Το ενδεχόμενο να «κολλήσουν» και να ανατραπούν στα δικαστήρια, τα νέα επώδυνα μέτρα, «τρέμει» η κυβέρνηση και γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο προσπαθεί με εκτεταμένη και μάλλον πρωτόγνωρη επιχειρηματολογία στην Αιτιολογική Έκθεση, να προκαταλάβει προσφυγές ή ακόμα και αποφάσεις περί αντισυνταγματικότητας των περικοπών συντάξεων- επιδομάτων και αυξήσεων φόρων.
Έχοντας δεσμευθεί έναντι των δανειστών ότι το πακέτο μέτρων θα συνοδεύεται από ισχυρή νομική γνωμοδότηση που δεν θα θέτει αμφιβόλω τη συνταγματικότητα των νέων διατάξεων και με φόντο τις ζωηρές ενστάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου όπως αποτυπώνονται στην ειδική Έκθεση που συνοδεύει το νομοσχέδιο, η κυβέρνηση προσπαθεί να πείσει στην Αιτιολογική Έκθεση ότι αφενός τα μέτρα είναι αναγκαία προκειμένου να κλείσει η αξιολόγηση, να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του Χρέους και να επιστρέψει η οικονομία στην κανονικότητα αφετέρου ότι οι νέες περικοπές στις συντάξεις και οι νέες φορολογικές επιβαρύνσεις, δεν θίγουν τη συνταγματική αρχή της αναλογικότητας, της ισότητας και της… κοινωνικής αλληλεγγύης.
Συγκεκριμένα, μέσα σε περίπου 900 λέξεις, το οικονομικό επιτελείο επιχειρηματολογεί ως εξής:
- Στο πλαίσιο του γενικότερου δημοσιονομικού σχεδιασμού, κρίνεται αναγκαία η λήψη των μέτρων. Οι διατάξεις αυτές υιοθετούνται ως προϋπόθεση για την εκκίνηση της συζήτησης που αφορά τον προσδιορισμό των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το Χρέος, μέτρων που είναι απαραίτητα για την βιωσιμότητά του
- Υπό το φως της συνταγματικής αξιολόγησης των νέων συνταξιοδοτικών ρυθμίσεων (περικοπών), θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι το Σύνταγμα δεν εγγυάται ορισμένο ύψος συνταξιοδοτικής παροχής. Επομένως, δεν αποκλείεται η μείωση ήδη απονεμηθεισών παροχών υπό την προϋπόθεση τήρησης της αρχής της αναλογικότητας, της ισότητας συμμετοχής στα δημόσια βάρη και της κοινωνικής αλληλεγγύης
- Οι ρυθμίσεις (περικοπές συντάξεων) δεν μεταβάλλουν το ουσιώδες χαρακτηριστικό της ισονομίας που εισήγαγε η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος με το νόμο Κατρούγκαλου, ο οποίος προέβλεψε την εφαρμογή όμοιων κανόνων για όλους
- Δεδομένου ότι οι προτεινόμενες συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις δεν εφαρμόζονται οριζόντια, αλλά αποτελούν εξατομικευμένες ρυθμίσεις που στηρίζονται στο νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων, είναι σύμφωνες προς την συνταγματικώς κατοχυρωμένη αρχή της ισότητας και τις επιμέρους εκφάνσεις της
- Παρεμβάσεις στη συνταξιοδοτική δαπάνη, όπως οι προτεινόμενες, κρίνονται πρόσφορες και αναγκαίες ενόψει του υπέρτερου προαναφερθέντος δημοσιονομικού σκοπού, καθώς αφενός, εξυπηρετούν την διαγενεακή ισότητα και την αλληλεγγύη πραγματώνοντας τον σκοπό της κοινωνικής ασφάλισης για την επαρκή κάλυψη των ασφαλιστικών κινδύνων και αφετέρου δημιουργούν τον απαραίτητο δημοσιονομικό χώρο για τη λήψη μέτρων ανακούφισης ευάλωτων κοινωνικών ομάδων
- Οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις σέβονται την αρχή της αναλογικότητας καθώς η απομείωση της προσωπικής διαφοράς περιορίζεται κατά το ανώτατο σε ποσοστό 18% της καταβαλλόμενης σύνταξης, προκειμένου να μη διαταραχθεί σημαντικά και αιφνιδίως το επίπεδο διαβίωσης της συγκεκριμένης κατηγορίας συνταξιούχων
- Οι θεσπιζόμενες ρυθμίσεις αποτελούν μέτρα ανάλογα του επιδιωχθέντος σκοπού δημοσίου συμφέροντος, και δεν παραβιάζουν τις αρχές της ισότητας και της αναλογικότητας
- Για τη συνολική αξιολόγηση των συνταξιοδοτικών ρυθμίσεων, θα πρέπει να συνεκτιμηθεί ότι το τμήμα των συνταξιούχων που θα επηρεαστεί από αυτές θα επωφεληθεί συγχρόνως από τα μέτρα κοινωνικής στήριξης, τα οποία προβλέπονται στο παρόν νομοσχέδιο
Από την πλευρά του το Ελεγκτικό Συνέδριο τονίζει κατ’ αρχάς ως γενική παρατήρηση ότι «η έναρξη εφαρμογής των νέων μέτρων ορίζεται μετά πάροδο μεγάλου χρονικού διαστήματος, δηλαδή σε χρόνο για τον οποίο δεν είναι δυνατή η διατύπωση ασφαλούς εκτίμησης αναφορικώς με τη δημοσιονομική κατάσταση της Χώρας και την οικονομική δυνατότητα της επιβαρυνόμενης κατηγορίας πολιτών».
Συν τοις άλλοις, το ΕΣ παρατηρεί μεταξύ άλλων, πως η Αιτιολογική Έκθεση δεν αναφέρεται επαρκώς στη δικαιολογητική βάση των νέων περικοπών- όπως θα έπρεπε- ενώ μπαίνοντας στην ουσία των διατάξεων, τονίζει ότι από τη στιγμή που οι περικοπές των συντάξεων μπορούν να φτάσουν στο 18%, ενδέχεται να προσβάλλεται η προβλεπόμενη στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου προστασία της περιουσίας, καθώς επί της ουσίας ανατρέπονται θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα όσων έχουν αποχωρήσει.