Τα «ορφανά» μάρμαρα του Λέοντα της Αμφίπολης -Πώς βρέθηκαν και πού ήταν τοποθετημένα στην αρχαιότητα

Περίπου 400 μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη από θασίτικο μάρμαρο έμεναν για δεκαετίες «ορφανά» γύρω από τον Λέοντα της Αμφιπόλεως. Ευρήματα τα οποία, όπως ταυτοποιήθηκε μετά από τις τελευταίες ανασκαφές, είναι τμήματα του μαρμάρινου περιβόλου του μακεδονικού Τύμβου Καστά.

Τα μάρμαρα που βρέθηκαν σε διάφορες χρονικές περιόδους κατά τον περασμένο αιώνα και των οποίων η προέλευση δεν μπορούσε να εντοπιστεί, θα προστατευτούν και θα μεταφερθούν στο φυσικό τους χώρο, ώστε να συμπληρώσουν τον περιμετρικό περίβολο, σύμφωνα με το «Εθνος».

Ενα μεγάλο μέρος του είχε αποξηλωθεί στους ρωμαϊκούς χρόνους. Μετά από την αποκάλυψη του περιβόλου, ξεκίνησε μία μεγάλη έρευνα για να να βρεθούν αυτά τα αρχιτεκτονικά μέλη, με τους αρχαιολόγους να φτάνουν στην περιοχή του χώρου του Λέοντα της Αμφιπόλεως, όπου βρίσκονται αριστερά του μνημείου επί δεκαετίες, χωρίς να υπάρχουν ενημερωτικά στοιχεία για το τι ακριβώς είναι και ποια είναι η προέλευσή τους.

Ο αρχαιολόγος Δημήτρης Κλαζαρίδης, που υπήρξε ο ανασκαφέας της Αμφίπολης επί δεκαετίες, ανέφερε ότι στον πόλεμο του 1912-1913, Ελληνες στρατιώτες σκάβοντας βρήκαν μαρμάρινα μέλη και κομμάτια από το σώμα του λιονταριού. Οι πρώτοι αρχαιολόγοι που είχαν ασχοληθεί με την ανασκαφική έρευνα και τη μελέτη τους ήταν οι καθηγητές Γιώργος Οικονόμου και Αναστάσιος Ορλάνδος, αλλά το έργο τους διακόπηκε από τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Το 1916, Αγγλοι στρατιώτες που στρατοπέδευαν εκεί βρήκαν πολλά κομμάτια από το σώμα του λιονταριού και τμήματα των μαρμάρινων αρχιτεκτονικών μελών. Σύμφωνα με την Κατερίνα Περιστέρη, το υλικό είχε χρησιμοποιηθεί ήδη από τη ρωμαϊκή εποχή για την κατασκευή φράγματος και βρέθηκε κατά την αποξήρανση της κοίτης του Στρυμόνα, κατά την κατασκευή γέφυρας. Το 1917, τα μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη συγκεντρώθηκαν στο σημερινό χώρο του Λέοντος της Αμφιπόλεως, που ταυτίστηκε λανθασμένα ως θεμέλιο της βάσης του μνημείου.

Το 1930-1931 βρέθηκαν κι άλλα τμήματα, όπως αναφέρει το Εθνος, όταν άρχισαν οι εργασίες διευθέτησης της κοίτης του ποταμού. Τα νέα κομμάτια που βρέθηκαν μετά από την αποξήρανση της παλιάς Κερκινίτιδας λίμνης, στη βάση της κοιλάδας γύρω από την οποία υπήρχαν τα πολίσματα της αρχαίας Αμφίπολης, μεταφέρθηκαν τότε 60 χλμ. μακριά, στη θέση του νέου δφράγματος της λίμνης Κερκίνης.

Το 1971, ο Σ. Μίλερ ταύτισε το υλικό με την περιοχή της Αμφίπολης και αυτό επέστρεψε στην αρχική περιοχή, δίπλα στον Λέοντα. Ομως ο Μίλερ, που απέδωσε σωστά το υλικό, δεν μπορούσε να βρει τότε ότι προέρχονταν από τον περιμετρικό τοίχο.