Πυρετώδεις είναι οι διαβουλεύσεις για το ονοματολογικό της ΠΓΔΜ σε Αθήνα και Σκόπια.
Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, που ενημέρωσε σε κατ' ιδίαν συνάντηση που είχαν στο Μέγαρο Μαξίμου τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, προεξόφλησε ότι το θέμα θα έχει διευθετηθεί ως τον Ιούνιο.
Υπενθυμίζεται ότι τον Ιούλιο συγκαλείται η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ, όπου θα εξεταστεί το θέμα της ένταξης στον οργανισμό της ΠΓΔΜ.
Τσίπρας και Κοτζιάς συζήτησαν για όλα τα τελευταία δεδομένα, με το βλέμμα στραμμένο προφανώς και στις διεργασίες στη γείτονα αλλά και στο συντονισμό των επόμενων κινήσεών τους.
«Ψήνεται» νέα συνάντηση Τσίπρα-Ζάεφ
Αυτό που εκκρεμεί, και αφού ολοκληρωθεί και η επίσκεψη Νίμιτς στη γείτονα, είναι να ανακοινωθεί η νέα συνάντηση που θα έχουν οι υπουργοί εξωτερικών Κοτζιάς-Ντιμιτρόφ. Ενώ με την προϋπόθεση ότι όλα θα κυλήσουν ομαλά- και οι δυο πλευρές θα καταλήξουν σε συμφωνία- θα υπάρξει και νέα συνάντηση κορυφής των κκ Τσίπρα και Ζάεφ, χωρίς να έχει αποφασιστεί προς ώρας η τοποθεσία.
Κοτζιάς: Ο Μ. Αλέξανδρος απέδειξε πως πρέπει να κόβουμε τους γόρδιους δεσμούς
Ταυτόχρονα, ο Ν. Κοτζιάς εμφανίστηκε πεπεισμένος ότι το θέμα της ονομασίας των Σκοπίων θα έχει λυθεί μέχρι τον Ιούνιο. Σε συνέντευξή του στο πρακτορείο Reuters και όπως είπε θα έχει έτοιμο ένα προσχέδιο συμβιβασμού τον Φεβρουάριο.
«Η Ελλάδα θα υποβάλει σύντομα σχέδιο πρότασης για την επίλυση της διαμάχης με την πΓΔΜ για το όνομα», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών, προσθέτοντας πως ένας συμβιβασμός μπορεί να επιτευχθεί τους ερχόμενους μήνες.
«Ο Μέγας Αλέξανδρος απέδειξε πως πρέπει να κόβουμε τους γόρδιους δεσμούς. Σε κάποιο σημείο πρέπει να τελειώνουμε με τέτοια ζητήματα» ανέφερε ο κ. Κοτζιάς στη συνέντευξή του.
Εως τον Ιούνιο θα έχει διευθετηθεί
Ερωτώμενος σχετικά με το τι θα συνιστούσε πρόοδο για την ελληνική κυβέρνηση αν η διένεξη με τη γειτονική χώρα δεν έχει λήξει ως τον Ιούνιο, απάντησε: «Θα έχει διευθετηθεί».
Υποστήριξε πως υπάρχει μια νέα δυναμική για την επίλυση της διένεξης, μετά την εκλογή μιας πιο μετριοπαθούς κυβέρνησης στην πΓΔΜ την περασμένη χρονιά και μετά από τρία χρόνια προσπαθειών για την οικοδόμηση κλίματος εμπιστοσύνης.
«Θέλουμε να το λύσουμε. Είναι προς το εθνικό μας συμφέρον και προς το συμφέρον της περιοχής, της σταθερότητας, της ασφάλειας και της οικονομικής ανάπτυξης» επισήμανε.
Τον Φεβρουάριο το προσχέδιο
Πρόσθεσε πως ελληνική κυβέρνηση εργάζεται σε ένα προσχέδιο που μπορεί να αποτελέσει τη βάση των συνομιλιών.
«Δεν θα είναι μόνο ένα ελληνικό κείμενο που θα περιλαμβάνει τις απόψεις μας, ούτε ένας έτοιμος συμβιβασμός. Θα είναι ένα κείμενο που πιστεύουμε ότι μπορεί να αποτελέσει τη βάση πάνω στην οποία θα μπορούσαμε να αρχίσουμε να συνεργαζόμαστε» ανέφερε. Ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών είπε ότι ελπίζει το προσχέδιο να είναι έτοιμο το Φεβρουάριο.
Σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, η κυβέρνηση της αριστεράς δεν κατάφερε να συγκεντρώσει ευρύτερη πολιτική υποστήριξη για τη διαπραγματευτική στάση της ή για οποιοδήποτε προτεινόμενο όνομα που περιλαμβάνει τη λέξη «Μακεδονία».
ΥΠΕΞ της ΠΓΔΜ: «Είμαστε Μακεδόνες, μιλάμε μακεδονικά, είναι δικαίωμά μας»
Την ίδια ώρα ο υπουργός Εξωτερικών των Σκοπίων μετά την συνάντησή του με τον Μάθιου Νίμιτς εμφανίστηκε αδιάλλακτος: «Δεν θα υπάρξει λύση για το όνομα αν χρειαστεί διαπραγμάτευση για αλλαγή στην εθνικότητα, τη γλώσσα και την ταυτότητα», διεμήνυσε.
«Η “μακεδονική” γλώσσα είναι μια αναγνωρισμένη γλώσσα της ομάδας των σλαβικών γλωσσών», δήλωσε ο Νίκολα Ντιμιτρόφ σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον ειδικό διαμεσολαβητή του ΟΗΕ.
«Θέλω να επισημάνω ότι αυτό το θέμα είναι εξαιρετικά ευαίσθητο για τους πολίτες της “Δημοκρατίας της Μακεδονίας.” Μερικοί από αυτούς παρακολουθούν το ζήτημα με ανησυχία, ορισμένοι με θυμό», είπε.
Και συμπλήρωσε: «Καταλαβαίνουμε κάποιους πολίτες στην Ελλάδα που αυτοπροσδιορίζονται ως Μακεδόνες, αλλά ούτε οι Έλληνες γείτονές μας ούτε κανένας άλλος στην Ευρώπη του 21ου αιώνα μπορεί να αρνηθεί το δικαίωμά μας να να είμαστε "Μακεδόνες" και να μιλάμε τη "μακεδονική" γλώσσα, ως μέρος των σλαβικών γλωσσών. Όσο περισσότερο συζητά κανείς δημοσίως για αυτό το θέμα, μειώνονται οι πιθανότητες εξεύρεσης λύσης. Εάν υπάρχει ένας αξιοπρεπής τρόπος που να σέβεται την ταυτότητα και των δύο μερών, τότε μπορεί να βρεθεί λύση».
«Συζητήσαμε ιδέες που παρουσίασε ο κ. Νίμιτς στη Νέα Υόρκη. Του είπα ότι υπάρχουν ιδέες που δεν είναι κακές, αλλά υπάρχουν ιδέες που δεν είναι καλές και προκαλούν ανησυχίες», πρόσθεσε ο Σκοπιανός υπουργός Εξωτερικών, ο οποίος δείχνει αδιάλλακτος σε κρίσιμα ζητήματα που η ελληνική πλευρά απαιτεί να αλλάξει, διακινδυνεύοντας να βάλει «φρένο» σε ενδεχόμενη συμφωνία.
Ερωτηθείς αν η κυβέρνηση των Σκοπίων είναι πρόθυμη να διαπραγματευτεί την ταυτότητα, ο Ντιμιτρόφ απάντησε: «Όχι. Η ταυτότητα δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο διαπραγματεύσεων, δεν αποτελεί αντικείμενο απόφασης, αλλά ιστορικής διαδικασίας. Εάν φτάσουμε σε αυτό το σημείο, εάν χρειαστεί να "αγγίξουμε" την ταυτότητα, δεν θα υπάρξει λύση. Θα είναι πολύ λυπηρό το γεγονός ότι δύο ευρωπαϊκές χώρες δεν είναι αρκετά μεγάλες για να αναγνωρίσουν κάτι τέτοιο».
Επίσης, ο υπουργός Εξωτερικών των Σκοπίων ανέφερε ότι «το ζήτημα (σ.σ.: το ονοματολογικό) δεν μπορεί να επιλυθεί εάν μια πλευρά αισθάνεται νικημένη. Πρέπει να βρούμε έναν τρόπο. Είναι καιρός η περιοχή να προχωρήσει. Η Ιστορία δεν μπορεί να αλλάξει, αλλά ελπίζουμε ότι μπορούμε να διαμορφώσουμε το μέλλον μας».
