Υπήρχαν 233.000 φοιτητές αλλά αγόραζαν συγγράμματα για 600.000!

Ένα πραγματικό όργιο κατασπατάλησης του δημόσιου χρήματος είχε στηθεί επί χρόνια στην ανώτατη εκπαίδευση καθώς το κράτος πλήρωνε δύο ή και τρεις φορές περισσότερα χρήματα για πανεπιστημιακά συγγράμματα και βιβλία.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Τα Νέα», μέχρι πέρσι οι παραγγελίες διδακτικών συγγραμμάτων για τα πανεπιστήμια της χώρας ανέρχονταν σε πολλά εκατομμύρια αντίτυπα ετησίως καθώς το κράτος θεωρούσε ότι υπήρχαν 500.000 με 600.000 φοιτητές και φοιτήτριες. Ωστόσο, μόλις άρχισε να λειτουργεί το νέο ηλεκτρονικό σύστημα κοστολόγησης και διανομής «Εύδοξος», αποκαλύφθηκε ότι οι ενεργοί φοιτητές ήταν μόλις 233.668! Τελικά, αγοράστηκαν πέρσι 1.886.476 συγγράμματα με συνολικό κόστος 55.622.626 ευρώ. Δηλαδή το μέσο κόστος ανά βιβλίο ήταν 29,5 ευρώ, ποσό ιδιαίτερα μεγάλο αν λάβει κανείς υπόψη ότι πρόκειται για μαζικές παραγγελίες... Ή αν προτιμάτε, το ετήσιο κόστος ανά φοιτητή ανέρχεται στα 238 ευρώ.

Όπως φαίνεται, όμως, το πρόβλημα δεν είναι οι πολλαπλάσιες παραγγελίες συγγραμμάτων. Αντίστοιχο, αν όχι μεγαλύτερο, πρόβλημα είναι οι «ανισότητες» που εμφανίζουν οι τιμές και τα κόστη των βιβλίων ακόμα και σε ομοειδείς σχολές. Παράδειγμα: το κόστος των βιβλίων στην Ιατρική Αθηνών ανήλθε πέρσι στα 1.138 ευρώ ανά φοιτητή, ενώ στην Ιατρική Πάτρας ήταν τέσσερις φορές μικρότερο, μόνο 318,64 ευρώ. Συνολικά, οι αποκλίσεις που εμφανίζονται στο κόστος βιβλίων για τις Ιατρικές σχολές της χώρας φτάνουν στο 258%.

Αντίστοιχη είναι η κατάσταση και στα Θεολογικά τμήματα. Την ώρα που το κόστος των βιβλίων ανά φοιτητή στο τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας του ΑΠΘ έφτασε στα 343,10 ευρώ, στο αντίστοιχο τμήμα του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου το κόστος ήταν μόλις 126,06 ευρώ.

Μείωση κόστους με επαναδιαπραγμάτευση

Λόγω των παραπάνω τεράστιων αποκλίσεων στο κόστος των βιβλίων από σχολή σε σχολή και από τμήμα σε τμήμα, το υπουργείο Παιδείας αναζητά λύσεις για τη δραστική μείωση του κόστους, καθώς τα συγγράμματα στους προπτυχιακούς θα εξακολουθούν να δίδονται δωράν . Ωστόσο, αντί να επιλέξει την -κατά πολλούς- ορθότερη λύση που είναι η αντικατάσταση των εντύπων με ψηφιακά βιβλία, το υπουργείο προτίμησε να προχωρήσει στην... επαναδιαπραγμάτευση του κόστους με τους εκδότες και τους συγγραφείς των συγγραμμάτων.

Παράλληλα, το υπουργείο εξετάζει και άλλες λύσεις αμφιβόλου αποτελέσματος όπως η επιστροφή των συγγραμμάτων στο τέλος της χρονιάς για να επαχρησιμοποιούνται από τους επόμενους φοιτητές. Το μέτρο αυτό ήδη έχει ανακοινωθεί για τα σχολικά βιβλία. Ωστόσο, αναλυτές επιμένουν πως η μόνη λύση για την κάθετη μείωση του κόστους των πανεπιστημιακών συγγραμμάτων είναι η αντικατάστασή τους με τα ψηφιακά αντίστοιχα τους, σε κάποια διαδεδομένη μορφή π.χ. PDF. Αυτό όμως δεν είναι εύκολο καθώς οι εκδότες θα πρέπει να βρουν έναν καθολικό τρόπο διασφάλισης των πνευματικών δικαιωμάτων τους, διαφορετικά ένα σύγγραμμα θα εμφανίζεται σε δεκάδες χιλιάδες κόπιες...

Πως κοστολογούνται τα συγγράμματα

Σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο (ψηφίστηκε επί υπουργίας Άννας Διαμαντοπούλου) η κοστολόγηση των συγραμμάτων γίνεται ηλεκτρονικά μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος «Εύδοξος ». Ορίζεται στάνταρ τιμή ανά σελίδα (0,035 ευρώ για όσα έχουν διαστάσεις 14x21 εκ. και 0,042 ευρώ για διαστάσεων 17x24εκ) ενώ απαγορεύεται το κόστος να υπερβαίνει το 70% της τιμής του βιβλίου στο εμπόριο χωρίς ΦΠΑ. Έτσι, για ένα σύγγραμμα με κόστος εμπορίου 8 ευρώ χωρίς ΦΠΑ, το κόστος του για την εκπαίδευση πέφτει στα 5,60 ευρώ.