Στρασβούργο, καλοκαίρι του 1518. Μια γυναίκα, η Frau Toffea, βγαίνει σε ένα στενό δρόμο της πόλης και αρχίζει να χορεύει. Σε μια εβδομάδα, άλλα τριάντα τέσσερα άτομα την ακολουθούν στο χορό της. Ως τα τέλη Αυγούστου πάνω από 400 άτομα ζουν την ίδια τρέλα, χορεύοντας με ανεξέλεγκτο τρόπο γύρω από την πόλη.
Στα στενά δρομάκια της πόλης και στις πλατείες οι άνθρωποι χορεύουν με φρενίτιδα, υπό τον ρυθμό ταμπουρίνων, βιόλας και γκάιντας, όλη την ημέρα. Ωστόσο η ατμόσφαιρα δεν έχει τίποτα γιορταστικό. Οι σκηνές που διαδραματίζονται είναι σχεδόν «τρομακτικές» γράφει ο ιστορικός ιατρικής John Waller στο έργο του The Dancing Plague (Η επιδημία χορού) το οποίο δημοσιεύτηκε το 2009.
Οι άνθρωποι, άνδρες, γυναίκες και παιδιά που έχουν προσβληθεί από αυτή την περίεργη «μανία χορού» φωνάζουν, κλαίνε, ζητούν βοήθεια αλλά δεν μπορούν να σταματήσουν να χορεύουν. Είναι σε έκσταση. Εχουν άδειο βλέμμα και το πρόσωπό τους στραμένο προς τον ουρανό. Χέρια και πόδια κινούνται με σπασμωδικά και κουρασμένα βήματα. Τα πουκάμισά τους, οι φούστες και οι κάλτσες τους είναι κολημένα στα αδύνατα σώματά τους. Ετσι περιγράφει ο John Waller την επιδημία.
Μέσα σε λίγες ημέρες οι περιπτώσεις πολλαπλασιάζονται όσο εξαπλώνεται ο ιός, σπέρνοντας τον φόβο και τον θάνατο στην αλσατική πόλη. Περίπου 15 «χορευτές» πεθαίνουν καθημερινά, σύμφωνα με τις μαρτυρίες της εποχής, θύματα αφυδάτωσης και καρδι-αγγειακών προβλημάτων.
Οι σύγχρονοι επιδημιολόγοι αποκαλούν την Frau Toffea «ασθενή μηδέν» αφού είναι το πρώτο άτομο που χτυπήθηκε από την επιδημία. Η μοίρα αυτής της γυναίκας περιγράφηκε από τον Παρακέλσιο (1493-1541), Ελβετό γιατρό και αλχημιστή, γνωστός ως ο θεμελιωτής της τοξικολογίας. Εκστασιασμένος από αυτόν τον συλλογικό χορό θανάτου ήρθε ο ίδιος να μελετήσει το φαινόμενο στην πόλη, το 1526.
Οι τοπικοί γιατροί της εποχής έτρεξαν να βοηθήσουν. Απέκλεισαν το ενδεχόμενο να πρόκειται για αστρολογικούς ή υπερφυσικούς λόγους και δήλωσαν ότι πρόκειται για μια «φυσική ασθένεια» η οποία προκλήθηκε από το «κακό αίμα» ή από το «ζεστό αίμα». Για θεραπεία πρότειναν στους κατοίκους να χορεύουν ακόμη περισσότερο. Δύο δημόσια κτίρια αποθήκευσης σιτηρών διαλύθηκαν ώστε να μπορούν οι κάτοικοι να χορεύουν ελεύθερα. Ακόμη και μουσικούς προσέλαβαν για το σκοπό αυτό. Αλλά όταν οι χορευτές άρχισαν να πεθαίνουν, τότε οι αρχές επανεξέτασαν τη στρατηγική τους.
Μια νέα διάγνωση έγινε τότε: ο χορός ήταν η κατάρα που έστειλε ένας θυμωμένος άγιος. Για να τον εξευμενίσουν, απαγόρευσαν την χαρτοπαιξία και την πορνεία και καταδίκασαν όσους συλλαμβάνονταν. Αλλά όταν και αυτή η μέθοδος απεδείχθη αναποτελεσματική, οι «χορευτές» εστάλθησαν σε ένα ναό, στην κορυφή ενός βουνού, για να ζητήσουν τη μεσολάβηση μιας θεότητας. Λίγες εβδομάδες αργότερα, η επιδημία εξασθένησε.
Αυτή η επιδημία εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο Ααχεν της Γερμανίας, στις 24 Ιουνίου 1374 και γρήγορα εξαπλώθηκε στη Γαλλία, Ιταλία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο, Ολλανδία. Χιλιάδες άτομα χόρεψαν μέχρι θανάτου, ουρλιάζοντας από τρομερές παραισθήσεις και εκλιπαρώντας τους θρησκευτικούς ποιμένες να σώσουν την ψυχή τους.
Σήμερα θεωρείται βέβαιο ότι οι άνθρωποι αυτοί επλήγησαν από το μικρόβιο της ερισύβης που υπάρχει στα σιτηρά και υπέστησαν τοξικολογικό σοκ.
Στον Μεσαίωνα δεν ήταν γνωστό ότι το μικρόβιο αυτό ευθύνεται για σοβαρές επιδημείες. Σήμερα ξέρουμε ότι το μικρόβιο αυτό προκαλούσε δύο είδη συμπτωμάτων:
1. Ενα είδος «φωτιάς που καίει τα σωθικά» και προκαλεί ένα είδος γάγγραινας και απώλεια των μελών που προσβάλλονται. Αυτό αναπαριστά η γκραβούρα του διάσημου ζωγράφου Ιερώνυμου Μπος, ολλανδού ζωγράφου του 15ου αιώνα.
2. Προκαλεί παραισθήσεις οι οποίες πιθανότατα οδήγησαν τους πολίτες του Μεσαίωνα σε μαζικό και φονικό χορό. Ως πρόσφατα κάτοικοι της κεντρικής Ευρώπης χόρευαν έναν παρόμοιο χορό με την ονομασία «Ο χορός του Αγίου Guy» ο οποίος προβλέπει ένα μεγάλο βήμα μπροστά και δυό μικρά βήματα πίσω.
Μόνο τον 20ό αιώνα έγινε γνωστό ότι οι μυκοτοξίνες που βρίσκονται στα σιτηρά μπορούν να προκαλέσουν τόσο σοβαρά προβλήματα.