«Αξιοποιήσιμη παραδοχή» για αλλαγές στους όρους του ελληνικού προγράμματος χαρακτηρίζουν στο πρωθυπουργικό επιτελείο την παραδοχή του ΔΝΤ ότι είχε υπολογίσει με λανθασμένο τρόπο στο πρώτο Μνημόνιο την επίπτωση των μέτρων λιτότητας στην ύφεση -τον περίφημο δημοσιονομικό πολλαπλασιαστή.
Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, ο Πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς ετοιμάζεται να θέσει, εν ευθέτω χρόνω, το θέμα της αλλαγής της οικονομικής συνταγής σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο, σε συνδυασμό με την εφαρμογή στο ακέραιο των υποχρεώσεων της χώρας.
Ισχυρό όπλο το λάθος
Στο Μέγαρο Μαξίμου, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, θεωρούν ότι το λάθος του ΔΝΤ αποτελεί ένα ισχυρό όπλο εν όψει της έναρξης των διαπραγματεύσεων, την ερχόμενη Ανοιξη, για τα μέτρα που θα οριστικοποιηθούν τον Αύγουστο.
Οι ίδιοι κύκλοι σημειώνουν ότι το θέμα του δημοσιονομικού πολλαπλασιαστή το είχε θέσει ο κ. Σαμαράς στο λεγόμενο «Ζάππειο Ι», τον Ιούλιο του 2010, σημειώνουν όμως ότι χρειάζεται επίγνωση των πολιτικών συνθηκών πριν γίνει η κίνηση του πρωθυπουργού.
Τόσο στη Γερμανία, όσο και στο Διεθνές Νομισματικό ταμείο εμφανίζονται απρόθυμοι για χαλάρωση της πολιτικής λιτότητας που έχει δρομολογηθεί στην Ελλάδα έως το 2016. Εντούτοις, τόσο ο πρωθυπουργός, όσο και οι κυβερνητικοί εταίροι, Ευάγγελος Βενιζέλος και Φώτης Κουβέλης, τονίζουν ότι η χώρα χρειάζεται χρόνο, ώστε να υπάρξει κοινωνικό μέρισμα μέσω της ανάπτυξης.
Στουρνάρας προς Λαγκάρντ: Εκανε λάθος το ΔΝΤ στην Ελλάδα ή όχι; Τέλος οι ακαδημαϊκές αναλύσεις
Το θέμα του «λάθους» στη συνταγή του ΔΝΤ, σε σχέση με τον περίφημο πολλαπλασιαστή, ανακίνησε χθες η κυβέρνηση δια στόματος του υπουργού Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα, ο οποίος ζήτησε συγκεκριμένες εξηγήσεις από την Κριστίν Λαγκάρντ.
Ο κ. Στουρνάρας ζήτησε από το Ταμείο να τοποθετηθεί επίσημα για το θέμα του λανθασμένου πολλαπλασιαστή και τις επιπτώσεις του στην ελληνική οικονομία, ιδιαίτερα όσον αφορά την ύφεση.
Το Ταμείο πρέπει να ξεφύγει από τις ακαδημαϊκές αναλύσεις ανέφερε ο κ. Στουρνάρας, μετά τη συνεδρίαση του Eurogroup που πραγμτοποιήθηκε στις Βρυξέλλες. Ο υπουργός Οικονομικών αναφέρθηκε και στην έκθεση του ανώτατου οικονομολόγου του ΔΝΤ Ολιβιέ Μπλανσάρ, ο οποίος παραδέχθηκε ότι το ΔΝΤ έκανε λάθος στους υπολογισμούς του για την Ελλάδα.
Από την κυβέρνηση αλλά και από την πλευρά του κ. Στουρνάρα δεν έγινε γνωστό αν η Κριστίν Λαγκάρντ απάντησε σε αυτές τις αιτιάσεις ή αν προτίθεται πράγματι να προβεί σε επίσημη δήλωση για το «λάθος» στον πολλαπλασιαστή.
Τσίπρας: Η κυβέρνηση να διορθώσει το «λάθος» του ΔΝΤ
Επίκαιρη ερώτηση προς τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά για το ζήτημα του λάθος πολλαπλασιαστή κατέθεσε στη Βουλή ο αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης Αλέξης Τσίπρας την Τρίτη.
Ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ ρωτά πως σκοπεύει να εκμεταλλευτεί η κυβέρνηση τη δημόσια παραδοχή του ΔΝΤ περί «λάθους» και τι σκοπεύει να πράξει ώστε αυτό το «λάθος» να αποτελέσει αφετηρία ώστε η χώρα να απαλλαγεί από πολιτικές που εκτοξεύουν την ύφεση και τη φτώχεια.
