Δραματική εξακολουθεί να είναι η κατάσταση στο ΚΥΤ της Μόριας στη Λέσβο, όπου σύμφωνα με την κυβέρνηση, έχει ξεκινήσει η αποσυμφόρηση.
Οι πρώτοι 100 πρόσφυγες έχουν ήδη μετακινηθεί στην Καβάλα, σήμερα μετακινούνται άλλοι 400, ενώ προγραμματίζεται τις επόμενες εβδομάδες να συνεχιστεί η αποσυμφόρηση, με μετακινήσεις προσφύγων στην ενδοχώρα. Την ίδια στιγμή, στον καταυλισμό διαβιούν περισσότεροι από 9.000 πρόσφυγες και μετανάστες, ανάμεσα τους γυναίκες και παιδιά, κάτω από απάνθρωπες συνθήκες. Η δομή είναι χωρητικότητας το πολύ 3.000 ατόμων και σήμερα στοιβάζονται οι τριπλάσιοι από ότι θα μπορούσε να αντέξει ο καταυλισμός. Αρμόδιοι φορείς που δραστηριοποιούνται στο προσφυγικό στη Λέσβο, μιλώντας στο iefimerida κάνουν λόγο για αποσυμφόρηση που είναι «σταγόνα στον ωκεανό».
«Με 100 άτομα δεν κάνεις αποσυμφόρηση»
«Αυτά είναι αστεία πράγματα. Δεν μπορεί να παρουσιάζεται η εικόνα ότι ήδη άρχισε η αποσυμφόρηση επειδή έφυγαν 100 άτομα. Κάτι τρέχει στα γύφτικα», δηλώνει με νόημα στο iefimerida ο δήμαρχος Λέσβου Σπύρος Γαληνός και προσθέτει: «Από τους 10.000 υπεράριθμους αν έφυγαν 100 άτομα, ξέρουμε ότι θα έρθουν άλλοι. Αλλά και κανένας να μην έρθει, με 100 δεν γίνεται αποσυμφόρηση. Για να κάνεις αποσυμφόρηση, όταν έχει τόσο πληθυσμό υπεράριθμο, πρέπει να βάλεις δυο καράβια να πάνε και να έρθουν δυο φορές. Άλλωστε, αυτή ήταν η υπόσχεση του κ. Βίτσα, ότι τέλη Σεπτεμβρίου η Μόρια θα έμενε με τους ανθρώπους που μπορεί να διαχειριστεί. Δηλαδή 3μιση χιλιάδες».
Η διαχείριση του προσφυγικού εξελίσσεται για την κυβέρνηση σε φλέγον ζήτημα, ενώ το Μέγαρο Μαξίμου παρακολουθεί τις εξελίξεις με αμηχανία και έντονη ανησυχία. Μάλιστα, προκαλούν προβληματισμό οι αυξημένες ροές που παρατηρούνται από την Τουρκία τους τελευταίους μήνες. Ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Δημήτρης Βίτσας χαρακτήρισε την περασμένη εβδομάδα (ΕΡΤ) την κατάσταση στη Λέσβο, στη Σάμο και στη Χίο «οριακή», ενώ υποστήριξε ότι η «αποσυμφόρηση» που δρομολογείται «εξαρτάται από τις ροές».
Απόπειρες αυτοκτονίας, βιασμοί παιδιών
Οι μαρτυρίες που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας, από ξένα μέσα ενημέρωσης, για απόπειρες αυτοκτονίας και βιασμούς μικρών παιδιών μέσα στον καταυλισμό της Μόριας, προκαλούν σοκ, εκθέτοντας την χώρα μας διεθνώς. Στην πλειονότητα τους, οι χιλιάδες άνθρωποι που παραμένουν εγκλωβισμένοι στη Μόρια, είναι οικογένειες, ενώ περίπου 2.500 από αυτούς, δηλαδή το 1/3 του πληθυσμού είναι παιδιά. «Στην πλειονότητα τους είναι ευπαθείς ομάδες αυτές που διαβιούν στη Μόρια. Ο πληθυσμός που φθάνει στα νησιά είναι από Συρία, Αφγανιστάν και Ιράκ, περιοχές όπου υπάρχει εμπόλεμη κατάσταση. Ανάμεσα τους βρίσκονται τραυματίες. Από αυτούς που βρίσκονται εγκλωβισμένοι στη Μόρια το 1/3 είναι παιδιά», δηλώνει στο iefimerida η εκπρόσωπος της ΜΚΟ Human Rights Watch Εύα Κοσέ.
