To δύσκολο ταξίδι της Ανγκελα Μέρκελ στην Τουρκία -Παίζουν τη γάτα με το ποντίκι [εικόνες]

Στις όχθες του Ευφράτη, το στρατόπεδο Nizip-2, στα νοτιο-ανατολικά της Τουρκίας, όπου ζουν 5.000 μετανάστες από τη Συρία, περίμενε με αγωνία την επίσκεψη της τρόικα της Ευρώπης.

Η γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ, ο πρόεδρος του ευρωπαϊκού συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ και ο επίτροπος Φρανς Τίμερμανς, συνοδευόμενοι από τον Αχμέτ Νταβούτογλου, έφτασαν εκεί.
«Καλωσήρθατε στην Τουρκία, στη χώρα που φιλοξενεί τους περισσότερους μετανάστες στον κόσμο» έγραφε ένα τεράστιο πανό στην είσοδο του στρατοπέδου. 2,7 εκατομμύρια πρόσφυγες από τη Συρία έχουν καταγραφεί στην Τουρκία και μόνο 300.000 έχουν μπορέσει να βρουν θέση στα κέντρα φιλοξενίας που διαχειρίζεται αρκετά καλά το τουρκικό κράτος.

Ένα ανυπόμονο πλήθος περίμενε τους ευρωπαίους αξιωματούχους. Νεαρά κορίτσια, ντυμένα στα λευκά πρόσφεραν λουλούδια στην καγκελάριο, παρά το γεγονός ότι ήταν περιστοιχισμένη από πάρα πολλούς σωματοφύλακες. Το Nizip δεν είναι μακριά από την πόλη Κιλίς, στα τουρκο-συριακά σύνορα, όπου γίνονται μάχες και εκτοξεύονται πύραυλοι από το ισλαμικό κράτος που ελέγχει την πόλη.
Η επίσκεψη των ευρωπαίων αξιωματούχων είχε στόχο να κάνει αυτοψία της συμφωνίας που υπογράφηκε στις 20 Μαρτίου μεταξύ της Τουρκίας και της ευρωπαϊκής ένωσης. Μια επίσκεψη που επέκριναν με δριμύτητα οι ΜΚΟ και οι υπερασπιστές των δικαιωμάτων του ανθρώπου που κατήγγειλαν ότι η παρουσία των ευρωπαίων ήταν μόνο για επικοινωνιακούς λόγους.

Το Nizip-2 όπου μένουν Σύροι είναι ένα κέντρο φιλοξενίας σε πολύ καλή κατάσταση, ενώ τα άλλα κέντρα-στρατόπεδα, όπου κρατούνται οι παράνομοι Πακιστανοί και Αφγανοί, οι οποίοι θα εκδιωχθούν από την Τουρκία, είναι το αντίθετο
Την ίδια ώρα δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι περιμένουν στα σύνορα να μπουν στην Τουρκία. Η Αγκυρα είναι η ίδια εγκλωβισμένη: από τη μία πλευρά την παρακαλούν να ανοίξει τις πόρτες της στους πρόσφυγες της Συρίας και την ίδια στιγμή της ζητούν να μπλοκάρει κάθε πρόσβαση προς το Αιγαίο και την Ευρώπη.
Σύμφωνα με το σχέδιο που υπογράφηκε στις Βρυξέλλες, οι τουρκικές αρχές δεσμεύτηκαν να φιλοξενήσουν όλους τους μετανάστες που έφτασαν στις ελληνικές ακτές μετά τις 20 Μαρτίου (περίπου 8.000 άτομα) και την ίδια ώρα να εμποδίσουν όσους θέλουν να περάσουν προς την Ελλάδα. Για κάθε Σύρο πρόσφυγα που εισέρχεται στην Τουρκία από την Ελλάδα, ένας άλλος πρόσφυγας, όπως αυτοί που μένουν στο στρατόπεδο Nizip-2, θα στέλνεται σε μια ευρωπαϊκή χώρα, ως το όριο των 72.000. Κατά βάθος αυτό το σχέδιο θέλει να διασώσει τους νόμιμους πρόσφυγες, οι οποίοι καταγράφονται στα στρατόπεδα, και όχι τους παράνομους μετανάστες οι οποίοι βρίσκουν περάσματα με διακινητές.

