Πέντε εικοσιτετράωρα μετά την φονική πυρκαγιά που στοίχισε τη ζωή σε 87 ανθρώπους (μέχρι τώρα), ο πρωθυπουργός ανέλαβε την πολιτική ευθύνη για την εθνική καταστροφή.
Μετά τις αρνητικές εικόνες που άφησε η χθεσινή συνέντευξη Τύπου των κ.κ. Τόσκα, Τζανακόπουλου και των αρχηγών της Πυροσβεστικής και της ΕΛΑΣ, ο πρωθυπουργός κάλεσε τους υπουργούς του να πράξουν το ίδιο. Τόνισε δε ότι δεν πρόκειται να «πάρει κεφάλια» τώρα, αλλά αφού σβήσει και η τελευταία εστία φωτιάς και εκλείψει κάθε κίνδυνος, θα γίνει ψύχραιμη αποτίμηση και θα αποδοθούν τυχόν ευθύνες.
«Θέλω να αναλάβω ακέραια ενώπιον του υπουργικού συμβουλίου των πολιτική ευθύνη. Θεωρώ ότι κάτι τέτοιο είναι αυτονόητο για τον πρωθυπουργό της χώρας. Και σας καλώ να την αναλάβετε κι εσείς, όσο βαρύ κι αν είναι. Γιατί είναι επίσης αυτονόητο για την κυβέρνηση της χώρας» είπε ο πρωθυπουργός στην αρχή της ομιλίας του.
Εκανε μάλιστα λόγο για την πιο βαριά στιγμή της κυβερνητικής θητείας του.
Επί λέξει, είπε, «ζήτησα σήμερα εκτάκτως να συνεδριάσει το Υπουργικό Συμβούλιο σε μια δύσκολη στιγμή, ίσως τη πιο βαριά της κυβερνητικής μας θητείας. Δε σας κρύβω ότι με διακατέχουν ανάμικτα αισθήματα τούτη την ώρα. Όπως φαντάζομαι και σε όλους σας. Πόνος, συντριβή, για τις ανθρώπινες ζωές που χάθηκαν απροσδόκητα, και άδικα. Αλλά και αγωνία. Αγωνία αν πράξαμε σωστά σε όσα έπρεπε να πράξουμε. Αν αντιδράσαμε σωστά τις κρίσιμες ώρες. Αν μπορούσαμε να κάνουμε κάτι παραπάνω. Αν μπορούσαμε να σώσουμε έστω και μια ψυχή παρά πάνω από όσους έφυγαν άδικα», διερωτήθηκε ο πρωθυπουργός, που πρόσθεσε:
«Όπως επίσης δε θέλω να κρύψω ότι δεν αποφεύγω και τη σκέψη ή τον φόβο: Μήπως από κάποιο ένστικτο αυτοσυντήρησης, διαπράττουμε κι εμείς το ίδιο λάθος, που πολλές φορές έχουμε δει να διαπράττουν άλλοι στο παρελθόν. Να υπερβάλλουμε σε δικαιολογίες για να μειώσουμε τις ευθύνες».
«Κυβερνάμε μια χώρα που για χρόνια χτίστηκε σε στρεβλώσεις. Δημιουργήθηκαν ολόκληρα οικιστικά συμπλέγματα χωρίς καμία πρόβλεψη για την ασφάλεια των κατοίκων. Αυτό το κράτος όμως τώρα το διοικούμε εμείς. Πρέπει να προβληματιστούμε αν κάναμε πάντα ό, τι πρέπει για να το αλλάξουμε», συνέχισε ο πρωθυπουργός.
«Εμείς δε θα επιχειρήσουμε ποτέ να αποδράσουμε από τις ευθύνες μας. Όπως δεν το κάναμε, όταν αναλάβαμε τη χώρα χρεοκοπημένη, και φορτωθήκαμε εθελοντικά τα λάθη και τις παραλείψεις δεκαετιών. Όπως δεν το κάναμε όταν αντιμετωπίσαμε το φάσμα μιας τεράστιας οικονομικής, εθνικής, και ανθρωπιστικής καταστροφής, για την οποία άλλοι ήταν υπεύθυνοι. Έτσι δεν θα το κάνουμε και τώρα» πρόσθεσε.
Δεν κάνω αποκεφαλισμούς υπευθύνων την ώρα της μάχης
«Επειδή από πολλές πλευρές έχει μπει ένα ζήτημα αποκεφαλισμών υπευθύνων, ή δήθεν υπευθύνων, δεν θα μασήσω τα λόγια μου», τόνισε χαρακτηριστικά σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο Αλ. Τσίπρας.
