Έως και 18% απώλειες στις καταβαλλόμενες κύριες συντάξεις το 2018 λόγω «κουρέματος» των προσωπικών διαφορών, έως και 30% μικρότερες συντάξεις για όσους αποχωρούν από την αγορά εργασίας με το νέο σύστημα, «κούρεμα» στις επικουρικές, «κούρεμα» και στα εφάπαξ.
Είναι άραγε αυτές οι τελευταίες ανατροπές στο Ασφαλιστικό; Σύμφωνα με την έκθεση του ΟΟΣΑ για τη βιωσιμότητα των ασφαλιστικών συστημάτων, μάλλον όχι.
Η αύξηση της ανεργίας και η μείωση της απασχόλησης στην Ελλάδα, σε συνδυασμό με τις στρεβλώσεις του Ασφαλιστικού, οδήγησαν τα τελευταία χρόνια σε βίαιες αλλαγές, με στόχο το συνταξιοδοτικό σύστημα να καταστεί βιώσιμο σε βάθος χρόνου.
Αυτή, άλλωστε, ήταν η αιτία που το ΔΝΤ, με τις πλάτες των Ευρωπαίων, επέβαλε και τις τελευταίες περικοπές, που θα αρχίσουν να ξεδιπλώνονται από την επόμενη χρονιά και θα συνοδεύσουν τους σημερινούς εργαζόμενους.
Το πρόβλημα είναι ότι ο ΟΟΣΑ, αναλύοντας τις παραμέτρους της υπογεννητικότητας, της αύξησης του προσδόκιμου ζωής, της μειωμένης απασχόλησης στις ηλικίες άνω των 65, προαναγγέλλει επί της ουσίας και νέες ανατροπές, από τις οποίες είναι προφανές ότι η Ελλάδα δεν θα αποτελέσει την εξαίρεση, ειδικά από τη στιγμή που ο Οργανισμός εξακολουθεί να εντοπίζει παθογένειες.
Πρώτο συμπέρασμα της έκθεσης Pensions at a Glance είναι ότι, παρά την αύξηση της απασχόλησης μετά τα 55, που καταγράφεται από το 2000, τα ποσοστά απασχόλησης «βουτάνε» μετά τα 60. Μόλις οι μισές χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ έχουν ποσοστά απασχόλησης κοντά στο 50% στις ηλικίες 60-64 ετών και μόνο η Ισλανδία έχει τέτοια ποσοστά στις ηλικίες 65-69 ετών, ενώ η Ελλάδα και η Τουρκία αποτελούν εξαίρεση στα ποσοστά απασχόλησης 50% στις ηλικίες 55-59 ετών.
Με δεδομένο ότι τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης ανεβαίνουν, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ πρέπει να ακολουθήσουν και τα ποσοστά απασχόλησης, και αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αποτελέσει βασική προτεραιότητα των πολιτικών η επέκταση του εργασιακού βίου.
Σύμφωνα με το βασικό σενάριο εργασίας του ΟΟΣΑ, που βασίζεται στη συμφωνία πολλών κρατών να προχωρήσουν σε προκαθορισμένες αυξήσεις ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, μόλις 3 χώρες θα έχουν όριο άνω των 68 ετών για τις γενιές που εντάχθηκαν στην αγορά εργασίας το 2016 (Δανία, Ιταλία, Ολλανδία), ενώ τα κανονικά όρια θα κυμαίνονται από τα 59 (Τουρκία) ως τα 74 (Δανία), με την Ελλάδα και τη Γαλλία να παραμένουν κάτω από τα 65.
Κατά μέσο όρο, τα όρια ηλικίας θα αυξηθούν κατά 1,5 έτος, αλλά όπως τονίζει ο ΟΟΣΑ, αυτή η αύξηση αντανακλά κάτι λιγότερο από το 1/3 της αύξησης του προσδόκιμου ζωής και αυτό σημαίνει, πολύ απλά, λιγότερο από το μισό που απαιτείται για να υπάρχει ισορροπία μεταξύ του εργασιακού βίου και της συνταξιοδοτικής περιόδου
Σύμφωνα με τον Οργανισμό, την περασμένη δεκαετία πολλές ευρωπαϊκές χώρες έκαναν πιο εύκολο για τους συνταξιούχους το να εργάζονται. Ωστόσο, το ποσοστό των ηλικιωμένων, που συνδυάζουν εργασία και σύνταξη παραμένει περιορισμένο, παρά τις διαφοροποιήσεις από κράτος σε κράτος. Πάνω από το 15% των ατόμων ηλικίας 55-69 ετών συνδυάζουν σύνταξη και εργασία στην Εσθονία, στη Σουηδία και στο Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά το ποσοστό πέφτει κάτω από το 3% στην Ελλάδα, στο Βέλγιο, στο Λουξεμβούργο και στην Ισπανία.
Αξιοσημείωτο είναι ότι ενώ στην Ελλάδα οι εργαζόμενοι άνω των 65 απασχολούνται σε ποσοστό 10% με μερική απασχόληση, το ποσοστό αυτό ξεπερνά το 80% στην Ολλανδία, όπου η μερική απασχόληση είναι συνήθης σε όλες τις ηλικίες.
Αίσθηση προκαλούν τα στοιχεία για τη γήρανση του πληθυσμού και το μελλοντικό ισοζύγιο εργαζομένων - συνταξιούχων, όπου η Ελλάδα εμφανίζεται να «πεθαίνει». Αυτή τη στιγμή η Ιαπωνία είναι η πιο γερασμένη χώρα, αν λάβει κανείς υπόψη ότι σε 100 εργαζόμενους αντιστοιχούν 47 άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών.
Ανάλογα υψηλά ποσοστά, που κυμαίνονται από 35 ως 38, έχουν όμως και η Ελλάδα, η Φινλανδία, η Ιταλία. Ποια είναι η προβολή για το 2075 στην Ελλάδα; Σε 100 εργαζόμενους θα αντιστοιχούν 73 ηλικιωμένοι!