Τορπιλίζοντας τα αποτελέσματα της επίσκεψής του στην Αθήνα -προτού καν προσγειωθεί επί ελληνικού εδάφους- ο Τούρκος πρόεδρος αψήφησε όλα τα διπλωματικά στάνταρ και ζήτησε επικαιροποίηση της Συνθήκης της Λωζάνης.
Σύμφωνα με πληροφορίες του iefimerida, στο πρωθυπουργικό περιβάλλον -και όχι μόνο- υπήρξε έντονη δυσαρέσκεια αργά χθες το βράδυ. Εξ αυτού του λόγου, το κλίμα της επίσκεψης έχει επιδεινωθεί.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος έκανε λόγο για έντονο προβληματισμό και ερωτήματα που εγείρονται από τη συνέντευξη του κ. Ερντογάν, διαμηνύοντας ότι η Συνθήκη της Λωζάνης είναι «αδιαπραγμάτευτος θεμέλιος λίθος πάνω στον οποίο μπορεί να οικοδομηθεί η ειλικρινής συνεργασία των δύο χωρών».
Συγκεκριμένα, μιλώντας στον ΣΚΑΪ και στον Αλέξη Παπαχελά, ο κ. Ερντογάν έριξε τις «βόμβες» του χθες για τα εξής θέματα:
Για τη Συνθήκη της Λωζάνης:
«Πρώτα και κύρια, η Συνθήκη της Λωζάνης δεν περιλαμβάνει μόνο την Ελλάδα, αλλά ολόκληρη την περιοχή. Αφορά ολόκληρη την περιοχή και ακριβώς εξαιτίας αυτού, πιστεύω συγχρόνως ότι όλες οι Συνθήκες χρειάζονται μια επικαιροποίηση. Και η Λωζάνη, σύμφωνα με τα τελευταία γεγονότα, χρειάζεται επικαιροποίηση».
Για το Αιγαίο και τις «αποστάσεις ανάμεσα στα νησιά»:
«Στο Αιγαίο υπάρχουν αποστάσεις μεταξύ των νησιών που είναι αρκετά προβληματικές. Θεωρώ ότι αυτά τα προβλήματα μπορούν εύκολα να ξεπεραστούν. Έχουμε θέματα στην οριοθέτηση του εναέριου χώρου και των θαλάσσιων συνόρων, αλλά και στον καθορισμό της υφαλοκρηπίδας. Αυτά τα θέματα μπορούν εύκολα να ξεπεραστούν και να ανακουφιστούν οι δύο χώρες. Όλο το πρόβλημα αφορά αυτό. Ως εγγυήτριες, ως δίκαιες χώρες, μπορούμε να προχωρήσουμε σε συγκεκριμένες διαδικασίες στα σχετικά κλιμάκια. Δεν μπορούμε να ανεχθούμε ότι είναι πρόβλημα τα τουρκικά πλοία να πλέουν στο Αιγαίο. Αυτές είναι προκλήσεις που μπορούμε εύκολα να ξεπεράσουμε. Και στον εναέριο χώρο υπάρχουν ορισμένες δυσκολίες κατά καιρούς και πραγματικά μπορούμε να τις ξεπεράσουμε. Τα μαχητικά μας αεροσκάφη δεν πρέπει να αποτελούν απειλή το ένα για το άλλο».
Για τους 8 αξιωματικούς:
«Ο Αλέξης Τσίπρας μού υποσχέθηκε την έκδοση σε 15-20 ημέρες των οκτώ Τούρκων αξιωματικών», είπε ο Ερντογάν. Απέρριψε, δε, το επιχείρημα της Αθήνας ότι η απόφαση για μη έκδοση των «8» ελήφθη από την ανεξάρτητη Δικαιοσύνη, λέγοντας πως αν τέτοιες υποθέσεις αφεθούν στη Δικαιοσύνη, «δεν θα υπάρξει κανένα αποτέλεσμα». «Η Δικαιοσύνη δεν νοιάζεται τόσο», είπε, προσθέτοντας ότι χρειάζονται παρεμβάσεις της εκτελεστικής εξουσίας ώστε να λυθεί ο γόρδιος δεσμός.
«Αναγκαία η αναβάθμιση των σχέσεων»
Από το κυβερνητικό στρατόπεδο, παρότι υπάρχει διάχυτος σκεπτικισμός, επιμένουν στην ανάγκη επαναπροσέγγισης με την Τουρκία. Και διαμηνύουν ότι η επίσκεψη του κ. Ερντογάν λογίζεται στο πλαίσιο της «αναγκαίας αναβάθμισης των σχέσεων των δύο χωρών με δεδομένο τον ρόλο σταθερότητας της Ελλάδας στην περιοχή».