Παράλληλα, ο κ. Τσίπρας ζητά να μάθει τι ύψους θα είναι τα νέα μέτρα που θα ληφθούν λόγω της υστέρησης των εσόδων του προϋπολογισμού τον Ιανουάριο.
Η ερώτηση του Αλέξη Τσίπρα προς τον πρωθυπουργό έχει ως εξής:
«Η άρνηση της κυβέρνησης Σαμαρά να αξιοποιήσει τη δημόσια ομολογία στελεχών του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου περί «λάθους» στο δημοσιονομικό πολλαπλασιαστή, αποδεικνύει πως σκοπεύει να πορευτεί μέχρι τέλους πιστή στο μνημόνιο και στις ολέθριες συνέπειές του. Η κυβέρνηση Σαμαρά, ωσεί παρούσα στην τελευταία σύνοδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν αξιοποίησε ένα ακόμα διαπραγματευτικό χαρτί.
»Επειδή η επιμονή των τριών κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση στην πιστή εφαρμογή του μνημονίου, επειδή η απουσία κάθε διαπραγμάτευσης ώστε να σταματήσει το βάρβαρο και αποτυχημένο πρόγραμμα έχει οδηγήσει τη χώρα στα πρόθυρα της ανθρωπιστικής κρίσης, επειδή η υστέρηση εσόδων και η ύφεση προδιαγράφουν νέα μέτρα, όπως φαίνεται από τη μετάφραση του επικαιροποιημένου μνημονίου,
»Ερωτάται ο κ. πρωθυπουργός
Πώς θα εκμεταλλευτεί η ελληνική κυβέρνηση τη δημόσια παραδοχή περί «λάθους»;Τι ύψους εκτιμά ότι θα είναι τα προαναγγελθέντα στο μνημόνιο νέα μέτρα, με δεδομένο ότι μόνο για το Γενάρη η υστέρηση εσόδων είναι περίπου 300 εκ ευρώ;Πώς θα ενεργήσει ώστε αυτό το «λάθος» που αποτιμάται σε δεκάδες δις ευρώ να αποτελέσει την αφετηρία ώστε η χώρα να απαλλαγεί οριστικά από μνημόνια και πολιτικές που θα εκτοξεύσουν την ύφεση και τη φτώχεια και τα επόμενα χρόνια;»
Κουβέλης: Το «λάθος» του ΔΝΤ είναι ευκαιρία για αλλαγή κυβερνητικής πολιτικής
Τη στήριξη της ΔΗΜΑΡ στην κυβέρνηση, παρά τις αντιρρήσεις της για πλευρές της ασκούμενης πολιτικής, επανέλαβε ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ Φώτης Κουβέλης στην ομιλία του, το πρωί του Σαββάτου, κατά την έναρξη των διήμερων εργασιών της Κεντρικής Επιτροπής.
«Η προσπάθεια οφείλει να συνεχιστεί. Υπάρχει πολύς δρόμος ακόμη για να υπερβούμε την πολύπλευρη κρίση. Προσπάθεια όμως σε ένα νέο ευνοϊκότερο περιβάλλον», σημείωσε.
Η αναγνώριση από το ΔΝΤ του «λάθους» στον «πολλαπλασιαστή» σχετικά με το πρόγραμμα προσαρμογής, σύμφωνα με τον κ. Κουβέλη, διευκολύνει τη χάραξη μιας διαφοροποιημένης διεκδικητικής γραμμής από την κυβέρνηση. Κι αυτό με άξονα μια πολιτική που αφ' ενός θα διεκδικεί μια αναθεώρηση των λανθασμένων επιλογών, οι οποίες τροφοδότησαν και τροφοδοτούν μια ανεξέλεγκτη ύφεση, χωρίς, αφετέρου, να οδηγείται «σε μια επιπόλαιη και ανεύθυνη αποκήρυξη των δεσμεύσεων της χώρας στο πλαίσιο της δανειακής συμφωνίας».
Χρυσή Αυγή: Δεν έκανε λάθος το ΔΝΤ, θέλει την καταστροφή της χώρας
Την δεύτερη ομολογία λάθους από το ΔΝΤ για το πρόγραμμα λιτότητας στην Ελλάδα σχολίασε με ανακοίνωσή της η Χρυσή Αυγή.
«Το ΔΝΤ δεν έκανε κανένα λάθος. Στόχος του ήταν και παραμένει η καταστροφή της χώρας μας και η αφαίμαξη του εθνικού της πλούτου. Σαμαράς και Στουρνάρας να παύσουν τώρα την καταστροφική μνημονιακή πολιτική τους», αναφέρει το κόμμα.
Βενιζέλος για τα «λάθη» του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα προσαρμογής
Με άρθρο στην προσωπική του ιστοσελίδα, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελος Βενιζέλος, παρενέβη στη συζήτηση που έχει αρχίσει, εδώ και λίγες ημέρες, σχετικά με τα «λάθη» του ΔΝΤ στον σχεδιασμό του ελληνικού προγράμματος προσαρμογής, απορρίπτοντας τη λογική που διέπει αυτήν τη συζήτηση και τον τρόπο διεξαγωγής της.
