Ο Λυκούργος Καλλέργης, μία πολυσχιδής προσωπικότητα με πολυσήμαντη προσφορά στον πολιτισμό και σημαντική παρουσία στον πολιτικό στίβο, απεβίωσε σε ηλικία 98 ετών σήμερα το πρωΐ στο Νοσοκομείο Γ. Γεννηματάς όπου νοσηλευόταν με σοβαρά προβλήματα υγείας.
Επί εξήντα χρόνια έπαιξε πάνω από 500 ρόλους, στο θέατρο, στον κινηματογράφο, στο ραδιόφωνο. Πέρασε στη σκηνοθεσία, δίδαξε νέους ηθοποιούς σε δραματικές σχολές, μετέφρασε θεατρικά έργα, δραστηριοποιήθηκε στον συνδικαλισμό, διετέλεσε βουλευτής του ΚΚΕ το 1977. Καταγόταν από οικογένεια Κρητικών οπλαρχηγών και ήταν γιος του πρωτοπόρου σοσιαλιστή Σταύρου Καλλέργη, πρωτεργάτη της Εργατικής Πρωτομαγιάς στην Ελλάδα. Γεννήθηκε το 1914, στον Μυλοπόταμο Ρεθύμνου. Τέλειωσε τη μέση εκπαίδευση στην Αθήνα -όπου και ήρθε στα δέκα του χρόνια- και έκανε θεατρικές σπουδές στην δραματική σχολή της Λαϊκής Σκηνής του Κάρολου Κουν.
«Βασικά στο ξεκίνημα μου, με επηρέασε μεταξύ άλλων και η κρητική λογοτεχνία», είχε αναφέρει σε συνέντευξή του.
«Από τα πρώτα βιβλία που διάβασα στην Κρήτη στην παιδική μου ηλικία ήταν ο «Ερωτόκριτος» και η «Ερωφίλη». Ένιωσα έναν κόσμο ολόκληρο να ζωντανεύει και αυτό με συντάραξε».
Ίσως δεν ήταν τυχαίο ότι ο πρώτος του ρόλος στο θέατρο ήταν ο Πανάρετος στην «Ερωφίλη» του Χορτάτζη, που έπαιξε με τη «Λαϊκή Σκηνή» του Κάρολου Κουν το 1934.
Εξίσου, είχε ομολογήσει ότι στα νεανικά του χρόνια, τον είχε συγκλονίσει η ανάγνωση των έργων του Ντοστογιέφσκι και αργότερα στο θέατρο ο Τσέχωφ, του οποίου έπαιξε και μετέφρασε τα περισσότερα θεατρικά έργα.
Στην πολύχρονη διαδρομή του στην ελληνική θεατρική σκηνή, άνοιξε την καλλιτεχνική του βεντάλια, στην ελληνική και ξένη δραματουργία: αρχαία τραγωδία, Σαίξπηρ, Στρίντμπεργκ, Πιραντέλο, Γκόγκολ, Ονήλ κ.α.
Κορυφαία στιγμή της καριέρας του ο ίδιος θεωρούσε τον «Τζων Γαβριήλ Μπόρκμαν» του Ίψεν, την «Ερωφίλη» του Χορτάτζη και την «Αντιγόνη» του Ανούϊγ.
Υπήρξε ιδρυτικό μέλος και πρωταγωνιστής του Θεάτρου Τέχνης, (1942-1950), όπου έμελε να γνωρίσει την πρώτη σύζυγό του, επίσης ηθοποιό, Μαρία Φωκά, η οποία βρέθηκε συγκατηγoρούμενη το 1952 στην δίκη Μπελογιάννη. Μαζί της απέκτησε μια κόρη, ενώ από τον δεύτερο γάμο του με την ηθοποιό Τζένη Κολάρου, έναν γιο.
Ο Λυκούργος Καλλέργης , πρωταγωνίστησε στη συνέχεια σε πολλούς θιάσους του ελεύθερου θεάτρου και επί 18 χρόνια στο Εθνικό Θέατρο , του οποίου και διετέλεσε καθηγητής της Δραματικής Σχολής. Συνεργάστηκε με όλα τα «ιερά τέρατα» της ελληνικής θεατρικής σκηνής, Μαρίκα Κοτοπούλη, Κατερίνα Ανδρεάδη, Αιμίλιο Βεάκη, Κατίνα Παξινού, Αλέξη Μινωτή κ.ά.
Εξίσου σημαντική ήταν η πορεία του στον ελληνικό κινηματογράφο που ξεκίνησε το 1949 με τον «Κόκκινο βράχο» του Γρηγόρη Γρηγορίου και τελείωσε το 2001 με τον «Αλέξανδρο και Αϊσέ» του Δημήτρη Κολλάτου.
Συμμετείχε επίσης στις τηλεοπτικές διασκευές του βιβλίου του Νίκου Καζαντζάκη «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» (1975) και στους «Πανθέους» του ακαδημαϊκού Τάσου Αθανασιάδη (1977), παραγωγές που έγραψαν ιστορία στα τηλεοπτικά χρονικά.
