Οι τραπεζικές μετοχές της Ιταλίας υποχώρησαν περισσότερο την Τρίτη, προκαλώντας τριγμούς στα θεμέλια της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας της ευρωζώνης και απειλώντας με μετάδοση της κρίσης σε άλλες χώρες της ΕΕ.
Η κρίση αυτή μπορεί να στείλει την Ιταλία ξανά στην ύφεση και- στα πιο δυσοίωνα σενάρια- να προκαλέσει μία κατάρρευση «τύπου Ελλάδας», που θα είναι σχεδόν αδύνατο να περιορίσει η Ευρώπη, γράφει το Reuters.
Οι ιταλικές τράπεζες ασφυκτιούν υπό τα συσσωρευμένα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, ενώ- για να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο η αίσθηση αστάθειας- ο Ματέο Ρέντσι δεσμεύθηκε να παραιτηθεί, αν χάσει το δημοψήφισμα του Οκτωβρίου για τη συνταγματική αναθεώρηση.
«Η Ιταλία αντιμετωπίζει μία ισχυρή κρίση, που ενισχύεται με γεωμετρική πρόοδο», ανέφερε ο Φραντσέσκο Γκαλιέτι, επικεφαλής της εταιρείας Policy Sonar και πρώην αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών. «Το άμεσο έναυσμα αυτής, είναι η τραπεζική κρίση», πρόσθεσε. Ο τραπεζικός δείκτης της Ιταλίας υποχώρησε κατά 30% από τη στιγμή που η Μ. Βρετανία αποφάσισε υπέρ του Brexit, ανεβάζοντας τις απώλειες μέχρι στιγμής στο 57%. Την Τρίτη, υποχώρησε περαιτέρω κατά 1,44%, φτάνοντας περίπου σε χαμηλό τριετίας.
Η Ιταλία είναι εύθραυστη, πολιτικά και οικονομικά. Συχνά, περιγράφεται ως «πολύ μεγάλη για να σωθεί» σε μία κρίση, οπότε ακόμη κι αν είναι μικρή η άμεση οικονομική σχέση μεταξύ των τραπεζών της και της ψήφου υπέρ του Brexit, οποιοδήποτε παγκόσμιο σοκ προκαλεί μεγάλες «δονήσεις» στη χώρα, γράφει το Reuters.
«Η Ιταλία είναι ουσιαστικά το τεκτονικό ρήγμα της Ευρώπης», σχολίασε πρώην αξιωματούχος του ΔΝΤ, που δεν θέλησε να κατονομαστεί. «Τόσο το δημόσιο χρέος όσο και ο τραπεζικός τομέας είναι σε μία πυριτιδαποθήκη, που διατηρείται μέσα από μία διαδικασία μη αναγνώρισης των συσσωρευμένων ζημιών που συνεχίζουν να μετακυλούν. Το πραγματικό πρόβλημα είναι ότι κάποιος πρέπει να αναλάβει τις ζημιές τελικά», πρόσθεσε ο ίδιος.
Η μεγαλύτερη άμεση ανησυχία επικεντρώνεται στην τρίτη μεγαλύτερη τράπεζα της Ιταλίας, την Banca Monte dei Paschi di Siena, που έχει τη μεγαλύτερη αναλογία μη εξυπηρετούμενων δανείων. Η ΕΚΤ της έχει ζητήσει να τα περιορίσει κατά 40% τα επόμενα τρία χρόνια. Η Ρώμη είναι σε συζητήσεις με τις Βρυξέλλες για ένα σχέδιο ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών της, ελπίζοντας να περιορίσουν τις απώλειες για τους μετόχους και ομολογιούχους.
Μία τέτοια συμφωνία, μπορεί να απαιτεί την παράκαμψη των κανονισμών που υιοθέτησε η ΕΕ το 2014, προκειμένου να αναγκάζει επενδυτές και κάποιους καταθέτες να επωμίζονται το βάρος σε τέτοιες περιπτώσεις. Η Γερμανία τονίζει ότι οι κανονισμοί πρέπει να γίνουν σεβαστοί, αλλά η Ιταλία απαντά ότι απαιτείται ευελιξία, προκειμένου να αποτραπεί πιθανή τραπεζική «μετάδοση» που θα απορρέει από το Brexit.
«Μία λύση πρέπει να βρεθεί γρήγορα, διαφορετικά η παλαιότερη τράπεζα του κόσμου (BMPS) μπορεί να καταρρεύσει και να πάρει μαζί της τον ήδη υπό ''πολιορκία'' υπόλοιπο τραπεζικό τομέα της Ευρώπης. Η ΕΕ πρέπει να δείξει ευελιξία, διαφορετικά η Ιταλία μπορεί να χρεοκοπήσει», προειδοποίησε ο Αντριου Εντουαρντς, CEO της χρηματοοικονομικής εταιρείας ETX Capital.
Οι Βρυξέλλες ήδη ανησυχούν. Αξιωματούχος της ΕΕ ανέφερε στο Reuters ότι στο EuroWorking Group της Δευτέρας, οι μετέχοντες εξέφρασαν την ανησυχία τους για την κατάσταση στην Ιταλία. Ομως, άλλος αξιωματούχος ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει μεγάλη διάθεση να αλλάξουν ή να «μαλακώσουν» οι κανονισμοί του bail-in, με τους διαφωνούντες να τονίζουν ότι η Ιταλία συμφώνησε σε αυτούς οπότε πρέπει να τους τηρήσει.
Την ίδια ώρα, φαινομενικά ανεπηρέαστος από τις δημοσκοπήσεις που δείχνουν ότι θα χάσει το δημοψήφισμα για τη συνταγματική αναθεώρηση, ο Ρέντσι υποσχέθηκε ότι θα παραιτηθεί αν συμβεί αυτό. Οι αγορές θα αντιδράσουν άσχημα από μία αποχώρησή του, εκτιμά το Reuters.
«Η πολιτική αστάθεια θα προκαλέσει και χρηματοοικονομική», τόνισε από την πλευρά του ο Γκούντραμ Βολφ, επικεφαλής του Bruegel, του think tank των Βρυξελλών.