«Δεδομένης της κατάστασης των σχέσεων της Τουρκίας με την ΕΕ και τις ΗΠΑ, είναι εξαιρετικά σημαντικό να αναβαθμιστεί ο διμερής δίαυλος επικοινωνίας με την Τουρκία για την αντιμετώπιση κρίσεων, τη μείωση της έντασης και τη διαχείριση περιφερειακών προκλήσεων», λένε χαρακτηριστικά διπλωματικές πηγές.
Οι ίδιες πηγές, ενώ την ίδια ώρα θυμίζουν τη δήλωση Τζανακόπουλου, τονίζουν ότι η επίσκεψη είναι εξαιρετικά σημαντική καθώς γίνεται μέσα σε ένα πλαίσιο αυξανόμενων προκλήσεων στην ευρύτερη περιοχή και την Ευρώπη. Άλλωστε, είναι η πρώτη επίσκεψη Τούρκου προέδρου στη χώρα μας ύστερα από έξι και πλέον δεκαετίες και γίνεται σε μια χρονική περίοδο που η κατάσταση των σχέσεων της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις ΗΠΑ καθιστά σημαντική την αναβάθμιση του διμερούς διαύλου επικοινωνίας Αθήνας-Άγκυρας για την αντιμετώπιση κρίσεων, τη μείωση της έντασης και τη διαχείριση περιφερειακών προκλήσεων.
Στο ζήτημα αυτό αναφέρθηκε και ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας σε συνέντευξη που έδωσε στο τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu. «Σήμερα, διερχόμαστε μια περίοδο με πολύ σημαντικές προκλήσεις τόσο στην ευρύτερη περιοχή μας όσο και στην Ευρώπη, που σχετίζονται με την περιφερειακή σταθερότητα και ασφάλεια, τη μετανάστευση και την οικονομία. Η Ελλάδα και η Τουρκία, ευρισκόμενες στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων, χρειάζεται να είναι σε θέση τόσο να αντιμετωπίζουν αυτές τις προκλήσεις, όσο και να αξιοποιούν τις μεγάλες ευκαιρίες που προσφέρει η περιοχή μας. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι σημαντικότερο από ποτέ να αναπτύξουμε τη διμερή διάσταση του διαλόγου και των σχέσεών μας», είπε ο πρωθυπουργός.
Η ατζέντα
Σε ό,τι αφορά στην ατζέντα των συνομιλιών, αυτή -μεταξύ άλλων- θα περιλαμβάνει:
- Μεταναστευτικό: Η Αθήνα «καίγεται» να διασφαλιστεί η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας και να μην αυξηθούν οι προσφυγικές ροές.
- Αιγαίο-διμερείς σχέσεις: Με φόντο την υπέρμετρη στρατιωτική δραστηριότητα της τουρκικής αεροπορίας στο Αιγαίο, ενδιαφέρον αποκτούν οι συνομιλίες ανάμεσα στις δυο πλευρές, με τον Αλέξη Τσίπρα να δηλώνει στο Anadolu ότι στόχος είναι «να διασφαλίσουμε ότι το Αιγαίο και η Μεσόγειος είναι θάλασσες ειρήνης και διαλόγου, και όχι έντασης ή αντιπαράθεσης». Επεσήμανε, παράλληλα, ότι πρέπει να γίνει σεβαστή η Συνθήκη της Λωζάνης.
- Οικονομία: Επί τάπητος και η προοπτική των οικονομικών σχέσεων των δύο χωρών στο εμπόριο, καθώς και σε τομείς όπως η ενέργεια, ο τουρισμός, η ακτοπλοΐα, η σιδηροδρομική διασύνδεση.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η ελληνική πλευρά θα θέσει το ζήτημα του τερματισμού της τουρκικής παραβατικότητας στο Αιγαίο και την ανάγκη αναζωογόνησης τους διαλόγου για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης στο Αιγαίο και των διερευνητικών επαφών για την υφαλοκρηπίδα. «Χρειάζεται να διασφαλίσουμε ότι το Αιγαίο και η Μεσόγειος είναι θάλασσες ειρήνης και διαλόγου, και όχι έντασης ή αντιπαράθεσης. Σε ό,τι αφορά στις παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου και στις εμπλοκές αεροσκαφών, τα τελευταία χρόνια υπήρξε επιδείνωση της κατάστασης Με κίνδυνο να υπάρξουν σοβαρά ατυχήματα. Είναι αναγκαίο να αναζωογονήσουμε τις συζητήσεις μας για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και τις Διερευνητικές Επαφές», επισήμανε ο κ. Τσίπρας στη συνέντευξη στο Anadolu.
