Χωρίς γιατρό, ψυχολόγο και κοινωνικό λειτουργό εδώ και περίπου 5 μήνες παραμένει το Κέντρο Υποδοχής στο Φυλάκιο Έβρου, τη στιγμή που οι ροές μεταναστών έχουν 9πλασιαστεί σε σχέση με πέρυσι.
Το iefimerida μπήκε στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης Έβρου και κατέγραψε την κατάσταση που επικρατεί. Η αύξηση των αφίξεων θέτει υπό πίεση το Κέντρο καθώς σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ, μόνο τον Απρίλιο περίπου 2.900 άνθρωποι (κυρίως από τη Συρία και το Ιράκ) έφθασαν στον Έβρο. Την ίδια στιγμή, στη δομή παραμένουν 119 ασυνόδευτα ανήλικα τα οποία βρίσκονται εκεί ακόμη και για 5 μήνες, ενώ θα έπρεπε να είχαν μεταφερθεί σε ειδικές δομές κατάλληλες για παιδιά. Ο μεγάλος αριθμός των ασυνόδευτων παιδιών αποτελεί αρνητικό ρεκόρ για τα αριθμητικά δεδομένα της συγκεκριμένης δομής. Στο συγκεκριμένο Κέντρο, που είναι κλειστού τύπου, η χωρητικότητα είναι για 240 άτομα και αυτή τη στιγμή φιλοξενούνται 237, καθώς καθημερινά πρόσφυγες και μετανάστες προωθούνται σε άλλες δομές της χώρας. Οι ελλείψεις που παρατηρούνται είναι μεγάλες, είναι χαρακτηριστικό πως για τουλάχιστον δυο μήνες στη δομή δεν υπήρχαν ούτε διερμηνείς, με αποτέλεσμα να καθυστερούν όλες οι διαδικασίες.
Χωρίς γιατρό και ψυχολόγο εδώ και 5 μήνες
Ωστόσο, το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι από τις αρχές του χρόνου μέχρι σήμερα στη δομή δεν υπάρχει ούτε γιατρός, ούτε ψυχολόγος, αλλά ούτε και κοινωνικός λειτουργός που είναι απαραίτητοι, ειδικά όταν στο Φυλάκιο φιλοξενούνται και 119 ασυνόδευτα ανήλικα αλλά και άλλες ευάλωτες ομάδες προσφύγων και μεταναστών. Πριν από λίγες μέρες ένας 44χρονος από το Ιράκ έφθασε στο Κέντρο με πόνους στο στήθος και στο χέρι και χάρη στα γρήγορα αντανακλαστικά των νοσηλευτριών του Κέντρου ο μετανάστης διακομίστηκε άμεσα στο νοσοκομείο Διδυμοτείχου, όπου διαγνώστηκε με έμφραγμα και οι γιατροί κατάφεραν να σώσουν τη ζωή του.
«Το πρόβλημα είναι ότι εμείς δεν ενταχθήκαμε στο πρόγραμμα του ΚΕΕΛΠΝΟ το οποίο “έτρεξε” στα hot spot στα νησιά. Δεν γνωρίζω για ποιο λόγο δεν έγινε αυτή η ένταξη», δηλώνει στο iefimerida η διοικήτρια του ΚΥΤ Φυλακίου Έβρου κ. Ειρήνη Λογοθέτη. Η διοικήτρια του Κέντρου, η οποία έχει κατ’ επανάληψη ζητήσει από τα αρμόδια υπουργεία την στελέχωση του ΚΥΤ με γιατρό, ψυχολόγο και κοινωνικό λειτουργό, καταβάλλει προσπάθειες ώστε να ανταποκριθεί όσο το δυνατόν καλύτερα στις ανάγκες των προσφύγων και των μεταναστών. «Μιλάμε για ανθρώπινη ζωή. Εδώ είμαστε για να προστατεύουμε την ανθρώπινη ζωή και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Δεν είμαστε για κάτι άλλο. Για αυτό είμαστε σε επιφυλακή 24 ώρες το 24ωρο», τονίζει η κ. Λογοθέτη, η οποία πηγαίνει καθημερινά στο Κέντρο, ενώ διανύει τον πέμπτο μήνα κύησης. «Θεωρώ ότι το πρόβλημα θα λυθεί άμεσα γιατί υπάρχει επιτακτική ανάγκη, λόγω του ευάλωτου πληθυσμού που έχουμε. Είναι τα ασυνόδευτα ανήλικα, έρχονται μονογονεϊκές οικογένειες, άνθρωποι με αναπηρίες, με σοβαρά προβλήματα υγείας. Αυτοί οι άνθρωποι πρέπει να έχουν αν μη τι άλλο τα στοχειώδη. Πρόσβαση στην ιατρική περίθαλψη», καταλήγει η κ. Λογοθέτη.
