Υπογράφηκε η συμφωνίας Αθήνας- Σκοπίων, για το ονοματολογικό, στους Ψαράδες Πρεσπών.
Οι υπουργοί Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς και Νικολά Ντιμιτρόφ υπέγραψαν τη συμφωνία, έπειτα από τους χαιρετισμούς των πρωθυπουργών Αλέξη Τσίπρα και Ζόραν Ζάεφ. Τη συμφωνία υπέγραψε και ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ, Μάθιου Νίμιτς.
Μετά την υπογραφή της συμφωνίας ο Ζόραν Ζάεφ έβγαλε τη γραβάτα του και τη χάρισε στον Αλέξη Τσίπρα.
Αμέσως μετά, οι δύο πρωθυπουργοί, οι υπουργοί Εξωτερικών και οι επίσημοι προσκεκλημένοι επιβιβάστηκαν σε σκάφη που τους μετέφεραν στην άλλη όχθη της λίμνης, στην κωμόπολη Οτέσεβο της ΠΓΔΜ.
«Στο ίδιο σκάφος με τη Φεντερίκα Μογκερίνι, τον Αλέξη Τσίπρα και τον Ζόραν Ζάεφ. Προορισμός, Ευρώπη», έγραψε στο Twitter ο Γιοχάνες Χαν.
Φτάνοντας εκεί, οι δύο πρωθυπουργοί πόζαραν για φωτογραφίες μπροστά στις σημαίες των δύο χωρών, του ΟΗΕ και της ΕΕ, έκαναν έναν σύντομο περίπατο και είχαν ένα σύντομο τετ-α-τετ.
Αυτή την ώρα, είναι σε εξέλιξη το γεύμα στο οποίο έχουν παρακαθίσει οι δύο πρωθυπουργοί.
Συμφωνία και γενέθλια
Πρώτος, το πρωί του Σαββάτου, έφτασε στην εξέδρα που έγινε τελετή στους Ψαράδες Πρεσπών, ο Νίκος Κοτζιάς, ο οποίος έγινε δεκτός με χειροκροτήματα. Μάλιστα, κάποιοι τραγούδησαν το «Happy birthday» στην ύπατη Εκπρόσωπο της ΕΕ, Φεντερίκα Μογκερίνι και τον ειδικό απεσταλμένο του ΟΗΕ, Μάθιου Νίμιτς, γιατί είχαν τα γενέθλιά τους χθες και σήμερα αντίστοιχα!
Λίγα λεπτά αργότερα έφτασε στον χώρο ο Αλέξης Τσίπρας, χειροκροτούμενος και πήγε στην μαρίνα και υποδέχθηκε τον Ζόραν Ζάεφ, που έφτασε με σκάφος μέσω της λίμνης, με τον Νίκολα Ντιμιτρόφ.
Τσίπρας: Το δικό μας ραντεβού με την ιστορία
«Αξιότιμε κ. πρωθυπουργέ φίλε και γείτονα Ζόραν» είπε ο κ. Τσίπρας, ξεκινώντας τον χαιρετισμό του.
«Βρισκόμαστε στο δικό μας ραντεβού με την ιστορία, βρισκόμαστε σε ένα σημείο που το έχουν διαβεί νικητές και ηττημένοι, Βρισκόμαστε εδώ για να αναμετρηθούμε με το βάρος της δικής μας ιστορίας. Βρισκόμαστε και οι δυο εδώ για να πράξουμε το πατριωτικό μας καθήκον , δεν ανταμώνουμε για να θρηνήσουμε τις ήττες του παρελθόντος», συνέχισε.
