Κνησμός, κόκκινα και πρησμένα μάτια; Μήπως οι φακοί επαφής σας θέλουν αντικατάσταση; Μήπως η χρήση που τους κάνετε δεν είναι η σωστή; Γιατί πρέπει να χρησιμοποιούνται αλλά πάντα με μέτρο;
Ο Λεόναρντο Ντα Βίντσι ήταν ίσως ο αρχικός εφευρέτης των φακών επαφής, καθώς το 1508 είχε φτιάξει διάφορα σκίτσα με κάτι που έμοιαζε με ένα πρώιμο φακό.Σήμερα υπάρχουν πολλά εκατομμύρια άνθρωποι που φορούν φακούς επαφής στην καθημερινότητά τους. Και παρόλο που για τους περισσότερους ανθρώπους οι φακοί είναι ασφαλείς και αποτελεσματικοί, υπάρχουν κίνδυνοι εάν δεν χρησιμοποιηθούν σωστά.
Ποιοι είναι όμως οι απροσδόκητοι τρόποι με τους οποίους θα μπορούσατε να θέσετε τον εαυτό σας σε κίνδυνο;
Ένα καλό διάλυμα βοηθά στην αποφυγή λοιμώξεων
Χρησιμοποιείται πάντα το διάλυμα φακών – το υγρό που χρησιμοποιείται για την απολύμανση και τον καθαρισμό των φακών επαφής πριν την επαναχρησιμοποίηση – όπως σας συμβουλεύει ο οπτικός σας και ελέγξτε την ημερομηνία λήξης, σύμφωνα με την εκπρόσωπο της Ένωσης Οπτομετρικών Ηνωμένου Βασιλείου, Κέρι Σμιθ Τζέινς.
«Εάν έχει παρέλθει η ημερομηνία, μην το χρησιμοποιείτε» συμβουλεύει. «Δεν μπορεί πλέον να είναι στείρο και μπορεί να αφήσει τα μάτια σας εκτεθειμένα με βακτηριακές μολύνσεις και να σας προκαλέσει ερεθισμούς στα μάτια».
Οι θήκες φακών επαφής – που χρησιμοποιούνται από τους χρήστες μηνιαίων και δεκαπενθήμερων φακών για να αποθηκεύουν τους φακούς τους όταν δεν τους φορούν – μπορούν να αποτελούν εστία πολλών μικροβίων.
«Θα εκπλαγείτε από τον αριθμό των ανθρώπων που χρησιμοποιούν την ίδια θήκη για να αποθηκεύουν τους φακούς τους για μήνες» λέει . «Έχω δει ακαθαρσίες να επιπλέουν σε αυτές , οι οποίες μπορούν να μεταφερθούν στο μάτι και να οδηγήσουν σε λοιμώξεις». Συμβουλεύει δε να αλλάζετε τη θήκη σας μία φορά το μήνα, ξεπλένοντας το παλιό διάλυμα και βάζοντας καινούριο.
Κρυώσατε; Φορέστε γυαλιά
Αν έχετε ρινίτιδα, μπορεί να πιστεύετε ότι οι φακοί επαφής μειώνουν τα συμπτώματα. «Μερικές φορές οι ημερήσιοι φακοί επαφής δρουν ως φράγμα που εμποδίζει τη γύρη να κολλήσει στο μάτι» λέει η Σμιθ Τζέινς.
Ωστόσο, εάν τα συμπτώματά σας είναι άσχημα, φορέστε τα γυαλιά σας, καθώς μπορεί να χρειαστεί να ρίξετε οφθαλμικές σταγόνες αρκετές φορές μέσα στην ημέρα και να μην μπορείτε να βγέλετε τους φακούς κάθε τόσο.
Η ρινίτιδα μπορεί επίσης να σας προκαλέσει φαγούρα στα μάτια με αποτέλεσμα να τα τρίβετε υπερβολικά, ενώ οι φακοί μπορεί να προκαλέσουν τριβή στον κερατοειδή, κάνοντάς τον ευάλωτο σε λοιμώξεις.
Αν είστε κρυωμένοι, επίσης είναι καλύτερο να αφήσετε κατά μέρους τους φακούς και να φορέσετε τα γυαλιά σας. «Ο κίνδυνος της ιογενους επιπεφυκίτιδας (όπου τα μάτια γίνονται κόκκινα) αυξάνεται όταν κάποιος έχει κρυολογήσει, καθώς το ανοσοποιητικό σύστημα είναι πεσμένο και η χρήση φακών σε αυτή την κατάσταση μπορεί να βλάψει τον κερατοειδή» προσθέτει η Σμιθ-Τζέινς.