«Η έλλειψη ψυχοκοινωνικού και ιατρικού κλιμακίου προφανώς δημιουργεί θέματα κυρίως σε ότι αφορά τον ιατρικό έλεγχο αλλά και τον εντοπισμό ευάλωτων περιπτώσεων που χρήζουν ιδιαίτερης βοήθειας και αντιμετώπισης. Όταν φιλοξενείς ανθρώπους που είναι οικογένειες και ασυνόδευτα ανήλικα παιδιά σε ένα Κέντρο στο οποίο δεν υπάρχει πρόσβαση σε άμεση ιατρική φροντίδα και σε ψυχοκοινωνική φροντίδα προφανώς δημιουργεί προβλήματα» δηλώνει με νόημα στο iefimerida ο Υπεύθυνος Τομέα Προστασίας Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες Μαργαρίτης Πετριτζίκης.
Αποκαλυπτικές μαρτυρίες από πρόσφυγες
Η Κομισιόν έχει χαρακτηρίσει την κατάσταση στον Έβρο «εύθραυστη», καθώς σύμφωνα με την τελευταία της έκθεση, ο αριθμός των αφίξεων από την Τουρκία προς την Ελλάδα από τα χερσαία σύνορα έχουν αυξηθεί 9 φορές τους πρώτους μήνες του 2018 σε σχέση με την περσινή περίοδο. Περισσότεροι από 6.000 πρόσφυγες και μετανάστες έχουν περάσει τα χερσαία σύνορα από τις αρχές του χρόνου, προκαλώντας ανησυχία στις Αρχές. Τις τελευταίες εβδομάδες οι ροές έχουν μειωθεί, ωστόσο η ανησυχία για ένα πιθανό νέο κύμα προσφύγων από τον Έβρο είναι έκδηλη.
Στο Κέντρο Υποδοχής στο Φυλάκιο συναντήσαμε πρόσφυγες από τη Συρία, που όπως μας είπαν έφυγαν από τη χώρα τους για να γλυτώσουν τον πόλεμο. Αποκαλυπτική είναι η μαρτυρία της 21χρονης Ρονάς από τη Συρία: «Βρίσκομαι στον Έβρο εδώ και μια εβδομάδα. Θέλω να φύγω να πάω στη Γερμανία όπου βρίσκονται οι συγγενείς μου και με περιμένουν. Πλήρωσα 3 χιλιάδες ευρώ στους διακινητές για να έρθω από τη Συρία στην Ελλάδα, μέσω Τουρκίας. Έφυγα από τη Συρία για να γλυτώσω τη ζωή μου από τον πόλεμο και τη φρίκη. Εδώ έχουμε φαγητό και νερό, οι συνθήκες είναι καλές αλλά θέλω να φύγω, να συνεχίσω το ταξίδι μου», δηλώνει στο iefimerida η Ρονάς από τη Συρία. Στην ίδια δομή εκτός από Σύρους, φιλοξενούνται επίσης Ιρακινοί, Αφγανοί, Πακιστανοί αλλά κατά καιρούς και Τούρκοι. Στη δομή του Έβρου συναντήσαμε και έναν μετανάστη από το Πακιστάν, ο οποίος συγκλόνισε τους εργαζόμενους στο Κέντρο όταν τους είπε ότι του έκοψαν και τα δυο χέρια στο Πακιστάν.
119 ασυνόδευτα ανήλικα για μήνες στον Έβρο
Στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης στο Φυλάκιο Έβρου αυτή τη στιγμή βρίσκονται 119 ασυνόδευτα ανήλικα, τα οποία φιλοξενούνται στην πρώτη και στην τέταρτη πτέρυγα. Σύμφωνα με πληροφορίες, πολλά από αυτά έχουν παραμείνει εκεί ακόμη και για 5 και 6 μήνες, ενώ θα έπρεπε να είχαν μεταφερθεί σε δομές κατάλληλες για παιδιά. Πολύ περισσότερο, όταν στη συγκεκριμένη δομή εδώ και 5 μήνες δεν υπάρχει γιατρός και ψυχολόγος.
«Τα ασυνόδευτα ανήλικα είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα» παραδέχεται η διοικήτρια του ΚΥΤ Έβρου κ. Ειρήνη Λογοθέτη και προσθέτει: «Αλλάζουν τα κυκλώματα των διακινητών και ανάλογα με το που ξεφορτώνουν γίνονται και οι ανάλογες μετακινήσεις. Η αλήθεια είναι πως από τον Φεβρουάριο του 2017 και μετά ο Έβρος έχει μια ταχεία αύξηση στις αφίξεις ασυνόδευτων ανηλίκων. Επειδή γειτνιάζουμε πολύ κοντά με την Τουρκία τους συμφέρει πολύ περισσότερο να διακινούν ανήλικα παιδιά. Χάρη στις προσπάθειες του Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής αλλά και του ΔΟΜ με το πρόγραμμα με τους ξενώνες, έχουμε καταφέρει να μειώσουμε το διάστημα παραμονής τους σε 2 με 4 μήνες», καταλήγει η κ. Λογοθέτη.
