Σε δύο μήνες, τα παιδιά στην Ελλάδα θα ακούσουν να χτυπά το πρώτο κουδούνι της νέας σχολικής χρονιάς, θα πάρουν στα χέρια βιβλία με ύλη που κάποιοι άλλοι έχουν επιλέξει για αυτά και ένα πρόγραμμα για το τι μαθήματα θα παρακολουθούν.
Σε ένα σχολείο στο Βερολίνο, τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά. Εκεί, οι μαθητές δεν παίρνουν βαθμούς πριν φτάσουν στα 15 τους, δεν υπάρχουν ωρολόγια προγράμματα. Οι μαθητές επιλέγουν τι θέλουν να διδαχθούν για κάθε μάθημα και το πότε θα δώσουν εξετάσεις.
Τα μόνα προκαθορισμένα μαθήματα είναι τα μαθηματικά, τα γερμανικά, τα αγγλικά και οι κοινωνικές επιστήμες. Αυτά συμπληρώνονται με τα σχεδόν πρωτάκουστα μαθήματα της «ευθύνης» και της «πρόκλησης». Στο τελευταίο για παράδειγμα, μαθητές 12-14 ετών παίρνουν από 150 ευρώ και τους στέλνουν σε μία περιπέτεια που πρέπει να σχεδιάσουν εξ' ολοκλήρου οι ίδιοι. Κάποιοι επιλέγουν το καγιάκ, άλλοι να εργαστούν σε φάρμα. Ο Αντον Ομπερλάντερ προτίμησε να πάει με τους φίλους του για πεζοπορία στη νότια ακτή της Αγγλίας.
Το σύστημα αυτό φαίνεται ότι δημιουργεί ξεχωριστές προσωπικότητες. Οταν ο μόλις 14 ετών Αντον και η παρέα του διαπίστωσαν ότι τους έλειπαν κάποια χρήματα για να πραγματοποιήσουν το ταξίδι τους, εκείνος κατάφερε να πείσει τη γερμανική εταιρεία σιδηροδρόμων να τους χορηγήσει δωρεάν εισιτήρια. Η διεύθυνση του οργανισμού εντυπωσιάστηκε τόσο από το θράσος του, που τον κάλεσε αργότερα να μιλήσει σε 200 εργαζομένους.
Η φιλοσοφία πίσω από αυτές τις πρωτοβουλίες, γράφει ο Guardian, είναι απλή. Καθώς οι απαιτήσεις της αγοράς εργασίας αλλάζουν και τα smartphone με το διαδίκτυο μετατρέπουν τους τρόπους με τους οποίους οι νέοι επεξεργάζονται τις πληροφορίες, το πιο σημαντικό εφόδιο που μπορεί να δώσει το σχολείο στους μαθητές είναι η ικανότητα να δίνουν κίνητρο στον εαυτό τους. Αυτό υποστηρίζει η διευθύντρια του εν λόγω σχολείου, Μάργκρετ Ράσφελντ.
«Κοιτάξτε τα παιδιά 3-4 ετών. Είναι γεμάτα αυτοπεποίθηση. Συχνά, ανυπομονούν να ξεκινήσουν το σχολείο. Δυστυχώς όμως, τα περισσότερα σχολεία καταφέρνουν με κάποιο τρόπο να διαλύουν αυτή την αυτοπεποίθηση», εξηγεί η Ράσφελντ.
Στόχος του Evangelical School Berlin Centre, όπως ονομάζεται αυτό το εκπαιδευτικό ίδρυμα, είναι να προετοιμάσει τους νέους να αντιμετωπίσουν την αλλαγή, ή ακόμη καλύτερα να τους κάνει να ανυπομονούν για αυτή. «Τον 21ο αιώνα, τα σχολεία θα έπρεπε να θεωρούν ότι ο ρόλος τους είναι να αναπτύξουν ισχυρές προσωπικότητες», τονίζει ο Ράσφελντ.
Κατά τη άποψή της αυτό δεν επιτυγχάνεται βάζοντας μαθητές να ακούν τον δάσκαλο για 45 λεπτά, ή τιμωρώντας τους γιατί συνεργάστηκαν για να λύσουν μία άσκηση. Ετσι, στο σχολείο της ενθαρρύνουν τα παιδιά να βελτιώσουν τις ικανότητες που έχουν, για παράδειγμα την κωδικοποίηση ενός computer game, αντί να γράφουν ένα διαγώνισμα μαθηματικών. Ο Αντον, που έφυγε για πρώτη φορά από το σπίτι του κάνοντας αυτό το ταξίδι των τριών εβδομάδων στην Κορνουάλη, δηλώνει ότι έμαθε καλύτερα αγγλικά κατά τη διάρκειά του από ότι όλα τα προηγούμενα χρόνια στο σχολείο.
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι απουσιάζουν οι κανόνες. Για παράδειγμα, τα παιδιά που χαζεύουν κατά τη διάρκεια του μαθήματος, είναι υποχρεωμένα να πάνε στο σχολείο το πρωί του Σαββάτου για να καλύψουν το χαμένο έδαφος.