«Με φοβίζει η συζήτηση των τελευταίων ημερών» αναφέρει χαρακτηριστικά.
Ο κ. Βενιζέλος απορρίπτει την εκδοχή ότι πρόκειται απλά για ένα «τεχνικό» λάθος, καθώς και ότι οι ευθύνες βαρύνουν μόνο το ΔΝΤ. Σχετικά με το τι πρέπει να γίνει, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ τονίζει το γεγονός ότι στο δεύτερο πρόγραμμα προσαρμογής προβλέπεται η ρήτρα της «βαθύτερης ύφεσης» (η οποία υφίσταται) και η οποία οδηγεί «σε επαναδιαπραγμάτευση και αναθεώρηση της σύμβασης».
Θεωρεί ότι οι εταίροι πρέπει να αντιληφθούν πού οδήγησε η εμμονή τους στις οικονομικές ιδεοληψίες του νεοφιλελευθερισμού, αλλά, τονίζει, «το κλειδί» το κρατάμε στα χέρια μας και ότι οι βασικές προϋποθέσεις για τη «στροφή» της χώρας είναι «εσωτερικές» και κυρίως «πολιτικές και κοινωνικές».
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ η Ελλάδα πρέπει να εμμείνει «στην εκτέλεση του προϋπολογισμού και τη συνεπή προώθηση των διαρθρωτικών αλλαγών και μεταρρυθμίσεων» θεωρώντας ότι αυτό είναι το «σημείο ισορροπίας» της σχέσης της Ελλάδας με τους εταίρους.
.
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ αναφέρει επίσης ότι «προφανώς και το πρώτο πρόγραμμα προσαρμογής είχε τεράστια σχεδιαστικά λάθη. Το θεμελιώδες λάθος ήταν ο συνδυασμός στήριξης και τιμωρίας...». Και προσθέτει ότι «η επιλογή των εταίρων μας είχε και εξακολουθεί να έχει πρωτίστως ιδεολογικά χαρακτηριστικά» και «εκπηγάζει από τον συνδυασμό μιας δημοσιονομικά συντηρητικής και μιας οικονομικά νεοφιλελεύθερης αντίληψης...».
Ο Πρωθυπουργός δέχεται κριτική ότι δέχεται το λάθος και δεν αντιδρά
«Εξακολουθούμε να διαπραγματευόμαστε ό,τι δεν δουλεύει. Το πρόγραμμα ήδη το αλλάξαμε σε πολλά σημεία» διαμηνύει σε όλους τους τόνους ο Αντώνης Σαμαράς, απορρίπτοντας την κριτική ότι η κυβέρνησή του αποδέχεται μια λανθασμένη συνταγή και δεν αντιδρά.
Ο Πρωθυπουργός, σύμφωνα με πληροφορίες, καταρτίζει ένα στρατηγικό σχέδιο για να βελτιώσει τις συνθήκες και τους όρους του ελληνικού οικονομικού προγράμματος, σε συνδυασμό βέβαια με την εφαρμογή στο ακέραιο των υποχρεώσεων της χώρας.
Ο κ. Σαμαράς ετοιμάζεται, στο κατάλληλο χρονικό σημείο, να θέσει πιο επιτακτικά το θέμα της αλλαγής της οικονομικής συνταγής σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο. Το βασικό του «όπλο» θα είναι η παραδοχή του ΔΝΤ ότι είχε υπολογίσει λάθος στην κατάρτιση του πρώτου μνημονίου (με τον περίφημο λανθασμένο δημοσιονομικό πολλαπλασιαστή) την επίπτωση των μέτρων λιτότητας στην ύφεση.
«Η ζημιά για την οποία προειδοποιούσαμε από τον Ιούλιο του 2010, στο "Ζάππειο Ι", έγινε. Και τώρα πρέπει να διορθωθεί» είναι η βασική γραμμή του Μεγάρου Μαξίμου. Παράλληλα το επικοινωνιακό επιτελείο επιχειρεί να ακυρώσει την κριτική του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα, ότι η κυβέρνηση «κωφεύει» για το λάθος του ΔΝΤ.
«Αξιοποιήσιμη παραδοχή» από το ΔΝΤ, είναι η φράση που κυριαρχεί στο πρωθυπουργικό επιτελείο, το οποίο διαπιστώνει ότι διαμορφώνεται στο διεθνές περιβάλλον πιο ευνοϊκό κλίμα για περαιτέρω βοήθεια και χρόνο, άρα και ανάσες, στην Ελλάδα.