Διετέλεσε γενικός γραμματέας του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών για μια δεκαετία από το 1956 και για μικρό διάστημα πρόεδρος. Επίσης, υπήρξε πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Θεάματος - Ακροάματος καθώς και Αντιπρόεδρος του Ταμείου Συντάξεως Ηθοποιών.
Το 2007, αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ του τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Η κηδεία του θα γίνει την Τρίτη δημοσία δαπάνη, στις 5 το απόγευμα, στο Πρώτο Νεκροταφείο.
Την προσωπικότητα και το έργο του Λυκούργου Καλλέργη εξαίρουν πολιτικοί και κόμματα, με συλλυπητήρια μηνύματα και δηλώσεις
Την προσωπικότητα και το έργο του Λυκούργου Καλλέργη που έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 98 ετών εξαίρουν, με συλλυπητήρια μηνύματα και δηλώσεις τους, η πολιτική ηγεσία και τα κόμματα
"Ο Λυκούργος Καλλέργης υπήρξε μια πνευματική προσωπικότητα που υπηρέτησε με αφοσίωση τη δραματική τέχνη ως ερμηνευτής, σκηνοθέτης, δάσκαλος και θεατρικός συγγραφέας. Ταυτόχρονα όμως ήταν ένας πολιτικοποιημένος καλλιτέχνης με ενεργό συμμετοχή στα κοινά, αγωνιζόμενος πάντα για τις αξίες του πολιτισμού και υπερασπιζόμενος τα δικαιώματα των αδυνάτων", αναφέρει σε δήλωσή του ο πρόεδρος της Βουλής Φίλιππος Πετσάλνικος και προσθέτει: "Η θητεία του στα κοινοβουλευτικά έδρανα κατά την πρώτη μεταπολιτευτική περίοδο, αλλά και η μακρόχρονη συνδικαλιστική δράση του χαρακτηρίσθηκαν από την αξιοπρέπεια, τη σεμνότητα και την ιδεολογική συνέπεια που τον διέκριναν ως άνθρωπο σε όλη του τη ζωή".
"Υπήρξε ένας πραγματικός πνευματικός άνθρωπος, με την ευρύτερη δυνατή έννοια του όρου", υπογραμμίζεται σε ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, στην οποία επισημαίνεται ότι "προσέφερε ποικιλοτρόπως στην ελληνική κοινωνία: μέσα από την Τέχνη του, στην οποία διακρίθηκε χάρη στο ταλέντο και το ήθος του, μέσα από το πλούσιο μεταφραστικό και διδακτικό του έργο, μέσα από τη δια βίου συνδικαλιστική και πολιτική του δράση".
"Ο Λυκούργος Καλλέργης ήταν ένας πολιτικοποιημένος θεατράνθρωπος και ανιδιοτελής αγωνιστής, ένας διανοούμενος που υπηρέτησε τα ευγενικότερα ιδανικά, που αποτελούν και τις παρακαταθήκες για κάθε νέο αγωνιστή της αριστεράς", τονίζεται σε ανακοίνωση της ΚΠΕ του Συνασπισμού.
Ο πρόεδρος του ΣΥΝ Αλέξης Τσίπρας αποχαιρετά τον Λυκούργο Καλλέργη χαρακτηρίζοντάς της "άνθρωπο που συμβάδισε με τα ιστορικά γεγονότα του 20ου αιώνα, συνδυάζοντας μοναδικά συναίσθημα, θεωρία και πράξη" και επισημαίνοντας ότι "υπήρξε πρωτοπόρος και πρωταγωνιστής όχι μόνο στο θέατρο, αλλά και στην ίδια τη ζωή, αφού την τίμησε με πολλούς και άξιους κοινωνικούς αγώνες".
Ο πρόεδρος της ΔΗΜ.ΑΡ. Φώτης Κουβέλης αναφέρει στο συλλυπητήριο μήνυμά του ότι "έφυγε από κοντά μας ο τελευταίος των μεγάλων του ελληνικού θεάτρου, ένας από τους πιο σημαντικούς ανθρώπους της τέχνης και των γραμμάτων της πατρίδας μας, μια ξεχωριστή προσωπικότητα της αριστεράς, ένας ακριβός μας σύντροφος".
Η πρόεδρος ΔΗ.ΣΥΜ. Ντόρα Μπακογιάννη, επισημαίνει ότι "με τη συνεπή του πορεία στην τέχνη και την πολιτική δίδαξε ήθος", ενώ χαρακτηρίζει τον εκλιπόντα "ανήσυχο και δημιουργικό πνεύμα" που υπηρέτησε το λειτούργημα του ηθοποιού, προσθέτοντας ότι "και στην πολιτική υπερασπίστηκε τις ιδέες του με σεβασμό στη διαφορετική άποψη και τη γόνιμη ιδεολογική αντιπαράθεση".
"Έφυγε από τη ζωή ένας μεγάλος Κρητικός, ένας σπουδαίος ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου, αλλά και μια ξεχωριστή προσωπικότητα της Αριστεράς", αναφέρει στο συλλυπητήριο μήνυμά του ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης.
(ΑΠΕ-ΜΠΕ)