Φρένο στους γοργούς ρυθμούς με τους οποίους έκαναν οι αρχαιολόγοι την ανασκαφή στον τύμβο Καστά στην Αμφίπολη βάζει η κατάσταση του τρίτου θαλάμου, αφού, όπως σημειώνεται στη σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού αφενός κρίνεται ως πρώτη προτεραιότητα η λήψη των αναγκαίων μέτρων στήριξης και κατά δεύτερον η απομάκρυνση του χώματος θα γίνεται τμηματικά για να μπορέσουν να τοποθετηθούν ασφαλώς τα υποστυλώματα.
Οι αρχαιολόγοι, όπως σημειώνεται στην ανακοίνωση που εξέδωσε το υπουργείο Πολιτισμού την Κυριακή, μπήκαν στον τρίτο θάλαμο του τάφου την Παρασκευή από μια οπή στον τρίτο διαφραγματικό τοίχο. Από την πρώτη παρατήρηση του χώρου που έκαναν διαπίστωσαν τα εξής:
- Η θόλος του θαλάμου δείχνει να βρίσκεται σε κατάσταση οριακής ισορροπίας (φωτο 1)
- Oi θολίτες στην περιοχή της στέψης της θόλου παρουσιάζουν άνοιγμα αρμών, σε ικανό βάθος, από την εσωτερική επιφάνειά της.
- Στο σύνολο σχεδόν των θολιτών παρατηρούνται ρηγματώσεις
- Σε εκτεταμένες περιοχές, και στις δύο πλευρές της στέψης, διαπιστώθηκε σημαντική απώλεια μάζας του υλικού. (φωτο 2).
- Στο ορατό τμήμα των κατακόρυφων τοίχων περιμετρικά έχουν αποκολληθεί τμήματα από τους μαρμάρινους ορθοστάτες (εντοπίστηκαν πεσμένα στο χώμα, φωτογραφήθηκαν, αριθμήθηκαν και περισυνελέγησαν). (φωτο 3).
- Το χώμα στο εξωτερικό του τύμβου άσκησε πιέσεις στον τάφο
Οπως σημειώνεται στην ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού οι αποκολλήσεις φαίνεται να είναι το αποτέλεσμα έντονης καταπόνησης, που έχει δεχθεί ο θόλος του τρίτου θαλάμου από το χώμα που βρίσκεται από πάνω του. «Συγκεκριμένα, το νότιο τμήμα του θαλάμου φορτίζεται από γαίες ύψους 2μ. περίπου, ενώ στο βόρειο τμήμα οι γαίες έχουν ύψος περί τα 12-13μ.», σημειώνεται χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού.
Τα μέτρα προστασίας που θα ληφθούν
Τα προαναφερθέντα ευρήματα των αρχαιολόγων και των υπολοίπων επιστημόνων που συμμετέχουν στην ανασκαφή «δεν επιτρέπουν την ασφαλή εκτέλεση εργασιών απομάκρυνσης χώματος από τον τρίτο θάλαμο, πριν ληφθούν τα αναγκαία μέτρα προστασίας», σημειώνει το υπουργείο Πολιτισμού και συμπληρώνει ότι ειναι αναγκαίο να ληφθούν τα εξής μέτρα:
- Για την αντιστήριξη-υποστύλωση του τρίτου θαλάμου θα χρησιμοποιηθεί ισχυρότερη διάταξη από αυτή των δύο προηγούμενων θαλάμων με σύστημα οριζόντιων πλαισιωτών δοκών, κατά μήκος και πλάτος του θαλάμου, για την αντιστήριξη των κατακόρυφων τοίχων από τις γεωστατικές ωθήσεις.
- Για την στήριξη της θόλου θα χρησιμοποιηθούν μεταλλικές σωληνωτές δοκοί.
- Η απομάκρυνση του χώματος θα γίνεται τμηματικά, κατά περιοχές της επίχωσης, ώστε να καθίσταται εφικτή η ασφαλής προσαρμογή της έδρασης των αντιστηρίξεων.
Οπως σημειώνει το υπουργείο Πολιτισμού για να γίνουν όλες αυτές οι εργασίες αντστήριξης και υποστύλωσης του τρίτου θαλάμου, λόγω της δυσκολίας πρόσβασης στο χώρο αλλά και της δυσμενούς δομικής κατάστασης που υποχρεώνει όσους συμμετέχουν στην έρευνα να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, θα απαιτήσουν αρκετές μέρες εργασίας.
Τα ευρήματα στον τρίτο θάλαμο του τάφου
Πέραν των προβλημάτων που διαπίστωσαν στον τρίτο θάλαμο του τάφου, οι ανασκαφείς από την πρώτη τους είσοδο στο χώρο διαπίστωσαν ότι το ύψος του χώματος βρίσκεται χαμηλότερα από ότι στους προηγούμενους δυο χώρους καθώς και ότι στην κορυφή υπάρχουν «αμμώδη φυσικά ιζήματα με απολιθώματα από όστρεα, που προέρχονται από το φυσικό έδαφος του λόφου Καστά. Σύμφωνα με τις γεωλογικές παρατηρήσεις φαίνεται ότι η επίχωση παραμένει αδιατάρακτη».
Επίσης, οσον αφορά το υλικό κατασκευής της θόλου, οι συμμετέχοντες στην ανασκαφή στον τύμβο Καστά, δεν διέκριναν κάποια διαφορά σε σχέση με τον τρόπο κατασκευής των δύο προηγούμενων θαλάμων. Συγκεκριμένα, η
η θόλος είναι κατασκευασμένη από πωρόλιθο, ακριβώς όπως και στους προηγούμενους θαλάμους.
Στους τρεις κατακόρυφους τοίχους-ανατολικό, δυτικό και βόρειο- στο ορατό μέρος, επαναλαμβάνεται η ίδια μορφή μαρμάρινης επικάλυψης, όπως και στους δυο προηγούμενους θαλάμους, με ορθοστάτες, στέψη και ιωνικό επιστύλιο.
Στο νότιο τοίχο -στο εμφανές μέρος του- δεξιά και αριστερά του θυρώματος, συνεχίζεται η μαρμάρινη επικάλυψη. Οι πωρόλιθοι που βρίσκονται από πάνω του καλύπτονται με επίχρισμα κόκκινου χρώματος, ενώ εσωτερικό τμήμα του υπέρθυρου έχει πέσει.
Τοποθετήθηκε σύστημα ασφαλείας στον τάφο
Τέλος, στην ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού αναφέρεται συνεχίζονται οι εργασίες γεωμετρικής τεκμηρίωσης του μνημείου και του περιβάλλοντος χώρου του, ενώ ο Δήμος Αμφιπόλεως τοποθέτησε νυχτερινό φωτισμό και σύστημα ασφαλείας.
Μπορείτε να δείτε τις πρώτες εικόνες από τα ευρήματα στον τρίτο θάλαμο του τάφου της Αμφίπολης πατώντας ΕΔΩ.
Δείτε πατώντας ΕΔΩ τη νέα καθηλωτική αναπαράσταση του τάφου της Αμφίπολης.
ΦΩΤΟ1:
ΦΩΤΟ 2:
ΦΩΤΟ 3:
