μικελάντζελο Αντονιόνι. Ναι, το εκρηγνυόμενο κτίριο υπήρξε δημιουργία του Πάολο Σολέρι (βλ. στο βίντεο που ακολουθεί).