Πολλές συζητήσεις γίνονται σχετικά με το ζήτημα της αποκλειστικής χορτοφαγίας και το κατά πόσο είναι αποτελεσματική και ευεργετική για την υγεία του οργανισμού.
Ο Ελληνας διατροφολόγος και διαιτολόγος Ανδρέας Ζουρδός, μιλώντας στο metavolismos.com εξηγεί γιατί ο ίδιος δεν είναι χορτοφάγος, αναλύοντας τις επικίνδυνες επιπτώσεις της χορτοφαγίας για το ανθρώπινο σώμα.
Οπως εξηγεί ο ίδιος «Το ανθρώπινο είδος είναι εκ φύσεως παμφάγο, με μία μεγάλη τάση για την προσθήκη κρέατος στην διατροφή του».
Ωστόσο, όπως επισημαίνει, οι ρίζες της χορτοφαγίας χάνονται στα βάθη της ιστορίας: «η ιστορική διαδρομή της δαιμονοποίησης του κρέατος στην δυτική κουλτούρα έχει ελληνικές ρίζες, με τον Πυθαγόρα να έχει ένα ιδιαίτερο θέμα με το κρέας, τα ψάρια αλλά και τα όσπρια. Μετέπειτα η χορτοφαγία υιοθετήθηκε από ζηλωτές Χριστιανούς και από άλλες θρησκείες» και τονίζει ότι «η χορτοφαγία έχει κυρίως τις ρίζες της είναι ένα θρησκευτικό και κοινωνικό φαινόμενο.»
Παρ΄όλα αυτά, παρατηρεί ότι «οι άνθρωποι συνεχίζουν να ακολουθούν διατροφικές διδαχές που πηγάζουν από φόβους και δεισιδαιμονίες.»
Τα αποτελέσματα όμως των επιστημονικών ερευνών είναι αδιάσειστα και ξεσκεπάζουν το μύθο της χορτοφαγίας με έναν όχι και ιδιαίτερα κολακευτικό τρόπο.
Ακολουθούν τα επιστημονικά στοιχεία όπως τα παραθέτει στο άρθρο του ο Ανδρέας Ζουρδός:
- Αρχίζοντας με την μακράν πιο ήπια παρενέργεια της χορτοφαγίας, έχει αποδειχτεί πως μία χορτοφαγική διατροφή μπορεί να προκαλέσει μείωση στην παραγωγή κολλαγόνου στις γυναίκες.
- Μία έρευνα που έγινε σε παιδιά που οι γονείς τους τα είχαν να ακολουθούν χορτοφαγικές διατροφές, παρατηρήθηκαν χαμηλά επίπεδα των βιταμινών Ε και D.
- Οι παραισθήσεις είναι συνήθως αποτέλεσμα λήψης ψυχότροπων ουσιών αλλά μπορούν να προκληθούν και από ανεπάρκεια βιταμίνης Β12, κάτι που συναντάται συχνά σε χορτοφάγους. Στην αναφορά του περιστατικού, περιγράφεται η δυσκολία των γιατρών να μπορέσουν να διαγνώσουν την αιτιολογία του συμπτώματος σε μία χορτοφάγο.
- Όπως μας περιγράφει αυτή η έρευνα, ένας διαβητικός τύπου Ι , αλλά κατά τα άλλα απολύτως υγιής, 19χρονος που ακολουθούσε μία ωμοφαγική/χορτοφαγική διατροφή και παράλληλα κατανάλωνε προϊόντα σόγιας διαγνώστηκε με υπογοναδισμό. Υπογοναδισμός είναι η κλινική κατάσταση που τα επίπεδα τεστοστερόνης είναι κατώτερα του φυσιολογικού με ότι αυτό συνεπάγεται για την υγεία, την μυϊκή μάζα, την ψυχολογία και την σεξουαλική δραστηριότητα.
- Όπως είδαμε, η χορτοφαγία πολλές φορές δημιουργεί βλάβες στο νευρικό σύστημα που συνήθως είναι αναστρέψιμες. Δυστυχώς για ένα Ιταλό 57 ετών που ήταν επί 13 χρόνια χορτοφάγος κάτι τέτοιο δεν συνέβη. Σύμφωνα με την σχετική αναφορά περιστατικού, ο Ιταλός έπαθε οξεία συνδυασμένη εκφύλιση του νωτιαίου μυελού, και έμεινε παράλυτος από την μέση και κάτω.
- Μία συχνή αιτιολόγηση των χορτοφαγικών διατροφών είναι η ρύθμιση της ισορροπίας οξέων βάσεων στο αίμα. Κάτι που μέχρι πρότινος δεν υπήρχε επιστημονική απόδειξη ότι στέκει. Τώρα τα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν προς την αντίθετη κατεύθυνση, αφού ένας "φρουτοφάγος" (fruitarian) διαγνώστηκε με κετοξέωση, με άλλα λόγια είχε υπερβολικά όξινο pH στο αίμα του, τόσο όξινο που παραλίγο να πεθάνει.
- Σύμφωνα με μία πολύ πρόσφατη έρευνα ένα μωρό 5 μηνών διαγνώστηκε με ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 (συχνότατη σε χορτοφάγους) λόγω της χορτοφαγικής διατροφής που ακολούθησε η μητέρα του. Η διατροφική κακοποίηση μέσω της επιβολής της χορτοφαγίας σε ένα μωρό είναι κάτι αρκετά συχνό.
- Σύμφωνα με μία ιδιαίτερα πρόσφατη ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, η χορτοφαγία μπορεί να αυξήσει το ρίσκο για επιδείνωση της πνευματικής λειτουργίας.
- Ερευνητές από το τμήμα Ψυχολογίας του University of North Carolina, σε μία έρευνα που διεξάχθηκε το 2012, συνέκριναν γυναίκες χωρίς διατροφικές διαταραχές και γυναίκες με διατροφικές διαταραχές. Αυτό που διαπίστωσαν ήταν πως οι γυναίκες που είχαν διατροφικές διαταραχές ήταν πως η χορτοφαγία εμφανίζονταν παράλληλα με την διατροφική διαταραχή σε πολλές των περιπτώσεων.
- Άλλη μία έρευνα από το εργαστήριο Διατροφής του πανεπιστημίου Louis Pasteur στη Γαλλία έδειξε πως η χορτοφαγία μπορεί να προκαλέσει υποσιτισμό (σε μη κλινικό επίπεδο), υψηλά επίπεδα ομοκυστείνης (συσχετίζονται με καρδιοπάθεια) και να προκαλέσει την εναπόθεση πλάκας στα αγγεία.
- Όσον αφορά την οστεοπόρωση, η χορτοφαγία φαίνεται να την επιταχύνει, και αυτό δεν είναι έκπληξη γιατί τα κόκαλα χρειάζονται πρωτεΐνη και ασβέστιο. Μία μελέτη που δημοσιεύτηκε στην European Journal of Clinical Nutrition έδειξε πως οι ηλικιωμένες γυναίκες που ακολουθούσαν χορτοφαγική δίαιτα είχαν μεγαλύτερη απώλεια οστικής πυκνότητας σε σχέση με όσες έτρωγαν κρέας.»