Η αποχώρηση της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσε να στείλει κύματα σοκ σε ολόκληρη την παγκόσμια οικονομία και να απειλήσει περισσότερα από 1 τρισ. δολάρια σε επενδύσεις και εμπόριο με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Με αυτό το μαύρο σενάριο ξεκινάει ο Independent την ανάλυσή του για τις επιπτώσεις που θα έχει ένα πιθανό Brexit στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον κόσμο γενικότερα, τονίζοντας ότι πολλοί είναι εκείνοι που προειδοποιούν για τους κινδύνους μίας εξόδου της Βρετανίας από την πολιτική και οικονομική συμμαχία που έχει ενώσει την Ευρώπη τα τελευταία 40 χρόνια.
Οι ψηφοφόροι στην Βρετανία θα αποφασίσουν αν θα μείνει ή θα βγει η χώρα τους από την ΕΕ την Πέμπτη, μέχρι τότε όμως η αστάθεια των χρηματοπιστωτικών αγορών εντείνεται καθώς οι δημοσκοπήσεις, αν και δείχνουν να γυρίζει το παιχνίδι προς την παραμονή, καταγράφουν, ωστόσο, την έντονη επιθυμία ενός μεγάλου ποσοστού του πληθυσμού να φύγει από την ΕΕ.
Γιατί οι ΗΠΑ θέλουν Bremain
Σύμφωνα με τον Independent, μία τέτοια απόφαση θα έχει βαριές συνέπειες για τις αμερικανικές επιχειρήσεις που απασχολούν περισσότερους από 1 εκατ. εργαζόμενους στη Βρετανία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο μεγαλύτερος επενδυτής στη Βρετανία και πολλές επιχειρήσεις τις θεωρούν ως τη πύλη για το ελεύθερο εμπόριο με τα 28 κράτη που απαρτίζουν την ΕΕ. Ένα Brexit θα έθετε σε κίνδυνο την πρόσβασή τους στις αγορές αυτές, μειώνοντας πιθανώς τα έσοδα τους και αναγκάζοντας κάποιες επιχειρήσεις να εξετάσουν τη μετεγκατάστασή των ευρωπαϊκών δραστηριοτήτων τους σε άλλες χώρες, εκτός Βρετανίας. Τα παραπάνω έχουν θέσει τον επιχειρηματικό κόσμο της Αμερικής στην πρώτη γραμμή της εκστρατείας υπέρ της παραμονής με πολλά τρανταχτά ονόματα της Wall Street να δωρίζουν σημαντικά ποσά στην προσπάθεια αυτή.
Γκουρία: To Brexit θα ήταν κακό για ολόκληρο τον κόσμο
«Ενα Brexit θα ήταν «κακό για το Η.Β., θα ήταν κακό για την Ευρώπη, θα ήταν κακό για τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών», δήλωσε ο Ανχέλ Γκουρία, ο γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ σε συνέντευξή του. «Έχουμε ήδη αρκετή αβεβαιότητα στον κόσμο σήμερα. Δεν χρειαζόμαστε περισσότερη», συμπλήρωσε.
Η ολέθρια πρόβλεψη του ΔΝΤ
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, την Παρασκευή εξέδωσε μία από τις πιο ολέθριες προβλέψεις μέχρι σήμερα, χαρακτηρίζοντας τον αντίκτυπο της εξόδου της Βρετανίας από την Ε.Ε «αρνητικό και ουσιώδη». Το Ταμείο πρόβλεψε ότι ένα Brexit θα μπορούσε να μειώσει την οικονομική ανάπτυξη έως 5,6% τα επόμενα 3 χρόνια, στην χειρότερη περίπτωση. Η ζοφερή αυτή προοπτική θα προκύψει από την απότομη πτώση της στερλίνας και από τις σοβαρές αναταραχές στο εμπόριο καθώς η χώρα θα αναγκαστεί να επαναδιαπραγματευτεί τις συμφωνίες του με άλλες χώρες στην ήπειρο, πιθανότατα με χειρότερους όρους.
«Το Βrexit θα είναι η νέα Lehman Brothers»
Τις παραπάνω ανησυχίες εξέφρασαν αρκετοί ακόμα, με την Τράπεζα της Αγγλίας να χαρακτηρίζει το δημοψήφισμα το «μεγαλύτερο άμεσος κίνδυνο που αντιμετωπίζουν οι χρηματοπιστωτικές αγορές Ηνωμένου Βασιλείου, και πιθανώς και παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές», ενώ ο υπουργός Οικονομικών της Φινλανδίας χαρακτήρισε ένα Brexit ως μία νέα περίπτωση Lehman Brothers. Επιπλέον η Τζάνετ Γέλεν, η επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ εξήγησε ότι η απειλή ενός Brexit ήταν εκείνη που τους οδήγησε στην απόφαση να κρατήσουν αμετάβλητο το σταθερό επιτόκιο την περασμένη εβδομάδα.
