Με εμφανή αμηχανία και άδεια χέρια αποχώρησε από το Eurogroup της Πέμπτης ο Ευκλείδης Τσακαλώτος.
Ο Ελληνας υπουργός Οικονομικών δεν κατάφερε να κερδίσει ούτε το ελάχιστο, ήτοι την ημερομηνία επιστροφής του κουαρτέτου στην Αθήνα, που θα σηματοδοτούσε το «ξεμπλοκάρισμα» της αξιολόγησης.
Αντιθέτως, ακόμα κι από τις ομολογουμένως προσεκτικές και «στρογγυλεμένες» δηλώσεις Ντάισελμπλουμ-Μοσκοβισί, επιβεβαιώθηκε ότι η Αθήνα πρέπει να κάνει επώδυνους συμβιβασμούς για να ολοκληρωθεί εγκαίρως η αξιολόγηση, ακόμα κι αν χρειαστεί να νομοθετήσει προκαταβολικά ως εγγύηση για το ΔΝΤ και τους «σκληρούς» του Eurogroup. Τι σημαίνει εγκαίρως; Όχι αργότερα από το Eurogroup της 20ης Φεβρουαρίου, αφού το Μάρτιο ανοίγει ο εκλογικός κύκλος στη Γηραιά Ήπειρο.
Τα δεδομένα, όπως δημιουργήθηκαν από τη συνεδρίαση των υπουργών της Ευρωζώνης και πολύ περισσότερο από τις συζητήσεις σε ιδιαιτέρως οξείς τόνους με τους Θεσμούς, είναι τα εξής:
1) Το ΔΝΤ και επισήμως με τη βούλα του Eurogroup αναγορεύτηκε ρυθμιστής της αξιολόγησης, καθώς η παρουσία του χαρακτηρίζεται ως αδιαπραγμάτευτη και ως εγγύηση για πολλά κράτη- μέλη. Στο μόνο που μπορεί να ελπίζει η ελληνική πλευρά είναι η οικειοθελής αποχώρηση του Ταμείου, χωρίς να υπάρχει επί του παρόντος η παραμικρή ένδειξη για κάτι τέτοιο. Όσοι, δε, ερμηνεύουν την εκτίμηση του Ταμείου ότι το ελληνικό Χρέος δεν είναι βιώσιμο ακόμα και με πλεονάσματα 3,5%, ως κόντρα με το Βερολίνο και προάγγελο αποχώρησης του, μάλλον αγνοούν ότι το ΔΝΤ πέρα από τα πλεονάσματα επιμένει, επίσης, σε σκληρές αλλαγές στα εργασιακά ως μέτρο τόνωσης της ανταγωνιστικότητας, σε περικοπές στο Δημόσιο και σε αποκρατικοποιήσεις- σκούπα, που αποτελούν τις υπόλοιπες παραδοχές (μαζί με τα επιτόκια) για τη βιωσιμότητα του Χρέους.
2) Η θέση των δανειστών για τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες θα επιστρέψουν τα κλιμάκια στην Αθήνα είναι κοινή, παρά τις ενστάσεις που έχει εγείρει η Κομισιόν για τις απόψεις του ΔΝΤ και παρά τη δημόσια διαφοροποίηση του απερχόμενου Γάλλου υπουργού Οικονομικών. Αν και κυβερνητικές πηγές υποστήριξαν ότι ο Ε. Τσακαλώτος δεν βρήκε απέναντι του ενιαίο μπλοκ, ο Γ. Ντάισελμπλουμ μίλησε για «κοινή θέση» και ο Π. Μοσκοβισί για την ανάγκη «συνολικής συμφωνίας».
