Yποψήφια για την ύψιστη ετήσια διάκριση «Ευρωπαϊκό Μουσείο της Χρονιάς 2012» (European Museum Year Award) είναι, ανάμεσα σε 47 ευρωπαϊκά μουσεία, το Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη στη Ρογδιά της Κρήτης και το Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων.
Το «Βραβείο του Ευρωπαϊκού Μουσείου της Χρονιάς» (ΕΜΥΑ) ιδρύθηκε το 1977, υπό την αιγίδα του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Η τελετή ανακοίνωσης της απόφασης, η οποία έχει ήδη ληφθεί από τον περασμένο Νοέμβριο από την οργανωτική επιτροπή, το European Museum Forum, θα πραγματοποιηθεί από 16 έως 19 Μαΐου στο Δημοτικό Μουσείο της Penafiel, στην Πορτογαλία.
Η διαδικασία προβλέπει τη δεκάλεπτη παρουσίαση του κάθε μουσείου από τον αντιπρόσωπό του, μέσω ερωτήσεων που θα του απευθύνουν τα μέλη της επιτροπής. Η συνέντευξη θα κλείσει με την παρουσίαση και επεξήγηση στο κοινό ενός αντικειμένου, χαρακτηριστικού της έκθεσης και των συλλογών του μουσείου.
Στην τριανταπενταετή ιστορία του θεσμού, έχει βραβευθεί μόνο ένας ελληνικός φορέας, το μουσείο του Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος στο Ναύπλιο, το 1981.
Τα υπόλοιπα υποψήφια μουσεία προέρχονται από Κροατία, Εσθονία, Γαλλία, Γερμανία (5 συνολικά), Ιρλανδία, Ιταλία, Ολλανδία (6 συνολικά), Νορβηγία, Πορτογαλία (3 συνολικά), Ρωσία (4 συνολικά), Σερβία, Σλοβενία, Ισπανία (3 συνολικά), Σουηδία, Ελβετία, Τουρκία, Ουκρανία, Ηνωμένο Βασίλειο (10 συνολικά).
Το περσινό «Ευρωπαϊκό Μουσείο 2011» ήταν το Γαλλο-Ρωμαϊκό Μουσείο στο Τονγκερεν του Βελγίου, ενώ άλλα επτά μουσεία τιμήθηκαν με ειδικά βραβεία και επαίνους.