Αυτή η συμφωνία επέτρεψε να μειωθούν οι αφίξεις προσφύγων στην Ελλάδα. Τον Απρίλιο 2015 περίπου 10.000 άτομα έφταναν καθημερινά πάνω σε λέμβους στα ελληνικά νησιά, ενώ τώρα δεν ξεπερνούν τα 100 άτομα την ημέρα.
Αλλά κατά τα λοιπά η συμφωνία δεν λειτουργεί. Από τις 20 Μαρτίου, μόνο 325 μετανάστες εστάλησαν πίσω στην Τουρκία ενώ μόνο 103 Σύροι πρόσφυγες κατόρθωσαν να μεταφερθούν στην Ευρώπη.
Η Τουρκία πιστεύει ότι τιμά τους όρους της συμφωνίας σε ό,τι την αφορά και περιμένει τα ανταλλάγματα, δηλαδή 6 δις. ευρώ, την επανεκκίνηση των συνομιλιών για την ευρωπαϊκή ένταξη και την άδεια για βίζες των Τούρκων που ταξιδεύουν στην Ευρώπη. «Το θέμα με τις βίζες είναι ζωτικό» επανέλαβε ο Αχμέτ Νταβούτογλου, στην κοινή συνέντευξη τύπου που έκανε με τους ευρωπαίους αξιωματούχους στο Gaziantep.

Για την Αγκυρα τα πράγματα είναι σαφή: αν το καθεστώς με τις βίζες δεν αλλάξει ως τον Ιούνιο, η συμφωνία δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Ο Αχμέτ Νταβούτογλου το κατέστησε σαφές πολλές φορές. Καμία από τις δύο πλευρές δεν εμπιστεύεται την άλλη. Οι τουρκικές αρχές υποπτεύονται τους Ευρωπαίους ότι δεν θέλουν να τους δώσουν το καθεστώς της βίζας. Αυτό το μέτρο θα μπορούσε να υιοθετηθεί σε κάποιες κατηγορίες πολιτών, όπως οι φοιτητές και οι επιχειρηματίες που ταξιδεύουν στην Ευρώπη. Η απάντηση θα δοθεί στις 4 Μαίου, όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα καταθέσει την έκθεσή της γι’αυτό το θέμα.
Αυτό το ταξίδι στην Τουρκία ήταν πολύ δύσκολο για την Ανγκελα Μέρκελ. Κυρίως γιατί οι Γερμανοί αισθάνονται ότι η καγκελάριος έδωσε πολύ κεντρική θέση στην Τουρκία στην πολιτική της. Και αυτό προφανώς δεν τους αρέσει. Σύμφωνα με δημοσκόπηση που έγινε γνωστή την Παρασκευή από το δημόσιο κανάλι ZDF, το 80 % των Γερμανών πιστεύουν ότι η Τουρκία δεν είναι ειλικρινής εταίρος. Επίσης, το 80% των Γερμανών εκτιμούν ότι η Μέρκελ έχει περί πολλού τον Ερντογάν εξαιτίας του ρόλου της Τουρκίας στην μεταναστευτική κρίση.

Ένα παράδειγμα είναι ότι προ ημερών η Ανγκελα Μέρκελ δέχτηκε να κάνει η Τουρκία μήνυση στον γερμανό κωμικό Jan Böhmermann, ο οποίος είχε διακωμωδήσει και καυτηριάσει τον Ερντογάν. Η Μέρκελ έδωσε το πράσινο φως γι’αυτή την δικαστική αντεπίθεση του Ερντογάν. Και για πρώτη φορά οι σοσιαλ-δημοκράτες υπουργοί της συγκυβέρνησης πήραν αποστάσεις από την απόφαση της καγκελαρίου. Σύμφωνα με την ίδια δημοσκόπηση, το 62% των Γερμανών επικρίνουν τη στάση της Μέρκελ και μόνο 26% την στηρίζουν. Ακόμη και οι ψηφοφόροι της Μέρκελ είναι μοιρασμένοι: 44% είναι υπέρ, 44% είναι κατά.
Αλλά και η δημοτικότητα της Μέρκελ υποφέρει. Όταν οι Γερμανοί ερωτώνται να βαθμολογήσουν τους ηγέτες τους με βαθμό από το 0 ως το 5, δίνουν μόνο 0,9 στην Ανγκελα Μέρκελ.