Με ένα τετρασέλιδο ρεπορτάζ που περιλαμβάνει την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα, το μέτωπο της οικονομίας, τις σχέσεις με τους δανειστές, την ανάπτυξη μέσω του τουρισμού, αλλά και τις εταιρείες που μπορούν να κινήσουν τα νήματα, η αμερικανική εφημερίδα Financial Times επιχειρεί την ανατομία της «ελληνικής περίπτωσης».
Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά: «Η Ελλάδα θα επιστρέψει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης φέτος, μετά τη μεγαλύτερη και βαθύτερη ύφεση μεταπολεμικά, όμως, για να είναι η ανάκαμψη διατηρήσιμη, απαιτούνται και άλλες μεταρρυθμίσεις». Η ανάγκη των μεταρρυθμίσεων γίνεται ακόμα πιο έντονη, από τη στιγμή που αποτελεί προαπαιτούμενο από την πλευρά της Τρόικα.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, οι επίσημες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για ανάπτυξη 0,4-0,6% φέτος, αλλά κάποιοι αναλυτές περιμένουν ακόμα και ρυθμούς 0,9-1%, εξαιτίας της ώθησης από τον τουρισμό.
Όμως, είναι αβέβαιο εάν η Ελλάδα μπορεί να επιτύχει διατηρήσιμους ρυθμούς ανάπτυξης κοντά στο 3%, που απαιτούνται για την αύξηση του πρωτογενούς πλεονάσματος στο 4,5% του ΑΕΠ το 2016 και τη μείωση του χρέους.
«Η ανάπτυξη είναι βασικό ζήτημα. Αποτελεί μεγάλη ανησυχία το εάν ο ρυθμός του ΑΕΠ θα κυμανθεί σημαντικά υψηλότερα από τα επίπεδα της στασιμότητας, εάν αυτό είναι διατηρήσιμο, εάν οι εταιρείες μπορούν να κάνουν τη στροφή προς τις εξαγωγές που χρειάζεται», λέει στους FT ο Γ. Παγουλάτος, καθηγητής πολιτικής οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
«Η οικονομία που αναδύεται από την ύφεση είναι ένα πολύ διαφορετικό και υγιέστερο ον. Ένας ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης του 3% θα πρέπει να είναι διατηρήσιμος, καθώς ξεκινάμε από πιο χαμηλή βάση», εκτιμά ο Μ. Μασουράκης, επικεφαλής οικονομολόγος της Alpha Bank.
Οι πρώτοι καρποί
Ακόμα και έτσι, όμως, το αφιέρωμα καταλήγει σε ένα γενικό συμπέρασμα που έχει θετικό πρόσημο για τις ελληνικές προσπάθειες. Αναφέρει πως οι πρώτοι καρποί από τις επώδυνες μεταρρυθμίσεις, ήδη δρέπονται.
Η εφημερίδα αναφέρεται στην προσδοκία θετικών ρυθμών ανάπτυξης φέτος και επιτάχυνσής τους από το 2015, στην επιτυχημένη επιστροφή της χώρας στις διεθνείς αγορές ομολόγων και στα στοιχεία της εκτέλεσης του προϋπολογισμού για το πρώτο πεντάμηνο του έτους, που δείχνουν ότι η χώρα θα επιτύχει το στόχο της για πρωτογενές πλεόνασμα 1,5%.
Τα «κόκκινα» δάνεια
Οι FT μεταφέρουν τις εκτιμήσεις τραπεζιτών ότι τα κόκκινα δάνεια -που αγγίζουν τα 77 δισ. ευρώ ή το 36% του συνόλου- θα κορυφώσουν στις αρχές του επόμενου έτους. Και εξηγούν ότι ο Γ. Στουρνάρας πρέπει να εξετάσει εάν θα συστήσει bad bank για τον κλάδο, που ωστόσο θα απαιτήσει πρόσθετη χρηματοδότηση, ή θα πιέσει τις εσωτερικές μονάδες αναδιάρθρωσης των τραπεζών να κινηθούν ταχύτερα.
