Πέντε μήνες μετά από την πυρκαγιά που εκδηλώθηκε στο τέμενος Βαγιαζήτ στο Διδυμότειχο, ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί η αποκατάσταση των ζημιών.
Το iefimerida κατέγραψε στο Διδυμότειχο την εικόνα που παρουσιάζει σήμερα το σημαντικό ισλαμικό μνημείο, αλλά και τις αντιδράσεις των τοπικών φορέων. Στο τέμενος είχε προκληθεί πυρκαγιά τον περασμένο Μάρτιο, με αποτέλεσμα να καταστραφεί η ξύλινη στέγη του και να λιώσει το μεταλλικό στέγαστρο που είχε τοποθετηθεί για την προστασία του. Ευτυχώς όμως, οι ζημιές στο εσωτερικό του τεμένους δεν είναι πολύ μεγάλες. Το Μάρτιο η τουρκική κυβέρνηση είχε εκφράσει έντονο ενδιαφέρον για το συμβάν και είχε ζητήσει από την Ελλάδα να απαντήσει για τα αίτια που προκάλεσαν την πυρκαγιά. Σύμφωνα με το πόρισμα της Πυροσβεστικής πάντως, η φωτιά φαίνεται να προκλήθηκε από αμέλεια, καθώς σε καμία περίπτωση δεν προκύπτει ένδειξη εμπρησμού.
Μέχρι σήμερα έχουν αφαιρεθεί μόνο ορισμένα μεταλλικά στοιχεία της στέγης, από τα οποία υπήρχε κίνδυνος τραυματισμού κάποιου διερχομένου, αλλά η ουσιαστική αποκατάσταση των ζημιών δεν έχει προχωρήσει ακόμη. Μάλιστα, για λόγους ασφαλείας, τις ημέρες και ώρες που επικρατούν δυνατοί άνεμοι οι Αρχές απαγορεύουν στους κατοίκους να κυκλοφορούν γύρω από το τζαμί! Αίσθηση προκαλεί το γεγονός ότι, σύμφωνα με πληροφορίες του iefimerida, ακόμη και μετά από την πυρκαγιά, μέχρι αυτή τη στιγμή το μνημείο παραμένει αφύλακτο, καθώς δεν έχει τοποθετηθεί φύλακας. Ωστόσο, η απουσία φύλακα συναντάται σε πολλά μνημεία του νομού Έβρου και παρατηρείται εδώ και αρκετά χρόνια (και επί των προηγούμενων κυβερνήσεων), κυρίως λόγω έλλειψης κονδυλίων.
«Ζητάμε να ολοκληρωθεί η αποκατάσταση του τεμένους»
«Ζητάμε να αποκατασταθεί το μνημείο σύντομα. Έχει γίνει η αφαίρεση των επικίνδυνων τμημάτων και έγινε η δημοπράτηση για την καθαίρεση της στέγης. Μετά την καθαίρεση της στέγης όμως, πρέπει να ξεκινήσει και η εργολαβία για να ολοκληρωθεί και ο καθαρισμός των καμένων τμημάτων. Ευτυχώς δεν έχει υποστεί ζημιά η τοιχοποιεία. Επίσης υπάρχει αποτύπωμα για το πως ήταν η στέγη πριν καεί», δηλώνει στο iefimerida ο δήμαρχος Διδυμοτείχου κ. Παρασκευάς Πατσουρίδης.
Η φωτιά είχε προκληθεί τη νύχτα της 22ης Μαρτίου, μετά από εργασίες ηλεκτροσυγκόλησης που γίνονταν στο μνημείο, στο πλαίσιο εργασιών συντήρησης – αποκατάστασης στο μνημείο, που διαρκούν αρκετά χρόνια. Σύμφωνα με τοπικούς παράγοντες, οι εργασίες συνεχώς αναβάλλονταν με αποτέλεσμα να καθυστερεί σημαντικά η αναστήλωση του, δίνοντας όμως την ίδια στιγμή «τροφή» στην τουρκική προκλητικότητα.
Τον περασμένο Μάρτιο το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών είχε δηλώσει πως «η Τουρκία είναι έτοιμη να συνεισφέρει με όλα τα μέσα στην αναστήλωση και τη διατήρηση του τεμένους Τσελεμπί Σουλτάν Μεχμέτ, ενός μοναδικού αρχιτεκτονικού μνημείου», ενώ ζητούσε από τις ελληνικές Αρχές «να διευκρινίσουν τα αίτια της φωτιάς».
Η καθυστέρηση της αποκατάστασης των ζημιών και της αναστήλωσης του ισλαμικού μνημείου αποτελεί ένα σημαντικό ζήτημα για την τοπική κοινωνία του Διδυμοτείχου. «Θέλουμε να κάνουμε ανάπλαση της πλατείας αλλά δεν μπορούμε γιατί δεν γνωρίζουμε τι θα γίνει με το τζαμί, δεν ξέρουμε αν θα επεκταθεί ο περίβολος. Κάποιοι είχαν εκφράσει φόβους ότι όταν αποκατασταθούν οι ζημιές θα λειτουργεί κανονικά σαν τέμενος, αλλά δεν υπάρχει κανένα τέτοιο ενδεχόμενο», επισημαίνει ο δήμαρχος Διδυμοτείχου κ. Πατσουρίδης.