«Οι αποκεφαλισμοί, την ώρα της μάχης, που είχαν γίνει κανόνας σε προηγούμενες τραγωδίες, δεν αποτελούν πράξη πολιτικής γενναιότητας, αλλά πολιτικής δειλίας», είπε επί λέξει. «Πολύ περισσότερο -επιχειρηματολόγησε σχετικά- που η εύκολη καταδίκη, και οι αποκεφαλισμοί των ανθρώπων εκείνων –πυροσβεστών, αστυνομικών, λιμενικών, στρατιωτικών- και της ηγεσίας τους, που έδωσαν και δίνουν τη μάχη με αίσθημα καθήκοντος, και με ηρωισμό, με κίνδυνο της ζωής τους.
Ας μην πυροβολούν, λοιπόν, οι διάφοροι κριτές και πολέμαρχοι του καναπέ, εκείνους που με κίνδυνο της ζωής τους, στα μέτωπα της φωτιάς, έδωσαν τη μάχη και έσωσαν χιλιάδες συνανθρώπους μας. Ας μην πυροβολούν τους πυροσβέστες και την ηγεσία τους, που έσπευσαν ηρωικά στον υπέρ πάντων αγώνα. Κοντά και στον τελευταίο πολίτη. Τους αστυνομικούς, που αν δεν βρίσκονταν στο πεδίο της μάχης, σήμερα θα θρηνούσαμε πολύ περισσότερους νεκρούς. Τους λιμενικούς, που στη θάλασσα γλίτωσαν από τον θάνατο εκείνο το βράδυ εκατοντάδες συνανθρώπους μας. Τους κρατικούς υπαλλήλους και τους υπαλλήλους της Αυτοδιοίκησης που έσπευσαν να συνδράμουν το έργο της μάχης με τη φωτιά».
Ο Αλέξης Τσίπρας πρόσθεσε ότι αφού η μάχη τελειώσει τότε θα υπάρξει η ψύχραιμη αποτίμηση και η τυχόν απόδοση ευθυνών. «Διαφορετικά θα πέσουμε σε κυνήγι μαγισσών και αποδιοπομπαίων τράγων. Εγώ αυτό δεν θα το κάνω. Το αφήνω σε αυτούς που το έκαναν στο παρελθόν».
Δεν έχουμε σκοπό να δραπετεύσουμε
Συνεχίζοντας τα περί «αποκεφαλισμών» όλων εκείνων που ήταν στην πρώτη γραμμή, ο πρωθυπουργός κάλεσε τους «κριτές και τους πολέμαρχους του καναπέ» «να πυροβολούν εμάς, εν πάση περιπτώσει, όχι εκείνους. Εδώ είμαστε. Και δεν έχουμε σκοπό να δραπετεύσουμε».
Ο πρωθυπουργός πρόσθεσε πως αν πρέπει να κάνουμε αυτοκριτική, αυτό δεν αφορά το επιχειρησιακό σκέλος. «Αυτή τη συζήτηση θα γίνει όταν έρθει η ώρα από τους αρμόδιους, που ήταν στην πρώτη γραμμή».
Να προβληματιστούμε για τις αυθαιρεσίες
Ειδική αναφορά έκανε ο πρωθυπουργός στην ομιλία του, στην οικιστική αυθαιρεσία. Είπε συγκεκριμένα, «σήμερα, λοιπόν, κατανοούμε όλοι με οδυνηρό τρόπο και σε όλο του το βάθος, ότι κυβερνάμε μια χώρα που επί χρόνια κυριάρχησαν στρεβλώσεις. Που ολόκληροι οικισμοί χτίστηκαν αυθαίρετα πάνω σε ρέματα και παραλίες. Που με ευθύνη και του πελατειακού κράτους, δημιουργήθηκαν ολόκληρα οικιστικά συμπλέγματα χωρίς καμιά πρόβλεψη για την ασφάλεια των κατοίκων τους.
Αυτό το κράτος, όμως, σήμερα το διοικούμε εμείς», δήλωσε ο κ. Τσίπρας και συνέχισε: «Και όσο κι αν είναι σωστό -και είναι σωστό- ότι δεν μπορούσαμε σε τρία χρόνια να λύσουμε τεράστια προβλήματα δεκαετιών, πρέπει να προβληματιστούμε αν κάναμε ό,τι πρέπει για να το αλλάξουμε. Μήπως διστάσαμε, δίνοντας προτεραιότητα στη μάχη για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής καταστροφής που προκάλεσαν οι μνημονιακές πολιτικές, μήπως διστάσαμε να αντιμετωπίσουμε όσο έπρεπε αποφασιστικά τον κίνδυνο άλλων καταστροφών, από στρεβλώσεις βεβαίως που δημιούργησε το φαύλο παρελθόν».