Όπως επισημαίνει η κ. Κοσέ, σήμερα, με 20.000 ανθρώπους αιτούντες άσυλο στα νησιά, είναι ο μεγαλύτερος αριθμός που έχει καταγραφεί από την υπογραφή της συμφωνίας Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας το 2016. «Στη Μόρια υπάρχουν κοντέινερ, όπου διαμένει κόσμος και ειδικές πτέρυγες για γυναίκες που είναι μόνες και για τα παιδιά. Λόγω του υπερπληθυσμού όμως, δεν φθάνουν αυτοί οι χώροι. Στην πραγματικότητα, κάθε σπιθαμή του hot spot της Μόριας, κατοικείται, δηλαδή υπάρχει μια σκηνή, ένα στρώμα, κοιμούνται στο πάτωμα, στο έδαφος, κοιμούνται έξω. Οι τουαλέτες δεν είναι επαρκείς και είναι πάρα πολύ βρώμικες», καταλήγει η κ. Κοσέ.
Αποσυμφόρηση «σταγόνα στον ωκεανό»
Το σχέδιο της κυβέρνησης προβλέπει ότι το επόμενο διάστημα τουλάχιστον 2.000 αιτούντες άσυλο θα απομακρυνθούν από τη Μόρια για άλλες δομές στην ενδοχώρα. Την ίδια στιγμή, στο νησί συνεχίζουν να καταφθάνουν πρόσφυγες και μετανάστες, καθιστώντας την δομή της Μόριας ένα πραγματικό «κολαστήριο».
«Το γεγονός ότι καλούμαστε να μιλήσουμε για αποσυμφόρηση μήνα Σεπτέμβριο, που τα τελευταία χρόνια φαίνεται ότι είναι ο μήνας με τις υψηλότερες αφίξεις, σημαίνει ότι είναι μια κακή συγκυρία και κακός προγραμματισμός, να ευαγγελιστεί η κυβέρνηση ότι θα ολοκληρώσει το έργο της αποσυμφόρησης τον μήνα Σεπτέμβριο. Η αποσυμφόρηση που λένε ότι ξεκίνησε με 100 άτομα, καταλαβαίνετε ότι είναι σταγόνα στον ωκεανό. Ακόμη και 2.000 άτομα αν πάρουμε μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου, που λέει το σχέδιο, πάλι θα υπάρχει πρόβλημα», δηλώνει στο iefimerida ο συντονιστής Πεδίου των Γιατρών του Κόσμου, Δημήτρης Παπανδρέου και προσθέτει: «Η αποσυμφόρηση δεν είναι πανάκεια. Ακόμη και αν είχαμε έναν μαγικό τρόπο και καταφέρναμε να αποσυμφορήσουμε τα νησιά, και συγκεκριμένα τη Λέσβο, δεν σημαίνει ότι θα λύναμε και το πρόβλημα. Υπάρχουν προβλήματα με τις διαδικασίες και τις συνθήκες διαβίωσης». Σημειώνεται, ότι οι Γιατροί του Κόσμου πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους εντός του καταυλισμού της Μόριας από το 2013 μέχρι το 2017, στην καρδιά δηλαδή της προσφυγικής κρίσης. Έκτοτε, η κυβέρνηση τους αντικατέστησε με το ΚΕΕΛΠΝΟ, με αποτέλεσμα όμως να παρατηρούνται σημαντικές καθυστερήσεις στην διαδικασία καταγραφής. «Εγώ για τις συνθήκες διαβίωσης που επικρατούν θα απαντήσω με δυο αριθμούς. Το όριο δυναμικότητας της δομής στη Μόρια είναι 3.000 άτομα και μέσα διαμένουν 9.000, δηλαδή ο τριπλάσιος αριθμός. Συνεπώς οποιαδήποτε κρίση επ’ αυτού είναι περιττή. Προφανώς μιλάμε για ελλειμματικές υποδομές, για θέματα που μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο την δημόσια υγεία», καταλήγει ο κ. Παπανδρέου.
Παιδιά εξαφανίστηκαν, βρίσκονται σε κρατητήρια ή στο δρόμο!
Στη Λέσβο ανάμεσα στους πρόσφυγες και στους μετανάστες βρίσκονται και 423 ασυνόδευτα ανήλικα, ενώ μόνο μέσα στο «κολαστήριο» της Μόριας βρίσκονται 268 ασυνόδευτα παιδιά. Ενδεικτικό της ανεπάρκειας της κυβέρνησης στην διαχείριση του προσφυγικού, είναι το γεγονός ότι ακόμη και σήμερα, τρία χρόνια μετά την έκρηξη της προσφυγικής κρίσης, δεν υπάρχουν υποδομές για την φιλοξενία σε κατάλληλους χώρους για τα ασυνόδευτα ανήλικα, ενώ πολλά από αυτά έχουν... εξαφανιστεί!
Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις καταγγέλλουν ότι με τον τρόπο αυτό παραβιάζονται θεμελιώδη δικαιώματα των παιδιών. Τα εξαφανισμένα ασυνόδευτα παιδιά, που βρέθηκαν στη χώρα μας για να γλυτώσουν τη ζωή τους, προερχόμενα από εμπόλεμες περιοχές, αναδεικνύουν την έλλειψη ανθρωπισμού και της πλήρους ανεπάρκειας των κρατικών υπηρεσιών, που έχουν αναλάβει την διαχείριση του προσφυγικού, όταν μάλιστα, η Ελλάδα έχει πάρει χρηματοδότηση περισσότερα από 1,6 δισεκατομμύρια ευρώ από το 2015, από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
«Στην Ελλάδα εδώ και αρκετά χρόνια παραβιάζονται τα δικαιώματα των ασυνόδευτων παιδιών. Δεν υπάρχουν επαρκείς δομές στην ενδοχώρα για την φιλοξενία τους. Στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή υπάρχουν περισσότερα από 3.300 ασυνόδευτα παιδιά. Οι δομές επαρκούν μόνο για 1.200 παιδιά», υποστηρίζει στο iefimerida η εκπρόσωπος της ΜΚΟ Human Rights Watch Εύα Κοσέ.
Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης, που επικαλείται η κ. Κοσέ, στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή:
- Υπάρχουν περίπου 3.300 ασυνόδευτα παιδιά.
- Από αυτά, μόνο τα 1.200 βρίσκονται σε κατάλληλες δομές.
- Συνολικά 2.242 ασυνόδευτα παιδιά βρίσκονται σε λίστα αναμονής για να φιλοξενηθούν σε κάποια κατάλληλη δομή.
- Συνολικά 296 ασυνόδευτα παιδιά βρίσκονται σε hot spot, όπως στη Λέσβο και στον Έβρο.
- Συνολικά 127 ασυνόδευτα παιδιά βρίσκονται σε κρατητήρια αστυνομικών τμημάτων.
- Συνολικά 400 παιδιά είναι άστεγα και βρίσκονται στους δρόμους της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και άλλων πόλεων.
- Περίπου 250 ασυνόδευτα παιδιά βρίσκονται σε άτυπη στέγαση, δεν φιλοξενούνται δηλαδή σε κρατικές δομές.
- Συνολικά 300 από τα ασυνόδευτα παιδιά δεν γνωρίζει το Κράτος που βρίσκονται, έχουν εξαφανιστεί, δεν αναφέρεται η τοποθεσία τους.
Ένα βασικό πρόβλημα που εξακολουθεί να αντιμετωπίζουν οι 9.000 πρόσφυγες και μετανάστες που βρίσκονται εγκλωβισμένοι στη Μόρια είναι το αποχετευτικό. Το έργο του βιολογικού καθαρισμού δεν έγινε ποτέ και αυτή τη στιγμή λύματα και ακαθαρσίες ξεχειλίζουν μέσα και έξω από τον καταυλισμό, καθιστώντας τις συνθήκες διαβίωσης φρικτές. Για τον λόγο αυτό μάλιστα, ο δήμαρχος Λέσβου εδώ και μήνες έχει υποβάλλει μήνυση κατά παντός υπευθύνου. «Το δίκτυο του βιολογικού καθαρισμού υποτίθεται ότι έπρεπε να είχε γίνει ήδη. Λένε ότι ξεπεράστηκαν κάποια προβλήματα και θα ξεκινήσει. Είναι 2μιση χρόνια αυτή η ιστορία. Αρχικά το είχε αναλάβει η Ύπατη Αρμοστεία και στη συνέχεια το πήρε το υπουργείο Άμυνας. Έλεγαν μέσα στον Αύγουστο ότι θα ήταν έτοιμο. Τώρα ακούμε πως τώρα θα ξεκινήσει. Το δίκτυο είναι για 800 άτομα. Κανονικά το Κέντρο δεν είναι ούτε για 3.000 άτομα, αλλά για 800, όσο αντέχει το δίκτυο της αποχέτευσης. Τα λύματα τώρα ξεχειλίζουν έξω. Πάνω σε αυτό έχω κάνει και την μήνυση για την υγειονομική βόμβα που υπάρχει», καταλήγει ο κ. Σπύρος Γαληνός.