Αντιμέτωπο με διεθνή κατακραυγή βρίσκεται το Ισραήλ μετά το λουτρό αίματος στη Γάζα, κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων για τη μεταφορά της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Ιερουσαλήμ.
Οι νεκροί ανέρχονται πλέον σε 60 μετά τον θάνατο ενός βρέφος, της μόλις οκτώ μηνών Λέιλα αλ Γάντουρ, από εισπνοή δακρυγόνου κατά τη διάρκεια των επεισοδίων και την κατάληξη ενός από τους τραυματίες ο αριθμός των οποίων υπερβαίνει τους 2.700.
O Ύπατος Αρμοστής για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του ΟΗΕ, ΖαΪντ Ραάντ αλ Χουσεϊν κατήγγειλε τον «σοκαριστικό φονο δεκάδων» ζητώντας «να λογοδοτήσουν οι υπεύθυνοι για την εξοργιστική παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Η Νότια Αφρική ανακάλεσε τον πρεσβευτή της στο Ισραήλ «μέχρι νεοτέρας» λόγω της βίας με θύματα Παλαιστίνιους. Η Τουρκία, που έκανε λόγο για «γενοκτονία», ανακάλεσε επίσης για διαβουλεύσεις τους επικεφαλής των διπλωματικών αντιπροσωπειών της στο Τελ Αβίβ και την Ουάσινγκτον.
Πολλές χώρες, ανάμεσά τους η Βρετανία, και η Ρωσία, επέκριναν τα εγκαίνια της αμερικανικής πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ, τη μεταφορά της οποίας είχαν καταδικάσει και προτρέψει να ακυρωθεί 128 από τα 193 κράτη της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν «καταδίκασε τη βία των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων έναντι διαδηλωτών» σε τηλεφωνική του επικοινωνία με τον Παλαιστίνιο πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς και τον βασιλιά της Ιορδανίας Αμπντάλα, ενώ επανέλαβε γι’ άλλη μια φορά την αντίθεσή του στην απόφαση Τραμπ για την αμερικανική πρεσβεία.
ΟΗΕ: Οι ΗΠΑ εμπόδισαν ψήφισμα για ανεξάρτητη έρευνα στη Γάζα
Το Κουβέιτ ζήτησε άμεση σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, αλλά οι ΗΠΑ εμπόδισαν την υιοθέτηση ψηφίσματος που καταδίκαζε τα πυρά ανδρών του ισραηλινών στρατού κατά αμάχων και καλούσε να διενεργηθεί ανεξάρτητη έρευνα για το λουτρό αίματος στη Λωρίδα της Γάζας.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου, όπως και οι ΗΠΑ, επέρριψε στη Χαμάς την ευθύνη για τους θανάτους και υπεραμύνθηκε της χρήσης βίας από τις ισραηλινές δυνάμεις λέγοντας ότι «κάθε χώρα έχει την υποχρέωση να υπερασπίζεται τα σύνορά τους».
Ο παλαιστίνιος ηγέτης Μαχμούντ Αμπάς από πλευράς του κατήγγειλε μια «σφαγή».
Αίμα στη Γάζα - πομπώδη εγκαίνια στην Ιερουσαλήμ
Οι βίαιες σκηνές στη Λωρίδα της Γάζας ήρθαν σε έντονη αντίθεση με τα πομπώδη εγκαίνια της νέας πρεσβείας των ΗΠΑ περίπου 100 χιλιόμετρα μακριά σε συνοικία της Ιερουσαλήμ παρουσία της κόρης του Τραμπ, Ιβάνκα.
Ο Ντοναλντ Τραμπ που χαρακτήρισε σε ανάρτησή του στο Twitter τη χθεσινή «μεγάλη μέρα για το Ισραήλ» μίλησε με βιντεοσκοπημένο μήνυμα λέγοντας ότι έτεινε «χείρα φιλίας στο Ισραήλ, τους Παλαιστίνι8ους και όλους τους γείτονές τους. Ας γίνει ειρήνη».
Η μόνη άμεση αναφορά στην αιματοχυσία έγινε από τον γαμπρό του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ, ο οποίος είπε: «Όπως είδαμε από τις διαδηλώσεις του περασμένου μήνα και ακόμη και σήμερα, αυτοί που προκαλούν του βία είναι μέρος του προβλήματος, όχι μέρος της λύσης».
Η μεταφορά της πρεσβείας σήμανε την υλοποίηση μιας δέσμευσης που είχε κάνει ο Τραμπ προεκλογικά, αλλά εξόργισε τους Παλαιστίνιους και προκάλεσε επικρίσεις από πολλές πλευρές, καθώς η αμερικανική κυβέρνηση υπονόμευσε τις προσπάθειες που γίνονταν από την Ουάσινγκτον εδώ και δεκαετίες.