Η ελληνική πλευρά θα επιδιώξει να σταλεί μήνυμα υποστήριξης της επανέναρξης των συνομιλιών για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση στην Κύπρο. «Είναι σημαντικό να στείλουμε μήνυμα υποστήριξης της επανέναρξης των συνομιλιών για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση στην Κύπρο, στη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ. Αυτές οι συνομιλίες πρέπει να ξεκινήσουν όταν οι δύο κοινότητες είναι έτοιμες και καλά προετοιμασμένες, προκειμένου να διασφαλιστεί η επιτυχία», τόνισε χαρακτηριστικά ο Έλληνας πρωθυπουργός.
Στην ατζέντα των συζητήσεων περιλαμβάνεται η συνεργασία Ελλάδας-Τουρκίας στο θέμα της διαχείρισης των προσφυγικών ροών. «Οφείλουμε να αναπτύξουμε τη θετική μας ατζέντα στη διαχείριση του μεταναστευτικού ζητήματος, στην οικονομία και τις επαφές μεταξύ των λαών μας.Η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας για τη μετανάστευση, καθώς και το διμερές Πρωτόκολλο Επανεισδοχής πρέπει να συνεχίσουν να εφαρμόζονται όσο πιο αποτελεσματικά είναι δυνατόν», είπε ο κ. Τσίπρας.
Επίσης η ανάπτυξη των οικονομικών σχέσεων στους τομείς της ενέργειας, του τουρισμού, των επενδύσεων, του εμπορίου και των μεταφορών.
Η ελληνική πλευρά αναμένεται να εκφράσει τη στήριξή της στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, καθώς, όπως επισήμανε ο κ. Τσίπρας «οι Έλληνες θα υποστηρίζουμε πάντα τη δημοκρατία στην Τουρκία και μια Τουρκία προσανατολισμένη προς την Ευρώπη».
Το πρόγραμμα της επίσκεψης Ερντογάν
Δρακόντεια μέτρα ασφαλείας
Άνθρωποι με άμεση γνώση των προετοιμασιών που έλαβαν χώρα όλο αυτό το διάστημα, επισημαίνουν ότι έχει χρησιμοποιηθεί η μεγαλύτερη αστυνομική δύναμη των τελευταίων ετών.
Με τις ίδιες πηγές να κάνουν λόγο για υψηλά μέτρα ασφαλείας και για την σύζυγό του Εμινέ, η οποία και θα τον συνοδεύει, και θα ακολουθήσει ξεχωριστό πρόγραμμα με τις συζύγους των κκ Παυλόπουλου και Τσίπρα.
Στις 10:30 η άφιξη
Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, ο Σουλτάνος φτάνει στο «Ελ. Βενιζέλος» στις 10.30 το πρωί.
Εκεί θα τον υποδεχτεί ο υπουργός εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς και θα ακολουθήσει κατάθεση στεφάνου στο Μνημείο του Αγνωστου Στρατιώτη. Στη συνέχεια θα υπάρξουν κατ’ ιδίαν συναντήσεις με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας (12:00) και τον πρωθυπουργό (13:30). Πρόκειται για τη δεύτερη επίσημη επίσκεψη που πραγματοποιεί ο Ερντογάν σε κράτος-μέλος της ΕΕ μετά την εκδήλωση του αποτυχημένου πραξικοπήματος τον Ιούλιο του 2016.
120 άτομα αναμένονται στο δείπνο
Στο μεταξύ, επί ποδός βρίσκονται και στο Προεδρικό Μέγαρο και όλες αυτές τις ημέρες έγινε η κατάλληλη προετοιμασία για το δείπνο που θα παραθέσει στις 7.30 το απόγευμα ο Προκόπης Παυλόπουλος. Οι πληροφορίες αναφέρουν πως θα παραβρεθούν περί τα 120 άτομα. Όσο για το μενού, θα περιλαμβάνει -μεταξύ άλλων- και ψάρι, όπως και... αλκοολούχα ποτά (πέρα από αναψυκτικά, χυμούς κ.λπ.).