Πρώτος παραδέχθηκε το λάθος ο Ολιβιέ Μπλανσάρ
Τον περασμένο Οκτώβριο, ο κορυφαίος οικονομολόγος του ΔΝΤ Ολιβιέ Μπλανσάρ προκάλεσε παγκόσμια αίσθηση όταν, παρουσιάζοντας τις ετήσιες προβλέψεις του ΔΝΤ για την παγκόσμια οικονομία στο Τόκιο, παραδέχτηκε δημοσίως ότι το Ταμείο έκανε λάθος όταν υπολόγιζε τις επιπτώσεις που θα είχαν τα μέτρα λιτότητας στη μελλοντική ανάπτυξη.
Σύμφωνα με το ειδικό ένθετο που υπάρχει στην έκθεση του ΔΝΤ, ο Ολιβιέ Μπλανσάρ παραδέχτηκε ότι τα μέτρα λιτότητας περιόρισαν το ΑΕΠ από μία μέχρι τρεις φορές περισσότερο απ' όσο υπολόγιζαν στις αρχές του 2010, όταν μεταξύ άλλων καταρτιζόταν και το ελληνικό Μνημόνιο. Πολλοί, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, ερμήνευσαν το mea culpa του Μπλανσάρ και του ΔΝΤ ως παραδοχή τους ότι η πολιτική της λιτότητας που συνιστούσαν ήταν λανθασμένη. Αντιθέτως, ο κ. Μπλανσάρ και το ΔΝΤ έχουν δηλώσει επανειλημμένως ότι χώρες που έχουν περιθώρια ελιγμών, όπως οι ΗΠΑ, η Βρετανία, η Γαλλία και η Ολλανδία, πρέπει να μειώσουν τη λιτότητα που εφαρμόζουν από το 2013 και μετά εφόσον η ανάπτυξή τους αποδεικνύεται μικρότερη από το προβλεπόμενο.
Επιμένει, ωστόσο, ο Ολιβιε Μπλανσάρ υπέρ της λιτότητας
«Στην περίπτωση της Ελλάδας η επίπτωση του πολλαπλασιαστή καλύφθηκε από άλλους απρόσμενους παράγοντες» έγραψε στην «Καθημερινή» ο κ. Μπλανσάρ, επικεφαλής οικονομολόγος και διευθυντής του τμήματος ερευνών του ΔΝΤ.
«Ευθύνεται το Μνημόνιο της Ελλάδας με την τρόικα για τη δύσκολη κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα; Εχει υπάρξει πολλή συζήτηση για το θέμα αυτό στην Ελλάδα, και πιο πρόσφατα η συζήτηση έχει επικεντρωθεί στο έργο του ΔΝΤ σε ό,τι αφορά τους δημοσιονομικούς πολλαπλασιαστές, με τον ισχυρισμό ότι κάποια λάθη στον αρχικό σχεδιασμό του προγράμματος ευθύνονται για το βάθος της ύφεσης.
Είναι βεβαίως ορθό ότι η Ελλάδα απέδωσε κάτω από τις προβλέψεις: η παραγωγή μειώθηκε δραστικά, η ανεργία αυξήθηκε σε απαράδεκτα υψηλά επίπεδα, και ο πληθωρισμός δεν υποχώρησε όσο αναμενόταν. Αλλά το να συνδέει κανείς αυτό με τον σχεδιασμό του προγράμματος συνιστά ριζική παρερμηνεία των ιστορικών δεδομένων και της έρευνας του ΔΝΤ σε ό,τι αφορά τους δημοσιονομικούς πολλαπλασιαστές.
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα προέρχονται βασικά από υπερβολές του παρελθόντος. Το 2009 τα δημοσιονομικά ελλείμματα και το χρέος είχαν φθάσει σε κρίσιμα επίπεδα και η Ελλάδα είχε ήδη εισέλθει σε ύφεση.
Τεράστια εμπορικά ελλείμματα έδειχναν μια οικονομία που είχε απολέσει την ανταγωνιστικότητά της. Δεν υπήρχε σύντομη οδός προς την αναγκαία προσαρμογή, ένα γεγονός που επιδεινώθηκε από την απώλεια της πρόσβασης στις αγορές.
Για να πετύχει το πρόγραμμα όπως είχε σχεδιασθεί, η Ελλάδα χρειαζόταν να πάνε πολλά πράγματα καλά. Σε ένα πρόγραμμα κρίσης υπάρχουν πάντα άγνωστες πτυχές. Οι υποθέσεις βασίζονται σε παλαιότερα στοιχεία, και στους καλύτερους δυνατούς υπολογισμούς σε ό,τι αφορά τις επιπτώσεις της δημοσιονομικής πολιτικής, των πραγματικών συναλλαγματικών ισοτιμιών στις εξαγωγές, την κατάσταση των τραπεζών και τις πιστωτικές συνθήκες, κ.λπ.», γράφει.