«Βρισκόμαστε εδώ για να βαδίσουμε μαζί σε μια νέα πορεία ασφάλειας, η σημερινή μας υπογραφή βάζει τα θεμέλια για αυτή την πορεία» είπε μεταξύ άλλων ο πρωθυπουργός και θύμισε τη συνάντησή του με τον Ζόραν Ζάεφ, πριν από 6 μήνες στο Νταβός. «Πολύ λίγοι πίστευαν ότι θα τα καταφέρουμε», είπε και ευχαρίστησε τους υπουργούς Εξωτερικών των δύο χωρών και τον ΟΗΕ στους οποίους οφείλεται η σημερινή παρουσία των δύο πρωθυπουργών στις Πρέσπες.
«Καταλήξαμε σε μια αμοιβαία επωφελή συμφωνία», συνέχισε, τη χαρακτήρισε πατριωτική και συμπλήρωσε ότι επιτρέπει στους δύο πρωθυπουργούς να απευθυνθούν στους λαούς τους και να την στηρίξουν.
«Οι ευαισθησίες των λαών μας υπήρξαν οδηγός για την υπογραφή αυτής της συμφωνίας. Η βιωσιμότητα μιας συμφωνίας δεν εξαντλείται στη νομική της διάσταση. Έχουμε ιστορική ευθύνη να μην αφήσουμε αυτό το βήμα που κάνουμε να μείνει μετέωρο» υπογράμμισε ο πρωθυπουργός και συμπλήρωσε «η μοίρα των λαών και των χωρών των Βαλκανίων είναι αλληλένδετη όπως και των χωρών της Ευρώπης».
«Είμαι λάτρης της βαλκανικής μουσικής που τραγουδιέται σε όλες τις γλώσσες. Στην τεράστια παράδοση της βαλκανικής μουσικής εξέχουσα θέση έχουν τα μοιρολόγια αλλά και τα τραγούδια χαράς, ένα τέτοιο τραγούδι ξεκινάμε να γράφουμε εδώ μαζί στις Πρέσπες και στόχος μας είναι αυτό το τραγούδι της χαράς να τραγουδιέται από πολλές γενιές μετά, στη γλώσσα μας και στη γλώσσας σας», είπε κλείνοντας ο κ. Τσίπρας.
Ζάεφ: Κάνουμε ένα βήμα μπροστά
«Αξιότιμε φίλε Αλέξη», είπε ο Ζόραν Ζάεφ ξεκινώντας την τοποθέτηση του και χαιρέτησε τους αξιωματούχους που συμμετέχουν στην τελετή. «Καλή μας τύχη», πρόσθεσε.
«Δεν μπορείς να πετύχεις τίποτα χωρίς θάρρος», είπε ο Σκοπιανός πρωθυπουργός χρησιμοποιώντας αποφθέγματα του Αριστοτέλη και χαρακτήρισε στρατηγικής σημασίας τη συμφωνία των δύο χωρών.
«Βάλαμε τέλος σε μακροχρόνια προβλήματα που επιδείνωναν τις διμερείς σχέσεις. Από αυτές τις τρεις δεκαετίες διδαχτήκαμε σημαντικά πράγματα», συνέχισε και πρόσθεσε «θα πρέπει να διδασκόμαστε από την ιστορία».
«Οι χώρες πρέπει να ζουν σε ειρήνη γιατί διαφορετικά υποφέρει ο κόσμος, η συμφωνία αποτελεί ενθάρρυνση για τη βελτίωση των σχέσεων και της ζωής των πολιτών» τόνισε και συμπλήρωσε «οικοδομούμε φιλία μεταξύ των δύο χωρών, θα είμαστε εταίροι και σύμμαχοι»
«Να οικοδομήσουμε ευημερία μέσω ισχυρότερης συνεργασίας. Είδαμε ότι από την απομόνωση καμία χώρα δεν είχε όφελος».