«Ουσιαστικά όλοι λένε το ίδιο πράγμα» δήλωσε ο Τζέικομπ Κίργκεργκαρντ ανώτερο στέλεχος του Ινστιτούτου Πέτερσον για τη διεθνή οικονομία. «Δηλαδή ότι δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η οικονομία θα χειροτερέψει».
Ηδη καταγράφονται δονήσεις
Οι χρηματοπιστωτικές αγορές έχουν ήδη αρχίσει να αισθάνονται τις δονήσεις. Η στερλίνα πέρασε τρελές διακυμάνσεις, ενώ ο χρηματοπιστωτικός δείκτης του Λονδίνου βυθίστηκε κατά σχεδόν 6% σε λιγότερο από δυο εβδομάδες και φλέρταρε με το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων τεσσάρων μηνών. Επίσης, για πρώτη φορά στην Ιστορία, την περασμένη εβδομάδα, το γερμανικό δεκαετές ομόλογο πέρασε σε αρνητικό έδαφος καθώς η ζήτησή του αυξήθηκε από επενδυτές που αναζήτησαν ασφάλεια. Στις ΗΠΑ οι αποδόσεις συγκρίσιμων ομολόγων του Δημοσίου μειώθηκε σε επίπεδα ρεκόρ που έχουμε να δούμε από το 2012.
Προκλήσεις σε μια στιγμή που ΕΕ και ο κόσμος όλος είναι αδύναμοι
Ολες αυτές οι προκλήσεις έρχονται σε μια ιδιαίτερη συγκυρία για την ΕΕ και του κόσμο, καθώς οι οικονομίες τους είναι αδύναμες. Η Ευρώπη αναρρώνει από μια σειρά οικονομικών κρίσεων, όπως αυτές της Ελλάδας και της Ιταλίας αλλά και άλλων χωρών της ηπείρου. Τα κύματα των προσφύγων από τη Μέση Ανατολή προκαλούν πολιτικές και πολιτιστικές αναταραχές. Και υπάρχον και ανησυχίες σχετικά με την οικονομική ισχύ των κυριότερων εμπορικών εταίρων της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου της Κίνας και των ΗΠΑ.
Τουλάχιστον 2 χρόνια διαπραγματεύσεων για το πώς θα φύγει
Κι ενώ οι χρηματοπιστωτικές αγορές θα σηκώσουν το κύριο βάρος των άμεσων επιπτώσεων του Brexit, το δημοψήφισμα θα δημιουργήσει βαθύτερες αμφιβολίες για τους επενδυτές και τις επιχειρήσεις και στις δυο πλευρές του Ατλαντικού. Αν η Βρετανία ψηφίσει να φύγει από την ΕΕ, θα χρειαστούν τουλάχιστον δυο χρόνια διαπραγματεύσεων για τους όρους της αποχώρησής της. Ολα δείχνουν ότι η διαπραγμάτευση θα είναι σκληρή. Η Βρετανία θα πρέπει, επίσης, να συνάψει εμπορικές συμφωνίες με χώρες σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, μια διαδικασία που θα μπορούσε να διαρκέσει χρόνια. Οι επιχειρηματίες υποστηρίζουν ότι αυτές οι παρατεταμένες συζητήσεις θα τους κάνουν, ουσιαστικά, να κρέμονται στο κενό.
«Κανείς δεν ξέρει αυτή τη στιγμή πώς θα μοιάζει ο κόσμος με μια ΕΕ χωρίς της Μεγάλη Βρετανία», τονίζει ο Εμάνουελ Ανταμ, επικεφαλής της τμήματος πολιτικής και εμπορίου του BritishAmerican Business, που αντιπροσωπεύει επιχειρήσεις σε Νέα Υόρκη και Λονδίνο. «Αυτό από μόνο του δημιουργεί μια αβεβαιότητα που οι επιχειρήσεις δεν επιθυμούν».
Το πρόβλημα από τη μια πλευρά του Ατλαντικού στην άλλη μεταφέρεται εύκολα...
Οι ΗΠΑ εξήγαγαν εμπορεύματα αξίας 56 δις στη Βρετανία πέρυσι, αλλά το μέγεθος αυτό επισκιάζεται από τα 588 δις που έχουν επενδύσει οι ΗΠΑ στη Βρετανία, σε τομείς όπως οι τράπεζες, οι κατασκευές και το real estate. Ομοίως η Βρετανία έχει επενδύσει μισό τρις στις ΗΠΑ και απασχολεί πάνω από ένα εκατ. εργαζομένους. Αυτοί οι βαθιοί δεσμοί σημαίνουν ότι το πρόβλημα στη μια πλευρά του Ατλαντικού εύκολα μεταφέρεται στην άλλη.
