Γιατί κάποιες γυναίκες που κάνουν εξωσωματική συλλαμβάνουν με την πρώτη προσπάθεια, ενώ άλλες χρειάζονται περισσότερες προσπάθειες;
Και αν η μία αποτυχία διαδέχεται την άλλη, πότε πρέπει να σταματήσει; Υπάρχει όριο στον αριθμό των εξωσωματικών; Και τι μπορεί να αυξήσει τα ποσοστά επιτυχίας;
Όπως εξηγεί ο Δρ. Θάνος Παράσχος, ειδικός σε θέματα γονιμότητας και διευθυντής του Κέντρου Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής EmBIO, εάν κάποια γυναίκα κάνει 2-3 προσπάθειες σε ένα σωστά οργανωμένο κέντρο εξωσωματικής γονιμοποίησης και δε συλλάβει, τότε θα πρέπει να της δοθούν σαφείς απαντήσεις για το ποιο είναι το πρόβλημα υπογονιμότητας και τι πρέπει να γίνει γι’ αυτό, πριν γίνουν κι άλλες προσπάθειες. Ο μέγιστος αριθμός προσπαθειών για εξωσωματική γονιμοποίηση είναι ίσως 5 ή 6, εφόσον έχουν βρεθεί κάποιοι λόγοι αποτυχίας των προηγούμενων προσπαθειών και υπάρχουν οι προϋποθέσεις και συγκεκριμένα, εάν η γυναίκα ανταποκρίνεται καλά στα φάρμακα πρόκλησης ωοθυλακιορρηξίας.
Αυτό, όμως, δε σημαίνει ότι δεν μπορεί να εξετάσει κι άλλες εναλλακτικές, για να καταφέρει να συλλάβει, όπως για παράδειγμα η εξωσωματική σε φυσικό κύκλο. Στο Κέντρο μας, πάντως, το ποσοστό επιτυχίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης αγγίζει σε πολλές περιπτώσεις το 70%.
Ποια είναι η ενδεδειγμένη ηλικία που αυξάνει την επιτυχία της εξωσωματικής;
Η γονιμότητα αρχίζει να μειώνεται λίγο μετά την ηλικία των 35 και περισσότερο μετά τα 38 έτη, ενώ τα ποσοστά γεννήσεων ανά κύκλο εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι μόνο 15% περίπου, καθώς περνάνε τα 41α γενέθλια. Η επιτυχία της εξωσωματικής εξαρτάται κυρίως από την ποιότητα του ωαρίου και του εμβρύου. Έτσι, κάποιες γυναίκες συλλαμβάνουν με την πρώτη προσπάθεια εξωσωματικής, ενώ άλλες χρειάζονται περισσότερες προσπάθειες. Γενικά, όσο νεότερη είναι σε ηλικία η γυναίκα, τόσο καλύτερα είναι τα προγνωστικά για σύλληψη, καθώς αυξάνονται τα ποσοστά επιτυχίας της εξωσωματικής. Θα πρέπει, ωστόσο, να τονίσουμε ότι υπάρχουν εναλλακτικές για τις γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας που αυξάνουν το ποσοστό επιτυχίας της εξωσωματικής. Μία από αυτές είναι και η λύση ωαρίων δότριας, σε περίπτωση κατά την οποία η ενδιαφερόμενη, που θέλει να αποκτήσει παιδί, δεν έχει τον επαρκή αριθμό ή την κατάλληλη ποιότητα ωαρίων.
Η διατροφή, για το διάστημα πριν την διενέργεια της εξωσωματικής, παίζει ρόλο;
Μια πλούσια και ισορροπημένη διατροφή εξασφαλίζει ένα υγιές γυναικείο σώμα, ικανό να συλλάβει και να συντηρήσει μια εγκυμοσύνη μέχρι το τέλος της, χωρίς προβλήματα. Η κατανάλωση φρέσκων φρούτων και πράσινων λαχανικών, πλούσιων σε φυλλικό οξύ, είναι απαραίτητη για τις γυναίκες πριν και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Μελέτες έχουν δείξει ότι η χορήγηση συμπληρωμάτων φυλλικού οξέος, τρεις μήνες πριν τη σύλληψη και κατά τη διάρκεια των 12 πρώτων εβδομάδων της κύησης, μειώνουν σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης ανωμαλιών του κεντρικού νευρικού συστήματος στα νεογέννητα, όπως ανεγκεφαλία και δισχιδή ράχη. Γενικά, συστήνουμε μια υγιεινή διατροφή πλούσια σε τροφές με καλής ποιότητας λιπαρά, γαλακτοκομικά προϊόντα με light λιπαρά, υδατάνθρακες χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη. Σημαντική είναι επίσης η αποφυγή υπερκατανάλωσης αλκοόλ.
Γιατί είναι σημαντικός ο καλός διαγνωστικός έλεγχος πριν την εξωσωματική;
Πρώτον, για να προσδιορίσουμε την αιτία που προκαλεί υπογονιμότητα και αναλόγως να αποφασίσουμε πώς θα προχωρήσουμε στην κατάλληλη θεραπεία ή να αποφασίσουμε ποια μέθοδος θα εξασφαλίσει τα καλύτερα αποτελέσματα. Επίσης, είναι σημαντικό να έχουν εντοπιστεί όλα τα γυναικολογικά προβλήματα που μπορεί να δημιουργήσουν επιπλοκές, ακόμα και αν επιτευχθεί η σύλληψη. Για παράδειγμα, κάποια ινομυώματα, ανάλογα με τη θέση τους στη μήτρα, μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στην εγκυμοσύνη. Γενικά, θέλουμε τον οργανισμό και το σώμα της γυναίκας στην καλύτερη δυνατή κατάσταση, έχοντας λύσει τα όποια προβλήματα μπορεί να υπάρχουν πριν προχωρήσουμε στην εξωσωματική. Έτσι, υπάρχουν κάποιες βασικές εξετάσεις αίματος που ζητάμε, σχετικά με τον έλεγχο των επιπέδων ορμονών (FSH, LH, TSH, οιστραδιόλης, προγεστερόνης και προλακτίνης), εξετάσεις αίματος για τον έλεγχο ασθενειών, όπως Ηπατίτιδα Β και C και HIV, διακολπικό υπερηχογράφημα, υστεροσαλπιγγογραφία. Ανάλογα με το ιστορικό, ίσως χρειαστούν και επιπλέον εξετάσεις.
Dr. Θάνος Παράσχος
Χειρουργός Γυναικολόγος-Μαιευτήρας
Ειδικός στην Eξωσωματική Γονιμοποίηση
και Ενδοσκοπική Χειρουργική
W: www.ivf-embryo.gr
E: paraschos@ivf-embryo.gr
F: Δρ. Θάνος Παράσχος
T: (+30) 210 6774104
Κ: (+30) 6944428242