Στα νοσοκομεία της Γάζας δεκάδες θύματα νοσηλεύονταν εκείνη την ώρα σε κρίσιμη κατάσταση, ενώ μεταξύ των νεκρών ήταν ένα 12χρονο κι ένα 14χρονο αγόρι κι ένας άνδρας σε αναπηρικό καροτσάκι.
Ο ουρανός ήταν κατάμαυρος απ’ τους καπνούς καθώς οι διαδηλωτές έκαιγαν λάστιχα. Πυρά ελεύθερων σκοπευτών ακούγονταν όποτε το πλήθος έτρεχε προς το φράχτη. Οι χθεσινοί περίπου 100 νεκροί ήταν ο τραγικότερος απολογισμός στη Λωρίδα της Γάζας από τον πόλεμο του 2014.
Η Διεθνής Αμνηστία επέκρινε δριμύτατα την αιματοχυσία ως «άλλο ένα τρομακτικό παράδειγμα της χρήσης υπέρλογης βίας και πραγματικών πυρών από τον ισραηλινό στρατό».
Η Χαμάς ενθάρρυνε και χρηματοδότησε τις διαμαρτυρίες τονίζοντας ότι δεν θα σταματήσει τους διαδηλωτές από το να προσπαθήσουν να σπάσουν τον μεταλλικό φράκτη. Από τα μεγάφωνα στα σύνορα ακούγονταν μηνύματα που καλούσαν τον κόσμο να πιέσει το φράκτη, την ώρα που ισραηλινά drone έριχνα δακρυγόνα στο πλήθος.
Νέες διαδηλώσεις σήμερα κατά του Ισραήλ
Στο μεταξύ σήμερα αναμένονται νέες δηλώσεις στα Παλαιστινιακά εδάφη κατά του Ισραήλ, καθώς συμπληρώνονται 70 χρόνια από τη «Νάκμπα» την «Καταστροφή», όπως αποκαλούν οι Παλαιστίνιοι την εκδίωξη εκατοντάδων χιλιάδων από τα σπίτια τους το 1948 με τη δημιουργία του κράτους του Ισραήλ.
Αναλυτές εκτιμούν ότι η μετακίνηση της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Ιερουσαλήμ και οι θάνατοι δεκάδων Παλαιστίνιων διαδηλωτών τη Δευτέρα απομακρύνουν ακόμη πιο πολύ το ενδεχόμενο να υπάρξει ειρήνη με τη μεσολάβηση της Ουάσινγκτον. Οι πιθανότητες να φέρει ο Τραμπ στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης τις εμπλεκόμενες πλευρές είναι «κάπου μεταξύ του μηδέν και της καμίας», σύμφωνα με τον Μάρτιν Ίντικ, πρώην ειδικό απεσταλμένο της κυβέρνησης του Μπαράκ Ομπάμα στις ισραηλινοπαλαιστινιακές διαπραγματεύσεις.
Αναλυτές: Οι ΗΠΑ έχασαν τον μεσολαβητικό τους ρόλο
«Είναι δύσκολο να φανταστούμε το πώς οποιοσδήποτε παλαιστίνιος ηγέτης θα μπορούσε να επιστρέψει σε μια ειρηνευτική διαδικασία υπό αμερικανική αιγίδα» μετά τη μετακίνηση της πρεσβείας και το μακελειό στη Γάζα, σχολίασε ο Χάλεντ Ελγκίντι, πρώην σύμβουλος της παλαιστινιακής ηγεσίας που εργάζεται σήμερα στο Brookings Institution στην Ουάσινγκτον. «Αν και όταν η κυβέρνηση (Τραμπ) προτείνει ένα ειρηνευτικό σχέδιο, θα είναι πιθανότατα θνησιγενές», πρόσθεσε, τονίζοντας ότι ο Τραμπ δεν έχει κάνει τίποτε για να ηρεμήσουν τα πνεύματα. «Κατ' ελάχιστον, αυτό θα προϋπέθετε (η Ουάσινγκτον) να προτρέψει τους Ισραηλινούς να σταματήσουν να χρησιμοποιούν θανατηφόρα βία εναντίον άοπλων διαδηλωτών», εξήγησε.
Αντί να καλέσει το Ισραήλ σε αυτοσυγκράτηση, όπως έκαναν τόσο η Γαλλία όσο και η Βρετανία, η κυβέρνηση των οι ΗΠΑ κατηγόρησαν τη Χαμάς.
«Η Χαμάς προκαλεί εσκεμμένα και κυνικά αυτή την αντίδραση», έκρινε ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Ρατζ Σα σε δημοσιογράφους και πρόσθεσε πως η Ουάσινγκτον δεν πιστεύει ότι η μεταφορά της πρεσβείας ή η βία πλήττουν το ειρηνευτικό της σχέδιο.
