Στραμμένα στη Σιγκαπούρη και την ιστορική σύνοδο κορυφής Τραμπ -Κιμ είναι τα μάτια όλης της υφηλίου λίγες ώρες πριν αρχίσει το πόκερ για το πυρηνικό πρόγραμμα της Βόρειας Κορέας.
Όμως, όπως επισημαίνουν εδώ και καιρό αναλυτές, το τετ-α-τετ του Αμερικανού προέδρου με τον Βορειοκορεάτη δικτάτορα το μόνον που θα μπορέσει στην καλύτερη περίπτωση να σηματοδοτήσει θα είναι η έναρξη επίμοχθων διαπραγματεύσεων, καθώς η διαδικασία της αποπυρηνικοποίησης-εφόσον όλα κυλήσουν ομαλά – θα χρειαστεί χρόνια και θα κληθεί να ξεπεράσει μεγάλα αγκάθια, αφού η Πιονγιάνγκ δεν είναι ούτε Ιράκ, ούτε Λιβύη, ούτε καν Ιράν, που έβαλε φρένο στο πρόγραμμά του, καθώς διαθέτει ήδη πυρηνικά όπλα.
Το πυρηνικό οπλοστάσιο της Πιονγιάνγκ
Σύμφωνα με εκτιμήσεις το κομμουνιστικό καθεστώς διαθέτει ήδη περίπου 60 πυρηνικές κεφαλές, χώρια τους διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους, ως εκ τούτου είναι μεγάλος ο αριθμός των εγκαταστάσεων που θα πρέπει να ελεγχθούν και εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες οι Βορειοκορεάτες επιστήμονες που εργάστηκαν στο πυρηνικό και το πυραυλικό πρόγραμμα της χώρας τους. Πέραν τούτου ο Κιμ Γιονγκ Ουν θεωρεί τα πυρηνικά όπλα εγγύηση ασφάλειας έναντι αποπειρών ανατροπής του ή τυχόν επιθέσεων από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους και δεν αναμένεται να τα εγκαταλείψει τόσο εύκολα.
Μια μακρά και περίπλοκη διαδικασία
Αναλυτές θεωρούν ότι στην καλύτερη περίπτωση η Πιονγιάνγκ θα αποδεχόταν ίσως στην παρούσα φάση να παραδώσει κάποιους πυραύλους, ή άντε ορισμένες ατομικές βόμβες ως μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης και με τίποτε δεν πρόκειται να συνομολογήσει μια περιεκτική συμφωνία. Ίσως να δρομολογηθεί μια βαθμιαία διαδικασία σε κάθε βήμα της οποίας το καθεστώς του Κιμ θα περιμένει κάποια πολιτικά ή οικονομικά ανταλλάγματα (π.χ. χαλάρωση κυρώσεων). Αλλά ακόμη και σε μια τέτοια περίπτωση η διαδικασία αυτή θα αποδεχθεί ένα δύσκολο τεστ υπομονής, όπως λέει ο μοναδικός Αμερικανός ειδικός που επισκέφθηκε ποτέ πυρηνικές εγκαταστάσεις στη Βόρεια Κορέα, Ζίγκφριντ Χέκερ του φημισμένου Πανεπιστημίου Στάνφορντ.
«[Οι Βορειοκορεάτες] θα προσπαθήσουν σίγουρα να διασφαλίσουν τα πυρηνικά τους όπλα, διατηρώντας υπό τον έλεγχό τους μέρη του προγράμματος», λέει. Ο Χέκερ έχει εκπονήσει με συναδέλφους του ένα δεκαετές πρόγραμμα αποπυρηνικοποίησης, που όμως μάλλον θα φθάσει τα 15 χρόνια, όπως ο ίδιος θεωρεί.
Η τεκμηρίωση των στοιχείων του πυρηνικού προγράμματος του Κιμ
Σε πρώτη φάση το πιο σημαντικό είναι, εκτιμούν αναλυτές, να δώσει η Πιονγιάνγκ στις ΗΠΑ μια απογραφή των πυρηνικών όπλων και των ραδιενεργών υλικών που έχει στην κατοχή της, αφού δεν υπάρχει περίπτωση να αποκαλύψουν από τώρα πού βρίσκονται οι εγκαταστάσεις τους, γιατί θα ήταν σαν να έδιναν στο αμερικανικό Πεντάγωνο μια λίστα με στόχους για πιθανά στρατιωτικά πλήγματα.
