Μπορεί τα φώτα της δημοσιότητας να έχουν πέσει στις απαιτήσεις του ΔΝΤ για μείωση του αφορολογήτου και των συντάξεων, ωστόσο οι θέσεις που διατυπώνει η Ν. Βελκουλέσκου για το πώς πρέπει να διαμορφωθεί το τοπίο στην αγορά εργασίας, προκαλούν ερωτήματα για το πώς μπορεί να προχωρήσει ομαλά η αξιολόγηση χωρίς να δώσει η κυβέρνηση γη και ύδωρ.
Κατ’ αρχάς μόνο και μόνο ότι το Ταμείο ζητά εναρμόνιση με τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές, χωρίς την παραμικρή αναφορά στο αποκαλούμενο ευρωπαϊκό κεκτημένο, προδιαθέτει για τις σκληρές του θέσεις και την παραπομπή σε μοντέλα βαλκανικού τύπου, στην καλλίτερη περίπτωση. Και για να μην υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία για το πώς βλέπουν τις ελληνικές θέσεις, οι τεχνοκράτες του Ταμείου σπεύδουν να βγάλουν “κόκκινη” κάρτα και να αποδομήσουν τη βασική επιδίωξη της ελληνικής πλευράς: την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων σε κλαδικό επίπεδο.
Συγκεκριμένα, οι τεχνοκράτες του Ταμείου χαρακτηρίζουν “λάθος” την επιστροφή στο προηγούμενο, λιγότερο ευέλικτο- όπως το χαρακτηρίζουν- πλαίσιο εργασιακών σχέσεων, αφού κάτι τέτοιο θα θέσει σε κίνδυνο τα ως τώρα επιτεύγματα στην ανάκτηση μέρους της χαμένης ανταγωνιστικότητας. Επιδεικνύοντας άγνοια ή αδιαφορία για το ότι η εγχώρια αγορά εργασίας έχει μετατραπεί προ πολλού σε ζούγκλα, με τις ατομικές συμβάσεις να αποτελούν την πλέον διαδεδομένη πρακτική και την καταστρατήγηση βασικών των διατάξεων για ωράρια και ημέρες απασχόλησης να αποτελεί τον κανόνα της καθημερινότητας χιλιάδων εργαζομένων, η ομάδα της Ν. Βελκουλέσκου σημειώνει ότι η επαναφορά των κλαδικών συμβάσεων, σε συνδυασμό με τη μετενέργεια και την επεκτασιμότητα σε επιχειρήσεις που δεν συνυπογράφουν τις συμβάσεις, θα δημιουργήσει πρόβλημα στην απασχόληση.
“Φωτιά” ανάβουν και οι θέσεις για τις ομαδικές απολύσεις. Αν και δεν επιβεβαιώνονται οι πληροφορίες που ήθελαν το ΔΝΤ να ζητά την πλήρη απελευθέρωση του ορίου, οι τεχνοκράτες τουΤαμείου ζητάνε την αύξηση του ποσοστού αλλά και την κατάργηση κάθε είδους διοικητικής έγκρισης των ομαδικών απολύσεων. Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά, αν και με βάση τα στοιχεία του ΟΟΣΑ η Ελλάδα βρίσκεται περίπου στο μέσο όρο ως προς το μέγεθος της προστασίας έναντι των ομαδικών απολύσεων, οι σχετικοί δείκτες δεν λαμβάνουν υπόψιν ούτε το χαμηλό όριο με βάση το οποίο οι απολύσεις χαρακτηρίζονται ομαδικές, ούτε τη διαδικασία προέγκρισης αυτών των απολύσεων. “Μόνο στην Ολλανδία υπάρχει τέτοια πρόβλεψη” επισημαίνουν με φόντο την πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, συμπληρώνοντας ότι η Ισπανία το κατάργησε πριν από χρόνια, ενώ όσον αφορά στα όρια των ομαδικών απολύσεων, τονίζουν ότι βρίσκονται στα μισά των όσων προβλέπει η σχετική Κοινοτική Οδηγία, με εξαίρεση τις πολύ μεγάλες επιχειρήσεις.
Οι ανατροπές, σύμφωνα με τις θέσεις του Ταμείου, θα πρέπει να επεκταθούν και στο ρυθμιστικό πλαίσιο για τις απεργίες, που παραμένει αμετάβλητο από τη δεκαετία του 1980 και σύμφωνα με το ΔΝΤ εξηγεί τον πολύ μεγάλο αριθμό των απεργιών ακόμα και στην προ κρίσης περίοδο. Τι ζητάει το Ταμείο; Εναρμόνισε με τις διεθνείς πρακτικές και αύξηση των αναγκαίων ποσοστών παρουσίας των εργαζομένων κατά τη λήψη των αποφάσεων προκήρυξης απεργιών, με την επισήμανση ότι σήμερα απαιτείται μόλις 25- 33% απαρτίας στα πρωτοβάθμια σωματεία.
Το... κερασάκι στην τούρτα είναι η επιμονή ή μάλλον εμμονή του ΔΝΤ στην επαναφορά του lock out δηλαδή του δικαιώματος της ανταπεργίας από τους εργοδότες, με το επιχείρημα ότι η απαγόρευση της είναι ασυνήθης και συναντάται μόνο στη Γαλλία, στη Λιθουανία, στην Πορτογαλία και στη Σλοβενία.
Αυτό που καθιστά, πάντως, σαφές ο ομάδα του ΔΝΤ είναι ότι όλες αυτές οι ανατροπές στις εργασιακές σχέσεις μπορεί να μείνουν “κενό” γράμμα, αν δεν συνοδευτούν από ευρείες μεταρρυθμίσεις στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών, σημειώνοντας ότι η προσπάθεια εσωτερικής υποτίμησης των προηγούμενων ετών δεν απέδωσε τα προσδοκώμενα, αφού ενώ το μισθολογικό κόστος υποχώρησε κατά περίπου 30%, οι τιμές δεν είχαν ανάλογη πορεία λόγω των στρεβλώσεων στις αγορές, με αποτέλεσμα να παραμένει μια υπερτίμηση της τάξης του 5- 10%