«Οι πολίτες μας επιθυμούν τη δημοκρατία» είπε σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο κ. Ζάεφ, «η ευρωπαϊκή αντίληψη αποτελεί δημοκρατική έκφραση, οι Έλληνες οι μακεδόνες οι Ευρωπαίοι είναι πιο ισχυροί απέναντι στην ξενοφοβία» είπε και συνεχίζοντας αναφερόμενος σε όσους αντιδρούν στη συμφωνία επανέλαβε πως έχουν κάθε δικαίωμα εντός δημοκρατικού πλαισίου να εκφράσουν την αντίθεση τους. «Εμείς αποφασίσαμε να κάνουμε ένα βήμα μπροστά και να κοιτάξουμε το μέλλον, είμαστε περήφανοι για αυτή τη συμφωνία που θα μας ενώνει και σήμερα και πάντα» είναι το μήνυμα που έστειλε ο πρωθυπουργός της πΓΔΜ.
Νίμιτς: Τσίπρας και Ζάεφ έδειξαν πολιτικό θάρρος
Ιδιαίτερη σημασία είχε για τον Μάθιου Νίμιτς η υπογραφή της συμφωνίας, που έγινε την ημέρα των γενεθλίων του. «Ως προς τον δικό μου ρόλο λέω στην οικογένεια μου ότι δεν θέλω να μου κάνουν δώρα, θα μου κάνουν δώρα οι δύο πρωθυπουργοί», είπε ο ειδικός απεσταλμένος του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ.
Ο κ. Νίμιτς συνεχάρη προσωπικά τον Αλέξη Τσίπρα και τον Ζόραν Ζάεφ, λέγοντας «Οι ηγέτες αυτοί επέδειξαν πολιτικό θάρρος, στρατηγικό όραμα. Δεν βρίσκει κανείς πολύ συχνά πολιτικό θάρρος και στρατηγικό όραμα θα πρέπει να είμαστε ευγνώμονες για την ύπαρξη τέτοιας ποιότητας ηγετών σε αυτές τις δύο χώρες».
Για τη συμφωνία είπε ότι «ικανοποιεί τα στρατηγικά συμφέροντα των δύο χωρών».
Ο κ. Νίμιτς δήλωσε ότι είναι τιμή και χαρά του που εργάστηκε και συνυπέγραψε αυτή τη συμφωνία και σημείωσε: «Η διαδικασία ήταν μακρά και δυσχερής, πιστεύω, όμως, πως η επεξεργασία των προβλημάτων αυτών επί σειρά ετών οδήγησε σε μια συμφωνία που είναι δίκαιη και έντιμη και μπορεί να εφαρμοστεί για την επιτυχία όχι μόνο μεταξύ στις σχέσεις δύο κρατών αλλά και ως παράδειγμα για την περιοχή, την Ευρώπη και ολόκληρο τον κόσμο, πως δυο γειτονικές χώρες μπορούν να επιλύσουν ένα πρόβλημα, αν καταβάλλουν προσπάθεια».
Όσο για τον εαυτό του, με φανερή ικανοποίηση, ο κ. Νίμιτς παρατήρησε: «Με την υπογραφή αυτής της συμφωνίας έχει ολοκληρωθεί τυπικά ο καθήκον μου. Υπάρχουν, όμως, τέσσερις άνθρωποι και οι κυβερνήσεις τους οι οποίοι θα μεριμνήσουν για την επιτυχή εφαρμογή της και την οικοδόμηση εμπιστοσύνης».
Μογκερίνι: Πηγή έμπνευσης η συμφωνία
Στο Οτέσεβο έκανε δήλωση για την υπογραφή της συμφωνίας η Φεντερίκα Μογκερίνι, τονίζοντας ότι πρόκειται για πολύ καλή ημέρα για Ελλάδα και ΠΓΔΜ, τα Βαλκάνια αλλά και την ΕΕ.
