Όταν είσαι άστεγος, φαγητό όλο και κάπου θα βρεις. Μπάνιο όμως; Κι όμως στο πιο αστικό σημείο της πόλης, εκεί που συναντιέται όλη η Αθήνα του περιθωρίου στην οδό Ευριπίδου 17 λειτουργούν τα «λουτρά» της πόλης των αστέγων.
Όπως αναφέρει η Ελευθεροτυπία σε εκτενές ρεπορτάζ, στις εγκαταστάσεις της κοινωνικής εθελοντικής κίνησης ιδιωτικής πρωτοβουλίας, «Καταφύγιο» υπάρχουν χώροι όπου οι άστεγοι και οι άποροι μπορούν να πλυθούν, να πλύνουν τα ρούχα τους και να φροντίσουν την προσωπική τους υγιεινή.
Στον 8ο όροφο του κτηρίου οι κάδοι των πλυντηρίων ξεφουρνίζουν κάθε μισή ώρα τα υπάρχοντα των αστέγων: ρούχα και σεντόνια. Από τις 3.30 ο κ. Μάκης, που βοηθάει εθελοντικά, ξεκίνησε να μοιράζει νούμερα αναμονής, για τα μπάνια και τα πλυντήρια. «Κρατάμε τη σειρά. Έχουμε δύο πλυντήρια. Εμείς καθαρίζουμε, εμείς φροντίζουμε να έχει πετσέτες. Έχουμε ηλιακό θερμοσίφωνα και κανονικό. Κάθε Τρίτη και Πέμπτη κάνουν μπάνιο γύρω στα 60 άτομα και βάζουμε 20 πλυντήρια».
Έξι μήνες τα ίδια ρούχα
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που έχοντας καιρό να αντικρίσουν το εαυτό τους στον καθρέφτη ξεσπούν στα κλάματα. «Έξι μήνες ήμουν ντυμένος με τα ίδια ρούχα. Είχα και μια ζακέτα, την έβαζα, την έβγαζα. Στο δρόμο ξέχασα πώς είναι το πετσί μου».
Αντικρίζοντας τον εαυτό του στον καθρέφτη του μπάνιου, ξέσπασε σε κλάματα. «"Γέρασες μωρέ Παναγιώτη", έτσι είπα. Κάτι χαρακιές να! Σε σκάβει ο δρόμος. Για του λόγου το αληθές, είχα να δω τη μούρη μου μήνες ολόκληρους στον καθρέφτη. Οχτώ, εννιά μήνες. Κοιτάς και λες, "συγγνώμη, ποιος είναι ο κύριος με τα μούσια;"» Ο κ. Παναγιώτης δούλευε ως οδηγός. «Επαγγελματικό δίπλωμα», διευκρινίζει. Σήμερα μένει στην πλατεία Αττικής.
Η Βίκυ προτιμάει την Κοτζιά. Νιώθει ασφαλής, γιατί εκεί έχει σεκιούριτι. «Κανονικά είμαι βαφέας αυτοκινήτων», λέει ο Αντρέας. «Με είδε ο πελάτης και λέει στο μάστορα: "Καλά, ο Αντρέας γιατί μπαινοβγαίνει στο αυτοκίνητο;". "Δεν το ξέρεις; Κοιμάται εκεί", του λέει ο μάστορας. Κι έτσι μου παραχώρησε ένα διαμέρισμα που δεν πωλείται, κι εκεί κοιμάμαι τώρα». Πέρσι το καλοκαίρι έμεινε στο δρόμο. «Η ζωή χωρίς να τα εξετάζει κανείς αυτά είναι ζωή που δεν αξίζει να τη ζει ο άνθρωπος. Έτσι δεν λέει ο Σωκράτης;»
Στον από κάτω όροφο, «ο σεφ από την Περσία», ή αλλιώς Κωνσταντίνος, χτυπάει ντουζίνες από φραπέδες και ελέγχει τη φασολάδα. Είναι εθελοντής βοηθός στην κουζίνα και μετά το μπάνιο σερβίρεται καφές και έπειτα φαγητό.
«Μας υποστηρίζει μια ιεραποστολή της Ελληνικής Ιεραποστολικής Ενωσης, της Ευαγγελικής Εκκλησίας, ο ρόλος της οποίας περιορίζεται στο να πληρώνει το ενοίκιο και τα λειτουργικά έξοδα. Τα υπόλοιπα τα βάζουμε από την τσέπη μας», λέει ο πρόεδρος του «Καταφυγίου», κ. Κωνσταντίνος Βιταλάκης. Οι παρευρισκόμενοι τον εκθειάζουν πίσω από την πλάτη του.
«Είναι ο μόνος που αφήνει να έρχεται όποιον θέλει. Και είναι το μοναδικό μέρος για μπάνιο. Υποτίθεται πως υπάρχει και μια ΜΚΟ που έχει ντουζιέρες, αλλά εκεί το νερό είναι πάντα κρύο και πας μόνο με ραντεβού».
«Μεγαλώνουν οι ανάγκες», διαπιστώνει ο κ. Βιταλάκης. «Εχω 295 κάρτες μελών του "Καταφυγίου". Τους καταγράφω, για να μετράω τις ανάγκες. Ξεκινήσαμε πριν από 35 χρόνια. Στην αρχή ήμασταν στην Ευριπίδου 90. Μετά, λόγω έλλειψης χρημάτων, το σταμάτησα, έβγαινα στο δρόμο και μοίραζα φαγητό μόνος. Έπειτα έπιασα ένα διαμέρισμα στη Γερανίου, μου υποσχέθηκαν ότι θα με βοηθήσουν με το ενοίκιο. Στην αρχή βοήθησαν, αλλά μετά βαρέθηκαν», λέει ο συνταξιούχος υπάλληλος στην τεχνική υπηρεσία του νοσοκομείου «Σωτηρία».
Με ευρωπαϊκό πρόγραμμα
«Μαζεύω ρούχα σε συνεργασία με το σύλλογο "Φίλος Περιθαλπομένων", από όλα τα νοσοκομεία», τονίζει καθώς βάζει ζάχαρη στους καφέδες των αστέγων. «Αυτά είναι τα καθήκοντα του προέδρου. Όχι το γραφείο». Σύμφωνα με τον ίδιο, «πρώτη φορά φέτος θα συνεργαστούμε με ένα πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που θα μας υποστηρίξει με τρόφιμα. Ακόμα όμως δεν έχουμε πάρει τίποτα. Πριν από το καλοκαίρι κάναμε τις αιτήσεις».
Αυτή την περίοδο ο ίδιος προσπαθεί να λειτουργήσει στο χώρο ιατρείο, «αλλά έχουμε προβλήματα με τον ιατρικό σύλλογο, παρ' όλο που έχουμε βρει γιατρούς για να το επανδρώσουμε. Επειδή το κτήριο ανήκει στην ιεραποστολή, το θεωρούν θρησκευτικό σωματείο. Εγώ όμως δεν το λειτουργώ σαν θρησκευτικό σωματείο. Δεν είναι εκκλησία. Εδώ εμείς φτιάχνουμε φαγητό, τους μιλάω πού και πού, τους λέω να μην τσακώνονται μεταξύ τους. Δεν μπορείς να φανταστείς πώς τσακώνονται. Μπορεί να είναι δύο άστεγοι και ο ένας να μη λέει στον άλλον πού έχει φαγητό».
Φωτογραφίες: Ορέστης Σερέφογλου