Η Χαμάς αρνήθηκε ότι υποκίνησε τη βία.
«Αγκάθι» το καθεστώς της Ιερουσαλήμ
Ο Τραμπ επιχειρηματολογεί ότι η αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ «αφαιρεί την Ιερουσαλήμ, το δυσκολότερο ζήτημα της διαπραγμάτευσης, από το τραπέζι» και αναγνωρίζει επίσημα την πραγματικότητα στο πεδίο.
Το Ισραήλ θεωρεί «αιώνα και αδιαίρετη πρωτεύουσά του» όλη την πόλη, συμπεριλαμβανομένου του ανατολικού της τομέα, που κατέλαβε στον Πόλεμο των Έξι Ημερών το 1967 και προσάρτησε κατόπιν, κάτι που η διεθνής κοινότητα δεν αναγνωρίζει.
Οι περισσότερες χώρες θεωρούν ότι το τελικό καθεστώς της Ιερουσαλήμ πρέπει να οριστεί στο πλαίσιο της συμφωνίας ειρήνης και ότι η μεταφορά των πρεσβειών τους θα έφερνε τη διαπραγμάτευση προ τετελεσμένων. Η κυβέρνηση Τραμπ διατείνεται ότι η μετακίνηση της αμερικανικής πρεσβείας δεν είχε σκοπό να προκαταλάβει τη χάραξη των συνόρων.
Για τον γερουσιαστή Τιμ Κέιν, υποψήφιο των Δημοκρατικών για την αντιπροεδρία των ΗΠΑ το 2016, «οι περισσότεροι στην περιοχή θεωρούν ότι οι ΗΠΑ πλέον δεν ενδιαφέρονται να διαδραματίσουν ρόλο μεσολαβητή για την ειρήνη, κι αυτό απλά επιτείνει την απόγνωση και είναι τραγικό».
Ο Νταν Κούρτσερ, πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στο Ισραήλ και στην Αίγυπτο, ο οποίος διδάσκει σήμερα στο πανεπιστήμιο Πρίνστον, σημείωσε πως η κυβέρνηση Τραμπ θα μπορούσε να ανακτήσει μέρος της αξιοπιστίας της έναντι των Παλαιστινίων εάν υποσχόταν να ανοίξει μια πρεσβεία στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, που οι Παλαιστίνιοι θέλουν να γίνει πρωτεύουσα του μελλοντικού ανεξάρτητου κράτους τους, όταν υπογραφτεί ειρηνευτική συμφωνία.
«Αν (ο Τραμπ) το πει αυτό, οι ΗΠΑ θα επανέλθουν στο επίκεντρο» της διαδικασίας, έκρινε, αλλά «πόσο πιθανό είναι; (...) Πολύ ισχνό».
Αναφερόμενος στη μεταφορά της πρεσβείας, ο Ίντικ ανέφερε πως «δεν είναι απλά το ότι προκάλεσε τη βία, ή ότι έκανε τις ΗΠΑ να μοιάζουν σαν προκατειλημμένος μεσολαβητής μάλλον, παρά σαν έντιμος μεσολαβητής», αλλά και ότι «πήγε τόσο πολύ πίσω τη διαδικασία που όλα αυτά τα σχόλια για το πώς θα προωθήσει την ειρήνη είναι αστεία».
Στελέχη της κυβέρνησης Τραμπ λένε ότι το ειρηνευτικό σχέδιο, αρχιτέκτονες του οποίου είναι ο γαμπρός του προέδρου Τζάρεντ Κούσνερ και ο απεσταλμένος του στη Μέση Ανατολή Τζέισον Γκρίνμπλατ, είναι «σχεδόν έτοιμο». Αλλά ο σκεπτικισμός κυριαρχούσε ήδη πριν από τις τελευταίες εξελίξεις. Οι Παλαιστίνιοι διέκοψαν κάθε επαφή με την Ουάσινγκτον και τη διαδικασία αφότου ο Τραμπ ανακοίνωσε την απόφασή του για την Ιερουσαλήμ την 6η Δεκεμβρίου.
Για τον Ίντικ, η απόφαση του Ρεπουμπλικάνου προέδρου κάθε άλλο παρά προώθησε την ειρήνη. «Η ιδέα ότι έτσι θα πείθονταν οι Παλαιστίνιοι να γυρίσουν στο τραπέζι είναι θεμελιώδης παρερμηνεία αυτού που έκανε» η κυβέρνηση Τραμπ, τόνισε. «Έδιωξε τους Παλαιστίνιους από το τραπέζι και τους έδωσε τη δικαιολογία για να μην επιστρέψουν», πρόσθεσε.