3) Παρά τις κατά καιρούς επίσημες διακηρύξεις και διαβεβαιώσεις από την κυβέρνηση ότι το Ασφαλιστικό και το αφορολόγητο έχουν κλείσει οριστικά, ο Γ. Ντάισελμπλουμ με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο συμπεριέλαβε τις συντάξεις και τη φορολογία στα εκκρεμή θέματα, για τα οποία πρέπει να υπάρξει συμφωνία με τους Θεσμούς. Βασική θέση του ΔΝΤ είναι αφενός ότι το αφορολόγητο πρέπει να υποχωρήσει στα μέσα ευρωπαϊκά επίπεδα δηλαδή στη ζώνη των 5.000 ευρώ αφετέρου ότι οι καταβαλλόμενες συντάξεις παραμένουν σε υψηλά επίπεδα σε σχέση με τις αντοχές του Προϋπολογισμού. Αν και η Κομισιόν διαφώνησε δημοσίως με τους υπολογισμούς του Ταμείου, αποδέχθηκε την υποχρεωτική παρουσία του ΔΝΤ και ως εκ τούτου είναι αμφίβολο αν μπορεί ή προτίθεται να λειτουργήσει εξισορροπητικά στις διαπραγματεύσεις των επόμενων 25 ημερών.
4) Δια στόματος Τσακαλώτου επιβεβαιώθηκε ότι το ΔΝΤ ζητά από την Αθήνα να νομοθετήσει προκαταβολικά τα μέτρα που θα λειτουργήσουν ως εγγύηση για μετά από το 2018, ως προϋπόθεση συμμετοχής του στο πρόγραμμα και απεμπλοκής της διαπραγμάτευσης. Κυβερνητικές πηγές υποστήριξαν ότι οι υπόλοιποι Θεσμοί δεν έχουν συναινέσει σε αυτό, όπως επίσης ότι η πίεση για ταχεία ολοκλήρωση της αξιολόγησης δεν ασκείται μόνο στην Αθήνα αλλά και στους υπόλοιπους «παίκτες», λόγω των επικείμενων εκλογικών αναμετρήσεων. Αν και Ντάισελμπλουμ- Μοσκοβισί απέφυγαν να πάρουν θέση, ο Β. Σόιμπλε έριξε εξαρχής την ευθύνη των καθυστερήσεων στην Αθήνα, εγκαλώντας την για ασυνέπεια, ενώ πολλοί αναμένουν σήμερα νέα επίθεση στις συνήθεις δηλώσεις του μετά από το Ecofin.
5) Το βασικό επιχείρημα της Αθήνας, προκειμένου να αποφύγει την προκαταβολική νομοθέτηση μέτρων, παραμένει η δημοσιονομική υπεραπόδοση του 2016. Αν και η επίδοση αυτή χαιρετίστηκε απ’ όλους, δια στόματος Ντάισελμπλουμ επιβεβαιώθηκε ότι όλοι οι Θεσμοί έχουν επιφυλάξεις για το κατά πόσο αυτή η υπεραπόδοση είναι μόνιμου ή συγκυριακού χαρακτήρα, ενισχύοντας έτσι τις θέσεις του ΔΝΤ για την ανάγκη ασφαλιστικών δικλείδων.
6) Οι προτάσεις της Αθήνας για ενισχυμένο «κόφτη» μετά από το 2018, όπως επίσης για πλεονάσματα 3,5% για 3 χρόνια ή 3% για 5 χρόνια αλλά χωρίς μέτρα, καταγράφηκαν μεν αλλά δεν συζητήθηκαν. Μπορούν να έχουν τύχη; Μάλλον όχι, αφού όπως δήλωσε ο Γ. Ντάισελμπλουμ, οι θέσεις του Ταμείου είναι σαφείς και αφορούν σε βιώσιμη δημοσιονομική τροχιά και αξιόπιστες μεταρρυθμίσεις (ορολογία που χρησιμοποιεί για τη μείωση του αφορολογήτου και των συντάξεων).
Και κάτι ακόμα, που μπορεί να πέρασε στα ψιλά, καθώς ήταν στη γενική τοποθέτηση του Γ. Ντάισελμπλουμ. Ανάμεσα στα ρίσκα για την ανάκαμψη στις χώρες της Ευρωζώνης, ο πρόεδρος του Eurogroup συμπεριέλαβε την πολιτική αβεβαιότητα και τον κίνδυνο πολιτικής αβεβαιότητας. Πώς απάντησε όταν ρωτήθηκε αν υπάρχει τέτοιο ενδεχόμενο για την Ελλάδα λόγω των θέσεων του ΔΝΤ; Ότι τα δύσκολα μένουν πάντα για το τέλος και πως όταν συμφωνηθούν οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις το πρόγραμμα θα σταθεροποιηθεί...