Και συμπλήρωσε: «Μόλις η "Μακεδονία" προσχωρήσει στο ΝΑΤΟ, θα είμαστε σύμμαχοι με τους Έλληνες φίλους μας. Για εμένα, αυτή η διαδικασία είναι μια κοινή διαδικασία ανάπτυξης και ωρίμανσης. Και έχω μια κατανόηση για εκείνους που αντιτίθενται στην επίτευξη λύσης. Είναι ένα λεπτό ζήτημα. Η Μακεδονία δεν μπορεί να είναι μόνο δική μας, γιατί μέρος της είναι και στην Ελλάδα, αλλά δεν μπορεί να είναι και μόνο ελληνική. Ένα μέρος της είναι στην επικράτεια ενός τρίτου κράτους (σ.σ.: προφανώς εννοεί τη Βουλγαρία). Κανείς δεν μπορεί να έχει μονοπώλιο ή αποκλειστικότητα του όρου "Μακεδονία". Καταλαβαίνουμε διαφορετικά πράγματα όταν λέμε "είμαι Μακεδόνας"».
Ερωτηθείς, δε, από έναν Έλληνα δημοσιογράφο εάν η κυβέρνησή του είναι έτοιμη να κάνει αλλαγές στο Σύνταγμα, ο Ντιμιτρόφ δήλωσε: «Αν απαντήσω, δεν θα προσφέρω καλές υπηρεσίες σε κανένα από τα δύο μέρη».
«Στην ελληνική κοινή γνώμη υπάρχουν συζητήσεις που προκαλούν σύγχυση. Ορισμένα θέματα που ονομάστηκαν "αλυτρωτισμός" επιλύθηκαν το 1992, αλλά και το 1995 με την Ενδιάμεση Συμφωνία», πρόσθεσε ο κ. Νιτμιτρόφ.
Nίμιτς: Να βρεθεί λύση -Εχουμε ένα παράθυρο ευκαιρίας
Από την πλευρά του ο Μάθιου Νίμιτς εμφανίστηκε αισιόδοξος για την εξεύρεση λύσης.
«Είμαι πιο αισιόδοξος από ποτέ σήμερα. Το έχω κάνει αυτό επί πολλά χρόνια. Είχαμε ελπίδες τα προηγούμενα χρόνια, αλλά για τον έναν ή το άλλον λόγο δεν προχώρησε το ζήτημα. Τώρα έχουμε ένα παράθυρο ευκαιρίας. Και στις δύο χώρες υπάρχουν ηγεσίες που ειλικρινά θέλουν συμφωνία, αλλά υπάρχουν και αντικειμενικοί λόγοι που τώρα είναι η ώρα για να βρούμε λύση».
Ερωτηθείς για το χρονοδιάγραμμα της παρούσας φάσης των διαπραγματεύσεων, ανέφερε πως «είναι θέμα μερικών εβδομάδων, ή λίγων μηνών και πρέπει να κινηθούμε εμπρός, καθώς στις δύο χώρες υπάρχουν αποφασιστικές κυβερνήσεις που θέλουν να βρεθεί λύση».
Εκτίμησε ότι έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στις διαπραγματεύσεις, πρόσθεσε ωστόσο ότι υπάρχουν ακόμη διαφορές μεταξύ των δύο χωρών.
Ωστόσο πρόσθεσε πως «υπάρχουν κίνδυνοι στο μέλλον αν δεν κάνουμε κάτι τώρα. Ο χρόνος δεν σταματάει. Είναι αβέβαιο το μέλλον. Εχουμε κάνει πρόοδο, πρέπει να βρούμε λύση τώρα. Ποιος ξέρει τι θα συμβεί σε έναν χρόνο, σε δύο χρόνια, σε τρία χρόνια, σε 20 χρόνια αν εξακολουθούμε να συζητάμε αυτό το θέμα. Θα είναι πραγματική τραγωδία για την περιοχή αν περάσουν άλλα 20 χρόνια και δεν έχουμε λύσει το ζήτημα. Ακουσα πολλές απόψεις και προβληματισμούς, αλλά για το καλό όλων των ανθρώπων της περιοχής και ειδικά των νέων, το θέμα πρέπει να λυθεί τώρα, να το αφήσουμε πίσω μας και οι άνθρωποι να ασχοληθούν με τα σημαντικά πράγματα στη ζωή τους. Είμαι αισιόδοξος γιατί οι ηγεσίες και των δύο χωρών δουλεύουν σκληρά για την εξεύρεση λύσης».
