«Δείξε μου τα σχολεία σου, να σου πω τι πολίτες έχεις», θα μπορούσε να λέει κάποιο γνωμικό, πράγμα εντελώς λογικό, καθώς το ποιόν ενός λαού αντικατοπτρίζει σε πολύ μεγάλο βαθμό την ποιότητα των θεσμών, των δομών και των μηχανισμών (οικογένεια, σχολείο, πανεπιστήμιο κ.ο.κ.), μέσα από τους οποίους το κάθε άτομο ξεχωριστά αντλεί την υπόστασή του και αποκρυσταλλώνεται ως πολίτης.
Η Ελλάδα αποτελεί ένα κατ' εξοχήν παράδειγμα προβληματικών εκπαιδευτικών μηχανισμών που έχουν γίνει αντικείμενο εξακολουθητικής πραγμάτευσης.
Το αέναα επανερχόμενο ερώτημα είναι το εξής: γιατί ενώ γνωρίζουμε τι πηγαίνει στραβά από τη μεταπολίτευση και δώθε δεν κάνουμε κάτι για να διορθωθεί η κατάσταση;
Αυτό είναι το θέμα το οποίο συζητούν, επιχειρώντας να διατυπώσουν κάποιες λύσεις και προτάσεις καλύτερης αξιοποίησης του ελληνικού σχολείου, τρεις εκπαιδευτικοί, καθηγητές: οι Σωτήρης Γκαρμπούνης, Χριστίνα Παπαγγελή, Βασίλης Συμεωνίδης.
Η συζήτηση έχει τη μορφή κειμένου, από την οποία ακολουθεί μόνο ένα μικρό εισαγωγικό απόσπασμα:
Η συζήτηση γύρω από το σχολείο και τους πολίτες που θα θέλαμε να προετοιμάζει μοιάζει να επαναλαμβάνεται εδώ και πολλά χρόνια. Άλλωστε οποιαδήποτε κουβέντα και πολιτική πρακτική αφορά τη ρύθμιση της σχολικής ζωής και γνώσης, από μόνη της μας οδηγεί στους πολίτες που θέλουμε να φτιάξει το σχολείο. Σήμερα όμως, στην πραγματικότητα, μια κοινωνία σε κρίση καλείται να μιλήσει για ένα σχολείο σε κρίση και πώς μπορεί αυτό να καθοδηγήσει τους νέους ανθρώπους να διαμορφώσουν μια άλλη πολιτική υπόσταση που να ξεπερνά τις αγκυλώσεις και να δίνει προοπτική στις επόμενες δεκαετίες. Επομένως, είναι αναπόφευκτα μια συζήτηση με αναδρομές στο παρελθόν, με αυστηρή πολιτική κριτική, αιχμές, αυτοκριτική στάση για μας τους εκπαιδευτικούς και έντονη αγωνία για την τύχη και τις προοπτικές των παιδιών που αναζητούν διέξοδο από μια παρωχημένη σχολική πραγματικότητα.
Αυτό που η κρίση αναδεικνύει ακόμη πιο έντονα πλέον μέσα στη σχολική αίθουσα είναι η παθητικότητα και ένα αίσθημα ηττοπάθειας, η ματαιωμένη επιθυμία να αυτενεργήσουν οι μαθητές και να αποκτήσουν κριτική στάση απέναντι στη γνώση και στα πράγματα. Καθηλωμένοι για ώρες μέσα σε στεγνές και απρόσωπες αίθουσες, οι νέοι καλούνται να ακούν και να αναπαράγουν χωρίς πρακτικά να δημιουργούν, χωρίς να μπορούν να προτείνουν, χωρίς πρωτοβουλίες και δοκιμές, χωρίς συμμετοχή που να προκαλεί αλλαγές στη ρουτίνα της εκπαιδευτικής διαδικασίας, δηλαδή χωρίς σχολική ζωή.
Ολόκληρο το κείμενο, μπορεί κανείς να το διαβάσει, πατώντας εδώ.