Οι πέτρες μνήμης (Stolpersteine στα γερμανικά) είναι κύβοι από μπετόν ή μέταλλο που χτίζονται στο πεζοδρόμιο, μπροστά στα σπίτια Εβραίων που χάθηκαν στο Ολοκαύτωμα.
Κάθε κύβος έχει το όνομα του ανθρώπου που χάθηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης ή στρατόπεδο θανάτου γιατί ήταν Εβραίος, Ρομά, Κομμουνιστής, αντιστασιακός, ομοφυλόφιλος, μάρτυρας του Ιεχωβά, ανάπηρος ή χριστιανός που αντιστεκόταν στο καθεστώς Ναζί.
Πολλές χιλιάδες τέτοιοι κύβοι Stolpersteine έχουν τοποθετηθεί μπροστά σε σπίτια, ειδικά στη Γερμανία, μετά το 1993, αλλά και σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Είναι μια δημιουργία του Εβραίου καλλιτέχνη, από το Βερολίνο, Gunter Demnig, ο οποίος γεννήθηκε το 1947, και ο οποίος έψαξε τα δεδομένα ατόμων που κυνήγησε ή θανάτωσε το καθεστώς Ναζί.
Εκανε τις έρευνες ψάχνοντας στα αρχεία και στη βάση δεδομένων για την τύχη των θυμάτων του Mémorial de Yad Vashem των Ιεροσολύμων, σε συνεργασία με μουσεία και σχολεία, καθώς και με επιζώντες ή τις οικογένειές τους.
Αν τα δεδομένα υπήρχαν, τότε ο Gunter Demnig δημιουργούσε τις Stolpersteine. Τις τοποθετούσε στο πεζοδρόμιο, μπροστά στα σπίτια ή τα κτίρια όπου έμεναν τα άτομα που συνελήφθησαν ή εστάλησαν σε στρατόπεδο. Σε κάθε κύβο γράφεται η φράση «Εδώ έμενε» (Hier wohnte) και ακολουθεί το όνομα, η ημερομηνία γέννησης και η μοίρα του κάθε θύματος.
Η ιδέα ξεκίνησε το 1993, σε μια καλλιτεχνική δράση για την μαζική αποστολή Ρομά σε στρατόπεδα όπου ο Demnig είχε την ιδέα των « Stolpersteine ». Η πρώτη έκθεση για το πρότζεκτ έγινε το 1994 στην εκκλησία του Αγίου Ιωάννη στην Κολωνία της Γερμανίας. Το 1995, χωρίς άδεια, αλλά απλώς για να δοκιμάσει, ο Gunter Demnig τοποθέτησε τις πρώτες Stolpersteine σε δρόμους της Κολωνίας και του Βερολίνου.
Σήμερα, οι πέτρες μνήμης τοποθετούνται, κατόπιν αδείας, σε πολλές πόλεις της Γαλλίας, της Γερμανίας, του Βελγίου, της Αυστρίας, της Ουγγαρίας, της Ιταλίας, της Ολλανδίας.