Η άτακτη υποχώρηση των Ελλήνων ισχυρών εραστών της τέχνης από τις δημοπρασίες οδηγεί σε καθίζηση των τιμών για τους σημαντικούς Έλληνες ζωγράφους. Κι όμως, 3 νέες δημοπρασίες με έργα μεγάλων δασκάλων του χρωστήρα πρόκειται να γίνουν σε Λονδίνο και Παρίσι το επόμενο διάστημα.
Σήμερα Τρίτη στο Λονδίνο αναμένονται τα νέα μηνύματα για το πόσο αποτιμάται η ελληνική τέχνη στις διεθνείς αγορές, καθώς ο οίκος Sotheby's θα δημοπρατήσει 8 έργα στο πλαίσιο της δημοπρασίας «Ευρωπαϊκή Ζωγραφική του 19ου αιώνα». Ο γνωστός οίκος κατάργησε από το 2011 τις αυτόνομες δημοπρασίες με Ελληνικά έργα – τα περίφημα Greek Sales- αφού το ενδιαφέρον έπεσε κατακόρυφα. Οι παραδοσιακοί αγοραστές, δηλαδή Έλληνες πολυεκατομμυριούχοι συλλέκτες και ιδιωτικά ιδρύματα αποσύρθηκαν από τον ανταγωνισμό για ένα έργο τέχνης. Ανταγωνισμός που είχε χαρακτηριστικά κοινωνικής επικράτησης και επιβολής, που έστελνε την τιμή του σε δυσθεώρητα και σαφώς αδικαιολόγητα ύψη. Αυτό οδήγησε και σε απότομη διόρθωση των τιμών κατά τουλάχιστον 50%: ένας Λύτρας σήμερα θα φλερτάρει με τα 200.000 ευρώ ενώ πριν από χρόνια ξεπερνούσε το ένα εκατομμύριο, ενώ ο Βολανάκης σήμερα πωλείται έναντι περίπου 150.000 ευρώ σε σχέση με τα τουλάχιστον 500.000 του πρόσφατου παρελθόντος.
Βέβαια η πτώση των τιμών δεν οφείλεται μόνο στην έλλειψη ενδιαφέροντος, αλλά και στο γεγονός ότι πολλοί συλλέκτες ξεπουλάνε όσο όσο τα έργα τέχνης από τους τοίχους τους, επιδιώκοντας να παρακάμψουν τις δημοπρασίες προκειμένου να πάρουν αμέσως τα χρήματα και χωρίς προμήθειες...
Τσαρούχης, Ιακωβίδης τα φαβορί αύριο
Στην αυριανή δημοπρασία των Sotheby's τα ελληνικά έργα θα έχουν την τύχη να εκτεθούν μπροστά σε ένα ευρύτερο κοινό συλλεκτών με κυρίαρχους τους Ρώσους και τους Νοτιοασιάτες που τον τελευταίο μήνα σαρώνουν στις δημοπρασίες της Νέας Υόρκης και του Λονδίνου. Έτσι, αύριο θα δουν το έργο «Ο μικρός βιοπαλαιστής» Ιακωβίδη (τιμή εκτίμησης 150.000 και 220.000 ευρώ), που αναπαριστά ένα εγκαταλειμμένο παιδί των σύγχρονων δρόμων και παραπέμπει στη θεματολογία των Μουρίγιο και Καραβάτζιο. Θα δουν επίσης το «Νεοκλασικό σπίτι στον Πειραιά», του Γιάννη Τσαρούχη (100.000 - 150.000 ευρώ) και το έργο «Οι επτά Ραβίνοι στην Ιερουσαλήμ» του Θεόδωρου Ράλλη. Το συγκεκριμένο έργο βρισκόταν ως πρόσφατα στο Παρίσι στο Μουσείο του Λουξεμβούργου (το είχε αγοράσει το 1990), ενώ η τιμή εκτίμησης για είναι 250.000 με 370.000 ευρώ.
Ένα Greek Sale που επιμένει
Απτόητος αν και απόλυτη γνώση της μεγάλης διόρθωσης στις τιμές, ο οίκος Bonham's πραγματοποιεί στις 27 του μήνα ένα ακόμη Greek Sale φροντίζοντας να διαμορφώσει τις τιμές εκτίμησης με βάση τα νέα δεδομένα. Το μεγάλο χαρτί της δημοπρασίας θα είναι ο Νικόλαος Γύζης, όπου και πάλι θα δούμε τις τιμές σε σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα απ' ότι είχαμε συνηθίσει. Έτσι το έργο «Ο ζωγράφος στην Ανατολή» έχει τιμή εκτίμησης μεταξύ 150.000 και 200.000 στερλινών, ενώ πριν από δύο ή τρία χρόνια η τιμή θα ήταν υπερδιπλάσια. Επίσης θα δημοπρατηθεί το έργο του Γύζη «Η εξέταση του σκύλου», εμπνευσμένο από γερμανικό έθιμο.
Νέο αγοραστή – κατά πάσα πιθανότητα Έλληνα συλλέκτη του εξωτερικού- θα αναζητήσουν επίσης ο «Ερωτόκριτος και Αρετούσα» του Θεόφιλου (80.000 - 120.000 στερλίνες), το μεγάλων διαστάσεων «Πλέοντας προς την ακτή» του Βολανάκη (70.000 - 100.000 λίρες) ή το «Ακρόπωρο» του Γιάννη Μόραλη (100.000 - 150.000 λίρες). Ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται να υπάρξει και για το «Τρίπτυχο Α'» του Γιάννη Σπυρόπουλου, προερχόμενο από συλλογή στην Ουάσιγκτον. Πρόκειται για το μεγαλύτερο έργο που έχει φτιάξει ποτέ ο καλλιτέχνης (τιμή εκτίμησης 120.000 - 180.000 στερλίνες).
Τώρα και στο Παρίσι
Και ξαφνικά, μια νέα πρωτεύουσα μπήκε στο χορό των δημοπρασιών έργων τέχνης. Πρόκειται για το Παρίσι όπου στις 27 Νοεμβρίου ο οίκος Riasa θα πραγματοποιήσει την πρώτη δημοπρασία με 200 έργα Ελλήνων ζωγράφων του 20ου αιώνα. Κοινό χαρακτηριστικό είναι ότι πρόκειται για καλλιτέχνες που εγκαταστάθηκαν στην γαλλική πρωτεύουσα κάποια στιγμή τον προηγούμενο αιώνα. Πρόκειται για τους Νικηφόρο Λύτρα, Κωνσταντίνο Παρθένη, Γιάννη Τσαρούχη, Γιώργο Γουναρόπουλου, Μαρίνα Καρέλλα, Αλέκο Φασιανού, Μέμο Μακρή, Δημήτρη Μυταρά, Γιάννη Μόραλη, κ.ά.
Τα έργα προέρχονται από ελληνικές και γαλλικές συλλογές ενώ στόχος των διοργανωτών (μεταξύ άλλων βέβαια) είναι να θυμίσουν την συμβολή των Ελλήνων ζωγράφων στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής τέχνης.