Ενδείξεις εμπρησμών
Την καλύτερη δυνατή οργάνωση της Πολιτείας και της κοινωνίας ζήτησε επίσης ο πρωθυπουργός, παίρνοντας αφορμή από τις ενδείξεις εμπρησμού, που ερευνούν οι αρμόδιες αρχές. Όπως είπε ο Αλ. Τσίπρας, «θα έχετε ενημερωθεί όλοι ότι οι ενδείξεις που έχουμε, και που ερευνούν ήδη οι αρμόδιες αρχές, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι πίσω από τις φονικές πυρκαγιές είχαμε εμπρησμούς. Δεν ξέρουμε ποιος κρύβεται από πίσω, ποιος είναι ο στόχος τους, και δεν πρόκειται να μπούμε σε κυνήγι μαγισσών, σε παιγνίδι σεναρίων. Να κρυφτούμε πίσω από θεωρίες συνωμοσίας, για να δώσουμε εύκολες απαντήσεις. Ξέρουμε όμως, και πρέπει να γίνει σαφές αυτό σε κάθε πολίτη -τόνισε πολύ χαρακτηριστικά ο κ. Τσίπρας- ότι έχοντας αυτή τη γνώση οφείλουμε εδώ και τώρα να οργανώσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την άμυνα της πολιτείας και της κοινωνίας απέναντι σε τέτοιου είδους εγκληματικές πράξεις».
«Ισως να προσπαθήσουν ξανά οι εμπρηστές»
«Αν στόχος των δραστών -επέμεινε ο κ. Τσίπρας για τους εμπρησμούς- είναι να πλήξουν την κοινωνική συνοχή, να δημιουργήσουν αίσθημα ανασφάλειας στους πολίτες, τότε ίσως προσπαθήσουν ξανά. Πρέπει να είμαστε όλο το καλοκαίρι σε εγρήγορση και ετοιμότητα. Από κάθε άποψη. Να οργανώσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την άμυνα της πολιτείας, και της κοινωνίας. Να εγγυηθούμε την προστασία του κάθε πολίτη, αλλά και να οργανώσουμε την εθελοντική κινητοποίηση όλων των πολιτών στην αντιμετώπιση παρόμοιων προκλήσεων. Οι εθελοντές στην αντιμετώπιση της τελευταίας καταστροφής, η προσφορά τους, η συμμετοχή τους δείχνει ότι αυτό είναι εφικτό. Και είναι και ο μόνος τρόπος να οργανώσουμε αποτελεσματική άμυνα απέναντι σε κάθε σχέδιο που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με συμμετρικούς όρους», σημείωσε ο πρωθυπουργός.
Δεσμεύσεις για εθνικό σχέδιο απέναντι σε οικιστικές στρεβλώσεις δεκαετιών
Όσον αφορά στο δέον γενέσθαι για το οικιστικό ζήτημα της χώρας, ο πρωθυπουργός δεσμεύτηκε, «θα προχωρήσουμε με ταχύτητα και αποφασιστικότητα στην κατάρτιση ενός εθνικού σχεδίου, που θα αντιμετωπίσει επιτέλους τις οικιστικές στρεβλώσεις δεκαετιών. Με τη συμμετοχή επιστημονικών φορέων, πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, και άλλων ειδικών. Και στην προσπάθεια αυτή καλώ από τώρα να συμμετάσχουν οι πάντες. Και τα κόμματα της αντιπολίτευσης.
Γιατί -όπως εξήγησε σχετικά- είναι μια προσπάθεια εθνική, και ένα καθήκον που απορρέει για όλους από την σημερινή τραγωδία, που ζει η χώρα και ο ελληνικός λαός.
Αν χρειαστεί να "σπάσουμε αβγά", να δουλέψουν μπουλντόζες, να υπάρξει σύγκρουση, ας γίνει. Δεν μπορούμε και δεν πρόκειται, σε κάθε περίπτωση, να περιμένουμε με σταυρωμένα χέρια, και με μέτρα-ασπιρίνες, και μεγάλα λόγια, να περιμένουμε άβουλοι την επόμενη τραγωδία. Ταυτόχρονα, με ταχύτατους ρυθμούς, θα πρέπει να αναμορφώσουμε και θα αναμορφώσουμε και θα αναβαθμίσουμε, με βάση τις νέες ανάγκες, τους νέους κινδύνους, και την ευρωπαϊκή εμπειρία, τον μηχανισμό πολιτικής προστασίας. Να εγγυηθούμε, έτσι το απλό, και αυτονόητο για κάθε πολιτισμένη κοινωνία: Ότι δεν θα υπάρξουν άλλες, παρόμοιες τραγωδίες».