Το επόμενο βήμα θα ήταν να συμφωνήσουν οι δύο πλευρές να επιτρέψει η Βόρεια Κορέα την πρόσβαση ειδικών της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (IAEA) σε εγκαταστάσεις της – ένα από τα πλέον δυσεπίλυτα προβλήματα, καθώς το ζήτημα της επαλήθευσης αποτέλεσε στο παρελθόν έναν από τους κύριους λόγους της διακοπής των διαπραγματεύσεων με το κομμουνιστικό καθεστώς, όπως το 1992, όταν η IAEA έπιασε τους Βορειοκορεάτες να ψεύδονται για το πρόγραμμα πλουτωνίου. Οι διαπραγματεύσεις είχαν καταρρεύσει και πριν από δέκα χρόνια όταν η κυβέρνηση Μπους είχε ζητήσει ξαφνικά να γίνουν έλεγχοι, που προβλέπονταν αρχικά για την επόμενη φάση και δεν αποκλείεται το ίδιο να γίνει ακι τώρα.
Η καταστροφή του αποθέματος πυρηνικών όπλων
Αλλά ακόμη κι αν επιλυθεί το πρόβλημα αυτό, απομένουν ικανά εμπόδια, όπως το ποιος θα επιβλέψει την καταστροφή του πυρηνικού οπλοστασίου της Πιονγιάνγκ, η ίδια ή άλλα κράτη. Δύσκολη είναι και η παρακολούθηση των οπλικών σχάσιμων υλικών, καθώς οι ειδικοί μπορούν μεν να προσδιορίσουν με σχετική ακρίβεια την παραχθείσα ποσότητα πλουτωνίου, αλλά οι δυσκολίες είναι τεράστιες αναφορικά με το εμπλουτισμένο ουράνιο.
Το χημικό – βιολογικό οπλοστάσιο και οι συμβατικοί πύραυλοι του Κιμ
Μεγάλα προβλήματα προκύπτουν και αναφορικά με το πυραυλικό πρόγραμμα του Κιμ. Σε περίπτωση επίτευξης συμφωνίας δεν αποκλείεται να αποσυναρμολογηθούν οι διηπειρωτικοί πύραυλοι, αλλά σίγουρα όχι οι πύραυλοι μικρού βεληνεκούς, αφού η Βόρεια Κορέα θα θέλει να εξασφαλίσει την άμυνά της με συμβατικές έστω κεφαλές. Το ερώτημα είναι τι βεληνεκές θα έχουν οι πύραυλοι αυτοί, αφού η Νότια Κορέα βρίσκεται εντός της ζώνης των 500 χλμ, η Ιαπωνία εντόςτ ων 1.500 και η νήσος Γκουάμ, όπου διαθέτουν στρατηγικές βάσεις οι Αμερικανοί εντός των 4.000 χλμ.
Παράλληλα μένει να απαντηθεί τι θα γίνει και με το χημικό-βιολογικό οπλοστάσιο της Πιονγιάνγκ, που ζητούν οι Αμερικανοί να καταστραφεί, αλλά και με το αίτημα της Βόρειας Κορέας να απομακρυνθούν από την ευρύτερη περιοχή τα αμερικανικά στρατηγικά βομβαρδιστικά.
Το ζήτημα της αξιοπιστίας των δύο πλευρών
Αναλυτές εκτιμούν ότι θα χρειαζόταν μια πραγματική στρατιά ειδικών για να ερευνήσει τη Βόρεια Κορέα για εγκαταστάσεις κρυμμένες μέσα σε σήραγγες, ώστε να είναι σίγουρη η Δύση για την ειλικρίνεια των προθέσεων του καθεστώτος. Κρίσιμο είναι όχι μόνο αν θα επιτρέψει η Πιονγιάνγκ την πρόσβαση σε ειδικούς, αλλά και πόση προθυμία θα δείξει στο να ικανοποιήσει όλα τους τα αιτήματα, ώστε να οικοδομηθεί η ανάλογη εμπιστοσύνη.
Από την άλλη πλευρά έχουν και οι Βορειοκορεάτες λόγους να δυσπιστούν έναντι της Ουάσιγκτον, αφού πρωτοβουλίες που λάμβανε κατά καιρούς μία αμερικανική κυβέρνηση ερχόταν η επόμενη να τις ανατρέψει, όπως έκανε ο Τζορτζ Μπους ο νεώτερος με τη συμφωνία που είχε συνάψει ο Μπιλ Κλίντον με την Πιονγιάνγκ ή ο Τραμπ με τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, που συνομολογήθηκε επί Μπαράκ Ομπάμα. Γι’ αυτό το λόγο, υπογραμμίζουν αναλυτές, θα πρέπει η όποια συμφωνία κλείσει ο Τραμπ, να έχει διακομματική υποστήριξη, όχι μόνον από τους Ρεπουμπλικανούς, αλλά και από τους Δημοκρατικούς.