Αναρτήθηκε τα ξημερώματα της Πέμπτης στην ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το Επικαιροποιημένο Μνημόνιο (Supplemental Memorandum of Understanding), με ημερομηνία 23 Μαΐου.
Πρόκειται για ένα κείμενο 40 σελίδων που περιλαμβάνει τα εξής τρία βασικά σημεία:
- τη δέσμευση της Ελλάδας για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% ως και το τέλος του 2022
- τη δέσμευση για διαρκή εφαρμογή των συμφωνηθέντων για μεταρρυθμίσεις που όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά θα διαρκέσουν πολλά χρόνια (over many years) με τη συνδρομή τεχνικής βοήθειας από τους Θεσμούς
- τη διατήρηση της ρήτρας που δίνει το δικαίωμα στο ΔΝΤ να φέρει ένα χρόνο νωρίτερα τη μείωση του αφορολογήτου, ως μέτρο φιλικό για την ανάπτυξη.
Η μείωση του αφορολόγητου
Ξεκινώντας από το τελευταίο, η ρήτρα για πρόωρη μείωση του αφορολογήτου διατηρείται αυτούσια στην Επικαιροποίηση του Μνημονίου, παρά το ότι το ΔΝΤ έχει συγκλίνει εντυπωσιακά με τις εκτιμήσεις της Αθήνας για το επίμαχο πλεόνασμα του 2019. Έτσι, αν και τον περασμένο Δεκέμβριο υπήρχε μια διαφορά σχεδόν 2 ποσοστιαίων μονάδων, πλέον αρμόδιες πηγές προσδιορίζουν αυτήν τη διαφορά σε 0,4- 0,5 μονάδες. Παρά ταύτα, το παράθυρο μείωσης του αφορολογήτου από το 2019 μένει ανοικτό, παρά το ότι η ελληνική πλευρά θεωρεί τελειωμένο το θέμα, καθώς το Ταμείο υποστηρίζει ότι δεν πρόκειται απλώς για μέτρο δημοσιονομικού χαρακτήρα, αλλά για διαρθρωτική παρέμβαση στη φορολογία, φιλική στην ανάπτυξη, αφού διευρύνει τη φορολογική βάση. Είναι, πάντως, σαφές ότι αν το ΔΝΤ δεν συμμετάσχει ενεργά στο Πρόγραμμα, το σενάριο πρόωρης μείωσης του αφορολογήτου μένει οριστικά στο συρτάρι.
Το δεύτερο σημείο που προκαλεί ενδιαφέρον είναι η αναφορά στις μεταρρυθμίσεις, που πρέπει να εφαρμόσει εφεξής η Ελλάδα. «The success of recovery will require the sustained implementation of agreed policies over many years - which necessitates the political commitment, but also the technical capacity of the Greek administration to deliver - and to this end the authorities have committed to make full use of the available technical support», αναφέρει ρητώς το κείμενο ήτοι ότι «η επιτυχία της ανάκαμψης θα απαιτήσει τη συνεχή εφαρμογή των συμφωνημένων πολιτικών για πολλά χρόνια, κάτι που απαιτεί την πολιτική δέσμευση αλλά και την τεχνική δυνατότητα της ελληνικής Διοίκησης να ανταποκριθεί και γι’ αυτό οι Αρχές δεσμεύθηκαν να χρησιμοποιήσουν πλήρως τη διαθέσιμη τεχνική βοήθεια», παραπέμποντας στις ειδικές Ομάδες Εργασίας των Θεσμών, που ήδη λειτουργούν και πρόκειται να διατηρηθούν τα επόμενα χρόνια.
Όσον αφορά στη δέσμευση για πλεονάσματα 3,5% ως το τέλος του 2022, αυτή έχει αναληφθεί από την ελληνική κυβέρνηση, χωρίς την παραμικρή επιφύλαξη, με την πρόσθετη διαβεβαίωση ότι θα ληφθούν όλα τα αναγκαία μέτρα για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι. Οι ελπίδες της Αθήνας για δημοσιονομική χαλάρωση έχουν εναποτεθεί στην περιβόητη ατζέντα Μακρόν για την Ευρώπη, ωστόσο το γεγονός ότι μια από τις βασικές παραδοχές του ESM για το σχέδιο βιωσιμότητας του Χρέους είναι αυτά τα υψηλά πλεονάσματα, καθιστά μάλλον απίθανη την οποιαδήποτε συμφωνία για χαμηλότερα πλεονάσματα, αφού κάτι τέτοιο συνεπάγεται γενναιότερα μέτρα ελάφρυνσης.
Στο κείμενο των 40 σελίδων αποτυπώνονται όλα τα δύσκολα μέτρα:
- περικοπές στις καταβαλλόμενες συντάξεις από την Πρωτοχρονιά του 2019,
- η συρρίκνωση των νέων συντάξεων με βάση τα νέα χαμηλά ποσοστά αναπλήρωσης,
- η κατάργηση του ΕΚΑΣ, η ευθυγράμμιση αντικειμενικών- εμπορικών αξιών και η διατήρηση του ΕΝΦΙΑ,
- η κατάργηση του χαμηλού ΦΠΑ στα τελευταία νησιά του Αιγαίου,
- το σύστημα αυτοματοποιημένων ηλεκτρονικών κατασχέσεων για χρέη στην εφορία.
Επιπλέον, αποτυπώνονται και οι «ουρές» του Μνημονίου ήτοι προαπαιτούμενα που θα πρέπει να καλυφθούν μετά από τον Αύγουστο που εκπνέει το Πρόγραμμα.
Η ολοκλήρωση των αλλαγών (τοποθετήσεις Γ.Γ. και Διευθυντών) στο Δημόσιο, το ξεκαθάρισμα του τοπίου στο Ελληνικό, οι διευθετήσεις στα διόδια της Εγνατίας, η ολοκλήρωση των διαδικασιών για το ΔΕΣΦΑ, οι νέοι δασικοί χάρτες, το Κτηματολόγιο, είναι μόνο μερικές από τις εκκρεμότητες, που θα αποτυπωθούν σαφώς και με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα στην Έκθεση Συμμόρφωσης (Compliance Report) που θα επισφραγίσει την ολοκλήρωση της τέταρτης αξιολόγησης στο Eurogroup της 21ης Ιουνίου, αν όλα πάνε καλά.