«Ο αριθμός των ασυνόδευτων ανηλίκων παραμένει υψηλός στο κέντρο. Αυτό είναι μια μεγάλη ανησυχία και για εμάς. Είναι ανάγκη αυτά τα παιδιά να ελαχιστοποιούν τον χρόνο κράτησης και να μεταφέρονται σε κατάλληλες δομές φιλοξενίας στην ενδοχώρα που ανταποκρίνονται τόσο στις σωματικές όσο και στις ψυχικές ανάγκες ενός ασυνόδευτου ανήλικου παιδιού» υποστηρίζει ο κ. Μαργαρίτης Πετριτζίκης, υπεύθυνος Τομέα Προστασίας Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.
Σύμφωνα με πληροφορίες του iefimerida, αυτή τη στιγμή περισσότερα από 2.200 ασυνόδευτοι ανήλικοι πρόσφυγες βρίσκονται σε Κέντρα Υποδοχής, σε ανοιχτούς χώρους φιλοξενίας, ακόμη και σε αστυνομικά τμήματα, σε εντελώς ακατάλληλους χώρους σε όλη την Ελλάδα, περιμένοντας να βρεθεί μια θέση στις ειδικές δομές φιλοξενίας για παιδιά. Όπως έκανε γνωστό η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ, μέχρι τον Απρίλιο του 2018 στην Ελλάδα βρίσκονταν συνολικά 3.050 ασυνόδευτα παιδιά, όμως οι δομές που είναι κατάλληλες για φιλοξενία παιδιών δεν επαρκούν, με αποτέλεσμα τα περισσότερα από αυτά τα παιδιά να εκτείθενται σε σοβαρούς κινδύνους.
«Δεν είναι δυνατόν να φυλάμε τα σύνορα με κυάλια»!
Στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης Έβρου μεταφέρονται οι άνθρωποι που εντοπίζονται να έχουν περάσει τα σύνορα παράνομα και εκεί γίνεται η διαδικασία φωτογράφισης, δακτυλοσκόπησης, ταυτοποίησης και εξακρίβωσης. Στη δομή λειτουργούν τέσσερις πτέρυγες. Οι πρόσφυγες και οι μετανάστες έχουν «περιορισμό ελευθερίας» για 25 μέρες, οπότε στις περισσότερες περιπτώσεις αποχωρούν. «Αυτό που χρειαζόμαστε κυρίως πέρα από το προσωπικό που είναι απαραίτητο, είναι η τεχνική υποστήριξη. Χρειαζόμαστε υλικοτεχνικό εξοπλισμό, ο οποίος με τα χρόνια φθείρεται», δηλώνει στο iefimerida ο Γενικός Γραμματέας Συνοριοφυλάκων Έβρου Βασίλης Κοντονής και προσθέτει: «Είναι το θέμα της διαχείρισης και το θέμα της αποτροπής. Εμείς είμαστε και στα δυο κομμάτια. Κυρίως θα πρέπει να εστιάσουμε στο θέμα της αποτροπής, στη σωστή φύλαξη των συνόρων με τα καινούργια μέσα που μας δίνει η τεχνολογία. Δεν είναι δυνατόν δηλαδή να φυλάμε τα σύνορα με κυάλια, τη στιγμή που υπάρχουν σήμερα τελευταίας τεχνολογίας συστήματα που θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε».
Προβλέπεται επέκταση του Κέντρου Υποδοχής Έβρου
Οι συνθήκες διαβίωσης στη δομή του Έβρου -κατά γενική παραδοχή- αυτή τη στιγμή είναι καλές, ενώ λειτουργεί και σχολείο για τα παιδιά και όσους ενήλικες επιθυμούν να μάθουν ελληνικά. Το γεγονός ότι δεν υπάρχει υπεπληθυσμός και σπάνια οι φιλοξενούμενοι ξεπερνάνε κατά πολύ την χωρητικότητα του Κέντρου είναι ένας από τους βασικούς λόγους για τους οποίους οι συνθήκες είναι ικανοποιητικές και δεν μπορούν να συγκριθούν με αυτές που συναντάμε σε άλλα ΚΥΤ, όπως αυτό στη Μόρια της Λέσβου, όπου οι συνθήκες είναι απάνθρωπες. Ωστόσο, οι αυξημένες ροές στον Έβρο προκαλούν ανησυχία. Σύμφωνα με πληροφορίες, το αρμόδιο υπουργείο μελετάει την επέκταση του ΚΥΤ Έβρου σε παρακείμενο χώρο, που δεν θα επηρεάζει τις κατοικημένες περιοχές. Επιπλέον, η διοίκηση συνεχίζει τις πρωτοβουλίες που μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα διαβίωσης των μεταναστών. «Εδώ λειτουργεί ένα σχολείο στο Κέντρο καθημερινά και έχει μεγάλη συμμετοχή, το ποσοστό ξεπερνάει το 80%. Ξεκίνησε με δικές μας πρωτοβουλίες με ίδια μέσα» τονίζει η κ. Λογοθέτη και προσθέτει: «Η σκέψη μας είναι πως θα αναλώνουμε δημιουργικά τον χρόνο αυτών των ανθρώπων, διότι ο εγκλεισμός δημιουργεί αρνητικά συναισθήματα. Εκεί μαθαίνουν την ελληνική γλώσσα και έχουν και άλλες δραστηριότητες».