Η εφημερίδα φιλοξενεί δηλώσεις του επικεφαλής της Eurobank, Χρ. Μεγάλου, σύμφωνα με τις οποίες, η πιστωτική συρρίκνωση είναι κυρίως αποτέλεσμα της αδύναμης ζήτησης και των αυστηρότερων πιστωτικών ελέγχων. Κατά την άποψή του, η βελτίωση των οικονομικών προοπτικών θα αυξήσει τη ζήτηση για δάνεια, κυρίως για νέα επενδυτικά projects.
Ο ρόλος του τουρισμού
Ο τουρισμός γίνεται η ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας, ειδικά φέτος που αναμένεται το ένα ρεκόρ μετά το άλλο. Η εφημερίδα αναφέρει πως υπάρχουν κι άλλα περιθώρια ανάπτυξης του συγκεκριμένου τομέα.
Σύμφωνα με μελέτη της McKinsey, οι αφίξεις μπορούν να φτάσουν στα 21 εκατ. άτομα έως το 2024, με τα ετήσια έσοδα να αυξάνονται στα 18 δισ. ευρώ, εάν η Ελλάδα διατηρήσει την πολιτική σταθερότητα και καταφέρει να προσελκύσει αρκετές ιδιωτικές επενδύσεις στον τουριστικό κλάδο.
Η επιστροφή στις αγορές
Κομβικό σημείο για την Ελλάδα είναι η επιστροφή στις αγορές των ομολόγων, κάτι που δείχνει την αλλαγή του κλίματος.
«Το ελληνικό χρέος είναι υπερβολικά μεγάλο, με δεδομένη της αδυναμία της χώρας για αποτελεσματική φορολόγηση και τη δυναμική της ανάπτυξης» λέει ο Michael Hasenstab, διαχειριστής χαρτοφυλακίου ομολόγων της Franklin Templeton. Όπως λέει ο ίδιος, τα θεμελιώδη δεν δικαιολογούν επενδύσεις στα ελληνικά ομόλογα.
Όμως, ο Γιώργος Σαραβέλος, στρατηγικός αναλυτής της Deutsche Bank, τονίζει: «'Έχουμε φτάσει σε σημείο καμπής. Το μεγάλο πρόβλημα κατά τα τελευταία τρία χρόνια ήταν ότι δεν μπορούσαμε να δούμε το φως στο τέλος του τούνελ σε ό,τι αφορά τη σταθερότητα. Αλλά στα τέλη του περασμένου έτους, τα πράγματα σταμάτησαν να γίνονται χειρότερα. Και αυτό άλλαξε τις αντιλήψεις».
Οι ελληνικές εταιρείες του μέλλοντος
Η εφημερίδα κάνει ειδική αναφορά και σε εταιρείες που δημιουργούν το δικό τους success story και φέρνει ως τρανά παραδείγμα την εταιρεία Coco-Mat που τα 3/4 της παραγωγής της είναι για το εξωτερικό και τα προϊόντα της φτάνουν μέχρι τη Τζέντα και τη Σεούλ. Άλλα παραδείγματα είναι οι εταιρείες start up (αναφέρονται οι η περιπτώσεις των εταιρειών Upstream, Taxibeat, Workable, Incredible, Locish και CareAcross).
Τέλος γίνεται ειδική μνεία για την Αegean Airlines για την οποία αναφέρει πως η η κρίση αποδείχθηκε μια ευκαιρία. Απέκτησε την ανταγωνιστική Olympic Air σε πολύ χαμηλή τιμή, παρότι και η ίδια ήταν ζημιογόνος για τρεις συνεχόμενες χρονιές.
«Πιάσαμε πάτο σε ό,τι αφορά την εγχώρια κατανάλωση και τώρα περιμένουμε μια σταδιακή αύξηση. Αν επιστρέψουμε στα επίπεδα του 2009, θα μιλάμε για αύξηση 30% από πέρυσι», λέει ο Ευ. Βασιλάκης, εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Aegean.