«Ούτε η Ελλάδα αρνείται την ταυτότητα της ΠΓΔΜ»
Ερωτηθείς εάν οι προτάσεις του, εκτός του ονόματος, αφορούν και το θέμα της εθνικής ταυτότητας των πολιτών της ΠΓΔΜ, ο διαμεσολαβητής του ΟΗΕ ανέφερε ότι δεν είναι θέμα των Ηνωμένων Εθνών το ζήτημα αυτό και πρόσθεσε ότι στις συναντήσεις που είχε με την ελληνική πλευρά δεν έχει ακούσει κάτι που θα σήμανε άρνηση της ταυτότητας του λαού της ΠΓΔΜ.
Η προσεκτική απάντηση του ΥΠΕΞ
Απαντώντας στην τελευταία αποστροφή του Μ. Νίμιτς για το ότι η ελληνική πλευρά δεν αρνείται την ταυτότητα του λαού της ΠΓΔΜ, κύκλοι του ελληνικού ΥΠΕΞ απάντησαν με προσεκτική διατύπωση: ««Εμείς έχουμε διατυπώσει τις θέσεις μας με σαφήνεια. Δεν ερμηνεύουμε τον κ. Νίμιτς. Δεν ερμηνεύει ο κ. Νίμιτς εμάς».
Μητσοτάκης: Η λύση πρέπει να είναι ενιαία και αδιαίρετη
Από την πλευρά του ο πρόεδρος τη ΝΔ Κυριάκος Μητσοτάκης, διεμήνυσε προς όλες τις πλευρές, εντός και εκτός Ελλάδος: «Η λύση πρέπει να είναι ενιαία και αδιαίρετη. Δεν θα ανεχτώ να διχάσουμε τους Έλληνες για να ενώσουμε τους Σκοπιανούς. Δεν θα δεχτώ τη ρήξη των δεσμών της Μακεδονίας με την υπόλοιπη Ελλάδα. Και δεν θα γίνουμε συνεργοί σε μια μεθόδευση που πληγώνει τη χώρα και την ψυχή των Ελλήνων», σημείωσε χαρακτηριστικά.
ΑΠό την ηλεία όπου περιοδεύει, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, κατηγόρησε τον Αλέξη Τσίπρα ότι «αντί να αξιοποιήσει τη συγκυρία για να διεκδικήσει το καλύτερο δυνατό για τη χώρα, επέλεξε την μικροπολιτική εκμετάλλευση του ζητήματος»,
«Ο κ. Τσίπρας αντί να βελτιώσει το κεκτημένο του Βουκουρεστίου και να πάει ένα βήμα παραπέρα τις εθνικές επιδιώξεις, είναι έτοιμος να κάνει βήματα πίσω» τόνισε ο κ. Μητσοτάκης και επανέλαβε: «Αντί να ενώσει δυνάμεις για να πετύχει την καλύτερη δυνατή λύση, επεδίωξε να διχάσει την ελληνική κοινωνία. Εμείς σεβόμαστε και όσους επιλέξουν να πάνε στα συλλαλητήρια, και όσους επιλέξουν να μην πάνε».
ΠΑΣΟΚ: Τα Σκόπια είναι αδιάλλακτα -Τι διαπραγματεύεται η κυβέρνηση;
Για αδιαλλαξία κατηγορεί το ΠΑΣΟΚ την ηγεσία των Σκοπίων και διερωτάται «τι διαπραγματεύεται η κυβέρνηση».
Με αφορμή τις σημερινές δηλώσεις του Υπουργού Εξωτερικών της ΠΓΔΜ, η Χ. Τρικούπη τονίζει πως «αποδεικνύουν ότι τα Σκόπια εμμένουν σε μια αδιάλλακτη ρητορική και στάση». Το ΠΑΣΟΚ σημειώνει ότι «εντείνονται έτσι οι ανησυχίες μας για το τι εν κρυπτώ διαπραγματεύεται η Κυβέρνηση». Και καταλήγει λέγοντας πως «η πρόταση της Φώφης Γεννηματά για σύγκληση Συμβουλίου Πολιτικών Αρχηγών καθίσταται επιτακτική, για μια Εθνική Γραμμή που θα ενώσει τους Έλληνες και θα διασφαλίσει τα Εθνικά συμφέροντα».