Πάντα να χρησιμοποιείτε νέους φακούς όταν έχει φύγει η επιπεφυκίτιδα, για να αποφευχθεί επαναμόλυνση.
Βγάλτε τους φακούς προτού κάνετε βουτιές ή ντους
Το κολύμπι ακόμη και το ντους με φακούς είναι «απαγορευτικό» λέει ο Δρ Τρόμανς. «Υπάρχει ένας οργανισμός, που ονομάζεται acanthamoeba και ζει στην οικιακή ύδρευση και εάν κάνετε ντους ή κολυμπήσετε με φακούς επαφής μπορεί να κολλήσει πίσω από το φακό και να αρχίσει να καταστρέφει το μάτι».
Αν και σπάνια η λοίμωξη είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί, σύμφωνα με τον Δρ. Τρόμανς. «Η θεραπεία περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή για μεγάλο χρονικό διάστημα, και ορισμένοι ασθενείς έπρεπε μάλιστα να υποβληθούν σε μεταμόσχευση κερατοειδούς».
Η κατάσταση, που χαρακτηρίζεται από ένα οδυνηρό, ροζ μάτι και θολή όραση, μπορεί να μπερδευτεί με κάποιο από τα συνηθέστερα προβλήματα των ματιών, όπως η επιπεφυκίτιδα.
Η έγκαιρη ανίχνευση είναι το κλειδί: η λοίμωξη συνήθως διαγιγνώσκεται μόνο όταν τα αντιβιοτικά για άλλες παθήσεις δεν έχουν φέρει αποτέλεσμα.
«Μην φοράτε τους φακούς σας στο ντους – και αν κολυμπήσετε χρησιμοποιήστε συνταγογραφούμενα γυαλιά: η αμοιβάδα μπορεί να επιβιώσει στο χλώριο», προσθέτει η κυρία Σμιθ Τζέινς. «Αν πραγματικά πρέπει να φορέσετε φακούς επαφής, βάλτε γυαλικά και από κάτω τους φακούς και μόλις βγείτε από το νερό, βγάλτε τους. Το ίδιο ισχύει και για το ντους.
Δώστε λίγο χρόνο στα μάτια σας χωρίς τους φακούς
Το χρονικό διάστημα που πρέπει να φοράτε φακούς επαφής ποικίλλει από άτομο σε άτομο. Τα άτομα με ξηροφθαλμία μπορούν να τους φορούν από 3-4 ώρες. Οι νέοι φακοίεπαφής μαις χρήσης επιτρέπουν περισσότερο οξυγόνο στον κερατοειδή, γι’ αυτό και μπορούν να φορεθούν μέχρι και 16 ώρες, σύμφωνα με την Σμιθ-Τζέινς.
Ωστόσο, η εκτεταμένη χρήση των φακών, μπορεί να φέρει τον κίνδυνο κερατοειδικής νεοαγγείωσης - όπου ο κερατοειδής στερείται οξυγόνου και νέα αιμοφόρα αγγεία αρχίζουν να αναπτύσσονται σε μια προσπάθεια να αντισταθμίσουν την έλλειψη.
Είναι σημαντικό να γίνονται τακτικοί έλεγχοι, καθώς η κατάσταση μπορεί να περάσει απαρατήρητη για μήνες ή και χρόνια μέχρι να προκαλέσει συμπτώματα όπως κόκκινα, ερεθισμένα μάτια.
Είναι καλύτερα να εναλλάσσετε τους φακούς με τα γυαλιά και να τους βγάζετε το βράδυ όταν είστε σπίτι.
Μην κοιμάστε με τους φακούς επαφής
Όταν τα μάτια σας είναι κλειστά, οι φακοί επαφής εμποδίζουν το οξυγόνο από τα δάκρυα να φτάσει στον κερατοειδή.
«Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε βακτηριακές λοιμώξεις. Καθώς χωρίς οξυγόνο, ο κερατοειδής πρήζεται» λέει ο Δρ Τρόμαν.
Μια μελέτη του 2012 στο περιοδικό Ophthalmology έδειξε ότι ο κίνδυνος ανάπτυξης κερατίτιδας, φλεγμονής του κερατοειδούς, που μπορεί να είναι απειλητικός για τα μάτια – αυξήθηκε κατά 6,5 φορές όταν κάποιος κοιμόταν με τους φακούς επαφής.
«Όταν κοιμάστε με αυτούς, ο φακός μπορεί να γίνει σκληρός γιατί δεν ανοιγοκλείνετε τα μάτια, οπότε δεν λιπαίνεται το μάτι» λέει η κυρία Σμιθ-Τζέινς.