Το παράδειγμα της Caterpillar
Ο γίγαντας Caterpillar αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα για τα διλήμματα που θα αντιμετωπίσουν οι αμερικανικές επιχειρήσεις στη Βρετανία και τις παράπλευρες απώλειες του δημοψηφίσματος. Η εταιρεία που κατασκευάζει βαριά μηχανήματα έχει έδρα το Πεόρια, στο Ιλινόις. Πριν 55 χρόνια άνοιξε το πρώτο της εργοστάσιο στη Βρετανία και τώρα έχει 9,000 και 16 εργοστάσια. Μεγάλο μέρος της παραγωγής εξάγεται σε όλη την Ευρώπη και σε άλλα μέρη του κομου, καθώς ευνοούνται από την ανοικτή αγορά της ΕΕ και τις εμπορικές συμφωνίες της ΕΕ. Ενα Brexit θα μπορούσε να υπονομεύσει την οικονομική συμμαχία που η εταιρεία αποκαλεί «θεμελιώδη»: Περίπου το 1/4 των πωλήσεων και των εσόδων της Caterpillar προέρχεται από ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και την περιορισμένη αγορά της Αφρικής και της Μεσης Ανατολής.
«Η Βρετανία πρέπει να μείνει» τονίζει ο Ντουγκ Ομπερχελμ, διευθύνων σύμβουλος της Caterpillar και πρόεδρος του ΔΣ στις ΗΠΑ.«Η διατήρηση της εν λόγω αγοράς σαν ένα ενιαίο σύνολο είναι καλύτερο από το να μην είναι μαζί».
Οι επιχειρηματίες λένε In οι εργαζόμενοι Out
Οι υποστηρικτές του Βrexit, από την άλλη, λένε ότι η ΕΕ δημιουργεί επαχθείς ρυθμίσεις που έχουν βλάψει τη βρετανική καινοτομία και ανταγωνιστικότητα. Τον περασμένο μήνα μια ομάδα 250 επιχειρηματιών υπέγραψαν μια επιστολή που στηρίζουν την έξοδο, ενώ ο επικεφαλής μιας από τις μεγαλύτερες επιχειρηματικές ομάδες της Βρετανίας παραιτήθηκε από τη θέση του μετά τη σφοδρή κριτική που δέχθηκε για το γεγονός ότι συμφώνησε και υπέγραψε την επιστολή αυτή.
Ακόμη, πολλοί υποστηρικτές του Βrexit δεν είναι στελέχη αλλά εργαζόμενοι. Μια πρόσφατη έρευνα του YouGov έδειξε ότι υπέρ του Brexit είναι οι ηλικιωμένοι, οι συντηρητικοί και οι εργάτες.
Αλλες μεγάλες επιχειρήσεις της Βρετανίας έχουν ρίξει το βάρος τους στην προσπάθεια να μείνει η χώρα τους στην ΕΕ. Η Ford Βρετανίας έστειλε μια επιστολή στους 14.000 εργαζόμενούς της, στην οποία έδινε έμφαση στη σπουδαιότητα της σταθερότητας και της πρόληψης διαταραχών στο εμπόριο. Οι μεγαλύτερες τράπεζες της Wall Street, όπως η Citigroup, η Goldman Sachs, η J.P. Morgan και η Morgan Stanley, σύμφωνα με πληροφορίες έχουν δωρίσει εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια στην καμπάνια Britain Stronger in Europe.
Ερευνα του BritishAmerican Business ανέδειξε ότι το 70% των μελών της σκέφτεται ότι το Brexit θα βλάψει τις εργασίες τους ή τις μελλοντικές επενδύσεις.
Το παράδειγμα μιας μικρότερης επιχείρησης
Δεν είναι μόνοι οι μεγάλες εταιρείες, όμως, που θα μπορούσαν να επηρεαστούν. Η επιχειρηματίας Αντζελα Σπρανγκ έφτιαξε την εταιρεία June Medical δυο χρόνια πριν (πουλά ιατρικές συσκευές στη Βρετανία). Τώρα απασχολεί 12 εργαζομένους και έχει έσοδα 1 εκατ. λίρες. Ο μεγαλύτερος πελάτης της είναι η Εθνική Υπηρεσία Υγείας και ο μεγαλύτερος προμηθευτής της οι ΗΠΑ.
Επειδή τα προϊόντα που αγοράζει τιμολογούνται σε δολάρια ΗΠΑ, αν η λίρα αποδυναμωθεί υπολογίζει ότι θα χάνει 20.000 με 30.000 λίρες το μήνα. Επιπλέον, η Σπρανγκ ήλπιζε ότι θα πουλά σε όλη την ΕΕ, αξιοποιώντας τις ρυθμίσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ελπίζει δηλαδή ότι θα ανοίξει τις δουλειές της σε μια αγορά 500 εκατ. ανθρώπων. Αλλά αν το Brexit γίνει πραγματικότητα, θα χάσει την πρόσβαση σε αυτή την αγορά και συνεπώς και τους προμηθευτές της από τις ΗΠΑ.