«Θυμάμαι πάρα πολύ καλά τα πρώτα βήματα αυτών των διαπραγματεύσεων μεταξύ των δύο υπουργών Εξωτερικών που θα ήθελα να συγχαρώ για την άρτια εργασία τους. Πολλοί άνθρωποι στέκονταν απέναντι στην πιθανότητα επίτευξης μιας κοινά αποδεκτής συμφωνίας, αλλά τελικά τα καταφέραμε χάρη στην αφοσίωση, στην δέσμευση, στο σθένος και στην ηγεσία καθώς και στην ελπίδα που εξέφρασαν οι πρωθυπουργοί και οι υπουργοί Εξωτερικών καθ' όλη την διάρκεια της διαδικασίας», δήλωσε η ύπατη εκπρόσωπος της ΕΕ και πρόσθεσε ότι τόσο η ίδια όσο και ο Επίτροπος Γιοχάνες Χαν «ήμασταν σύντροφοι αυτής της προσπάθειας και είμαστε εδώ πρώτα απ' όλα για να ευχαριστήσουμε τις δύο πλευρές διότι μας έκαναν περήφανους ως Ευρωπαίους μέσω της δικής τους ικανότητας δια της διπλωματίας και του διαλόγου να βρουν μια κοινά επωφελή λύση για αμφότερες τις πλευρές, μια λύση σε ένα πρόβλημα που διαιωνιζόταν για κάποιες δεκαετίες και επιπλέον ήταν ένα αγκάθι για την Βαλκανική Χερσόνησο».
«Πιστεύω και ελπίζω ότι τώρα θα έχουμε μια νέα πηγή έμπνευσης για πολλούς στην περιοχή, έτσι ώστε να λάβουν γενναίες, θαρραλέες αποφάσεις διότι οι καιροί που διανύουμε δεν είναι καιροί που η διπλωματία και η σκληρή δουλειά δεν ανταμείβονται ποτέ, αντιθέτως αποτελούν μια πυξίδα και αυτή η συμφωνία μας δείχνει τον δρόμο στην Ευρώπη, στον υπόλοιπο κόσμο, πως οποιοδήποτε πρόβλημα, οποιοδήποτε ζήτημα μπορεί να επιλυθεί με θετικό τρόπο μέσω της ηγεσίας, του θάρρους και φυσικά του διαλόγου», σημείωσε ακόμη και πρόσθεσε ότι η σκληρή δουλειά θα συνεχιστεί και η ΕΕ θα είναι αλληλέγγυη σε κάθε βήμα της εφαρμογής της συμφωνίας.
Ερωτηθείσα για την διαδικασία, είπε ότι «ήδη ως Επιτροπή έχουμε συστήσει την αρχή των διαπραγματεύσεων. Περιμένω το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σε δύο εβδομάδες να λάβει αυτή την απόφαση που θα βασίζεται, στις πρώτες βάσεις που θα υπάρξουν και πιστεύω θα κινηθούμε προς την σωστή κατεύθυνση. Ακόμα περισσότερο σήμερα, θα ανέμενα λοιπόν, η σημερινή ημέρα να στείλει ένα θετικό σημάδι και να ενισχύσει τον άνεμο αλλαγής αλλά και εποικοδομητικής σχέσης σε τοπικό επίπεδο, τόσο μεταξύ των δύο χωρών, αλλά και ευρύτερα στην Βαλκανική».
Στην περιοχή ήταν σε ισχύ δρακόντεια μέτρα ασφαλείας. Σε κάθε διασταύρωση είχαν στηθεί μπλόκα και οι αστυνομικοί σταματούσαν τα αυτοκίνητα οι επιβάτες των οποίων δεν διέθεταν ειδική άδεια. Χαρακτηριστικό είναι πως οι δημοσιογράφοι πέρασαν 4 μπλόκα για να φτάσουν στο σημείο που έγινε η τελετή υπογραφής της συμφωνίας. Επιπλέον, είχαν στηθεί ανιχνευτές μετάλλων, ενώ αστυνομικοί με σκύλους έκαναν διαρκώς έρευνες. Επί ποδός ήταν και το λιμενικό, που «χτένιζε» τη λίμνη από το πρωί.
Φωτογραφίες: EUROKINISSI/ SOOC