Προσευχή και γεύμα στη Θράκη
Ο Ερντογάν την Παρασκευή θα μεταβεί στη Θράκη και σύμφωνα με το πρόγραμμα στις 12 το πρωί θα προσευχηθεί στο τζαμί Κιρ Μαχαλέ. Θα ακολουθήσει γεύμα εργασίας όπου και θα μιλήσει σε ένα σχετικά περιορισμένο ακροατήριο, όπερ και σημαίνει ότι η Αθήνα απέφυγε -τουλάχιστον- να διοργανωθεί μεγάλη δημόσια συζήτηση. Στις 4 το απόγευμα θα αναχωρήσει για την Άγκυρα από την Αλεξανδρούπολη.
Τον κ. Ερντογάν θα συνοδεύουν και στην Κομοτηνή ο Τούρκος αντιπρόεδρος και οι υπουργοί Εξωτερικών, Οικονομικών Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και Ενέργειας. Από την ελληνική κυβέρνηση θα βρίσκονται εκεί ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος και ο υφυπουργός Γιάννης Αμανατίδης.
Αναλυτικά το πρόγραμμα της επίσκεψης Ερντογάν
Πέμπτη 7 Δεκεμβρίου 2017
- 10:30
'Αφιξη του Προέδρου της Δημοκρατίας της Τουρκίας κ. Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και της συζύγου του, στο Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος.
Υποδοχή από τον Υπουργό Εξωτερικών κ. Νικόλαο Κοτζιά, εκ μέρους της Ελληνικής Κυβέρνησης.
Ανεπίσημη τελετή υποδοχής.
- 11:30
Κατάθεση στεφάνου από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Τουρκίας κ. Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο «Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη».
- 11:45
'Αφιξη στο Προεδρικό Μέγαρο.
Υποδοχή από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Προκόπιο Παυλόπουλο και τη σύζυγό του κα Βλασία Παυλοπούλου.
Επίσημη τελετή υποδοχής.
Ανάκρουση Εθνικών Ύμνων.
Επιθεώρηση τιμητικού αγήματος.
Παρουσίαση των δύο Αντιπροσωπειών.
- 12:00
Κατ΄ιδίαν συνάντηση των δύο Προέδρων.
- 12:40
Διευρυμένες συνομιλίες των δύο Αντιπροσωπειών.
- 13:30
'Αφιξη του Προέδρου της Δημοκρατίας της Τουρκίας κ. Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και της συνοδεύουσας αντιπροσωπείας στο Μέγαρο Μαξίμου. Υποδοχή από τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας κ. Αλέξη Τσίπρα.
Ιδιαίτερη συνάντηση.
- 14:50
Δηλώσεις στον Τύπο.
- 16:30
Συνάντηση του Προέδρου της Δημοκρατίας της Τουρκίας κ. Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον κ. Κυριάκο Μητσοτάκη, Αρχηγό της Μείζονος Αντιπολίτευσης.
- 19:25
'Αφιξη του Προέδρου της Δημοκρατίας της Τουρκίας κ. Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και της συζύγου του στο Προεδρικό Μέγαρο.
Υποδοχή από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Προκόπιο Παυλόπουλο και τη σύζυγό του κα Βλασία Παυλοπούλου.
Υπογραφή Βιβλίου Επισκεπτών από τον ξένο επίσημο και τη σύζυγό του.
- 19:30
Επίσημο δείπνο.
Παρασκευή 8 Δεκεμβρίου 2017
- 11:15
'Αφιξη του Προέδρου της Δημοκρατίας της Τουρκίας κ. Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και της συζύγου του, καθώς και της συνοδεύουσας αντιπροσωπείας στο αεροδρόμιο της Αλεξανδρούπολης «Δημόκριτος».
Υποδοχή από τον Αναπληρωτή Υπουργό Εξωτερικών κ. Γεώργιο Κατρούγκαλο και τον Υφυπουργό Εξωτερικών κ. Ιωάννη Αμανατίδη, εκ μέρους της Ελληνικής Κυβέρνησης.
- 12:10
Αφιξη στην Κομοτηνή. Επίσκεψη στο «Kirmahalle Cammi» από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Τουρκίας κ.Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
- 13:30-15:00
Γεύμα στο ξενοδοχείο «Chris and Eve Mansion».
- 16:00
Αναχώρηση του Προέδρου της Δημοκρατίας της Τουρκίας κ.Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και της συζύγου του, καθώς και της συνοδεύουσας αντιπροσωπείας, με ειδική πτήση.