Το iefimerida επικοινώνησε και με την εκπρόσωπο Τύπου της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας κ. Σταυρούλα Μαλλίρη, η οποία διευκρίνισε πως από την προανάκριση που έκανε η Πυροσβεστική δεν προέκυψε κανένα στοιχείο για εμπρησμό. «Η δικογραφία έχει πάει στον Εισαγγελέα, ενώ έχει οριστεί και πραγματογνώμονας. Δεν έχει προκύψει κανένα στοιχείο για εμπρησμό», δήλωσε η κυρία Μαλλίρη.
Υπουργείο Πολιτισμού: «Οι εργασίες ξεκινούν τέλη Αυγούστου»
Το Γραφείο Τύπου του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού σε δήλωση του προς το iefimerida, για το θέμα της αποκατάστασης των ζημιών του τεμένους Βαγιαζήτ, τονίζει ότι οι εργασίες καθαίρεσης του στεγάστρου θα ξεκινήσουν τέλη Αυγούστου, καθώς στις 2 Αυγούστου αναρτήθηκε στη Διαύγεια η απόφαση για την έγκριση της απομάκρυνσης των μεταλλικών στοιχείων, ενώ αναφερόμενο στην καθυστέρηση που παρατηρείται υποστηρίζει ότι για τις υπόλοιπες εργασίες «απαιτείται χειρουργική ακρίβεια και ασφαλείς προβλέψεις».
Ειδικότερα, αναφέρει το Υπουργείο Πολιτισμού: «Οι εργασίες αποξήλωσης και καθαίρεσης των καταλοίπων του στεγάστρου θα εκτελεστούν με την εποπτεία της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων του ΥΠΠΟΑ με την συνδρομή και της Εφορείας Αρχαιοτήτων Έβρου. Θα ξεκινήσουν την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου 2017 και αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί σε είκοσι (20) ημερολογιακές ημέρες.
Εν συνεχεία η Εφορεία Αρχαιοτήτων Έβρου θα υλοποιήσει σειρά εργασιών ευπρεπισμού του μνημειακού εμβαδού και του περιβάλλοντος του, με την μεταφορά της τέφρας και του συνόλου της συνδεσμολογίας της στέγης αλλά και των καταλοίπων της ξυλείας της στο Μουσείο. Ύστερα θα προβεί στην εγκατάσταση συστήματος ικριωμάτων και προσωρινού σκεπάστρου, με στόχο την εξασφάλιση του μνημείου, των εργαζομένων αλλά και των διερχομένων πολιτών».
«Χρειάζεται χειρουργική ακρίβεια»
Στην ανακοίνωση του Υπουργείου αναφέρεται επίσης ότι η ανάλωση χρόνου οφείλεται στο γεγονός ότι για να γίνουν οι εργασίες απαιτείται «χειρουργική ακρίβεια». Αναφέρει συγκεκριμένα η ανακοίνωση:
«Για την εκτέλεση των εργασιών αυτών, σε έναν ήδη πληγωμένο φορέα, απαιτείται χειρουργική ακρίβεια και ασφαλείς προβλέψεις. Πράγματα που δεν είναι δυνατά χωρίς τον λεπτομερή σχεδιασμό που προϋποθέτει και σχετική ανάλωση χρόνου.
Ενημερώνουμε ότι το προηγούμενο διάστημα αφαιρέθηκαν τα πλέον επικίνδυνα κομμάτια του στεγάστρου, διασφαλίστηκε ο μιναρές του μνημείου αλλά και το ίδιο το μνημείο.
Μάλιστα πρόσφατα η 50η Μ/Κ Ταξιαρχία «ΑΨΟΣ» ενέκρινε την τοποθέτηση και αποθήκευση των μεταλλικών στοιχείων του κατεστραμμένου στεγάστρου του Τεμένους Βαγιαζήτ στο Στρατόπεδο «ΚΥΡΛΑΓΚΙΤΣΗ», μέχρι να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες εκποίησης των καθαιρούμενων στοιχείων, και εκφράζουμε τις ευχαριστίες μας για αυτό».
Τέλος το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού στην ίδια ανακοίνωση του αναφέρεται και στο Μουσείο Διδυμοτείχου υποστηρίζοντας πως «εξασφάλισε την πρόσληψη τριών ημερήσιων φυλάκων κι ενός νυχτοφύλακα με επτάμηνη σύμβαση από Μάιο μέχρι Νοέμβριο 2017».
Το τέμενος Βαγιαζήτ
Το τέμενος Βαγιαζήτ θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα ισλαμικά μνημεία σε ολόκληρη την Ευρώπη. Σύμφωνα με την παράδοση, η δημιουργία του τεμένους Βαγιαζήτ ολοκληρώθηκε το 1420 επί Μεχμέτ Α. Στο μνημείο υπάρχουν πολλά ξύλινα μέρη, στο εσωτερικό του υπάρχει η παράσταση της Ουράνιας Πόλης ενώ οι τοίχοι είναι διακοσμημένοι με γνωμικά από το Κοράνι.