Βενιζέλος: Δεν θα υπάρξει καλύτερη συγκυρία για λύση
Την άποψη ότι δεν βλέπει να μπορεί να υπάρξει καλύτερη συγκυρία για την εξεύρεση λύσης στο ζήτημα της ονομασίας της πΓΔΜ εξέφρασε ο Ευάγγελος Βενιζέλος, μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό ΣΚΑΪ.
«Μπορεί να υπάρξει χειρότερη συγκυρία και η χειρότερη συγκυρία έχει σχέση, βεβαίως, με τη στάση του Συμβουλίου Ασφαλείας. Στο Συμβούλιο Ασφαλείας πρέπει να δούμε ποια θα είναι η στάση της Ρωσίας για να είμαστε ειλικρινείς ή για να το πω θετικά» ανέφερε ο κ. Βενιζέλος.
«Τι θα συνιστούσε εγγύηση κατά το διεθνές δίκαιο, να υπογράψουμε μία συμφωνία οριστική που να έχει όλες τις αναγκαίες ρήτρες. Ναι, δεν αρκεί αυτό, πρέπει αυτή να υιοθετηθεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας, διότι κινούμαστε στο πλαίσιο του κεφαλαίου 4 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ» σημείωσε και πρόσθεσε ότι με αυτόν τον τρόπο γίνεται erga omnes και σε διμερές επίπεδο, όχι μόνο στο επίπεδο των διεθνών οργανισμών.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η ενδιάμεση συμφωνία του 1995 περιλαμβάνει ένα ολόκληρο άρθρο, το άρθρο 6 για το Σύνταγμα των Σκοπίων, που το έχουν δεχθεί οι εκπρόσωποι της ΠΓΔΜ.
«Tο λέω αυτό γιατί η συμφωνία αυτή έγινε ανώνυμα, ο υπουργός του πρώτου μέρους, ο υπουργός του δεύτερου μέρους, αλλά μετά η Ελλάδα κατέθεσε στη Γραμματεία του ΟΗΕ, πρωτοκόλλησε τη συμφωνία αυτή, ως συμφωνία ανάμεσα σε Greece και FYROM, άρα απέκτησε και όνομα.
Η πρωτοκόλληση έχει πολύ μεγάλη σημασία για την ισχύ της συμφωνίας, τη συμφωνία αυτή δεν την έχουν κυρώσει τα Κοινοβούλια, αλλά ως συμφωνία απλοποιημένης μορφής ισχύει πλήρως διεθνώς.
Την επικαλέσθηκαν τα Σκόπια στο Διεθνές Δικαστήριο, άρα την αναγνωρίζουν, αναγνωρίζουν και τα σχετικά με το Σύνταγμά τους και το Διεθνές Δικαστήριο τη δέχθηκε ως ισχυρή και δίκασε την υπόθεση επί τη βάσει της ενδιάμεσης συμφωνίας. Η ενδιάμεση συμφωνία, όμως, είναι προσωρινή και μπορεί και να καταγγελθεί, γι' αυτό πρέπει ό,τι περιλαμβάνει η ενδιάμεση συμφωνία, βελτιωμένο, συμπληρωμένο, να επαναληφθεί στην οριστική συμφωνία» τόνισε ο κ. Βενιζέλος, επεξηγώντας τη θέση του για την κατοχύρωση της Ελλάδας από το διεθνές δίκαιο.
Επανέλαβε τη θέση του ότι την Ελλάδα την κατοχυρώνει έναντι αλυτρωτισμών το διεθνές δίκαιο, όχι το Συνταγματικό Δίκαιο των Σκοπίων. «Το Σύνταγμά τους το αλλάζουν κατά το δοκούν προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση.
Σημασία έχει τι λέει το διεθνές δίκαιο, το Συμβούλιο Ασφαλείας και η δυνατότητα προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης από εμάς πια και, βεβαίως, το πώς μπορείς να επικαλεστείς στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στο ΝΑΤΟ, στο Συμβούλιο της Ευρώπης, στον ΟΗΕ, μία διεθνή υποχρέωση που αναλαμβάνουν τα Σκόπια, την οποία ενδέχεται να παραβιάσουν, γιατί, φυσικά, μπορεί να αλλάξουν οι συσχετισμοί» υπογράμμισε ο κ. Βενιζέλος.