Μεγάλες ανατροπές φέρνει το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο της κυβέρνησης, με περικοπές στις κύριες που φθάνουν έως και το 30% για τους μελλοντικούς συνταξιούχους και μειώσεις έως και 40% σε επικουρικές και αναπηρικά επιδόματα.
Και οι μειώσεις δεν σταματούν εδώ, αφού «ψαλίδι» πέφτει και στα εφάπαξ, στα μερίσματα, στις συντάξεις που λαμβάνουν όσοι συνεχίζουν να εργάζονται, ενώ περιορίζονται αυτοί που θα λαμβάνουν συντάξεις χηρείας, αλλά και οι δικαιούχοι του ΕΚΑΣ!
Αναλυτικά, οι σημαντικότερς ανατροπές που φέρνει το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο της κυβέρνησης συνοψίζονται στα εξής:
- Νέες συντάξεις: Μείωση έως και 30%
- Αναπηρικές: Μείωση έως και 40%
- Επικουρικές: Μείωση έως και 40% μέσω του επανυπολογισμού τους.
- Εφάπαξ: Μείωση έως και 15%
- Μερίσμα: Μείωση 32%
- Συντάξεις όσων εργάζονται: Μείωση έως και 60%
- ΕΚΑΣ: Μειώνονται οι δικαιούχοι, η παροχή καταργείται από 1/1/2020.
- Συντάξεις χηρείας: Μειώνονται οι δικαιούχοι, μπαίνει ηλικιακό όριο.
Επιπλέον, οι εκπτώσεις που προβλέπονται στις εισφορές των νέων επαγγελματιών συνιστούν «Ασφαλιστική οφειλή» η οποία θα πρέπει να εξοφληθεί ως τη συνταξιοδότηση.
Μειωμένες κατά 30% οι νέες συντάξεις
Οι νέες συντάξεις θα υπολογίζονται πλέον με βάση τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης και θα κυμαίνονται από 400 έως 1.200 ευρώ το μήνα. Ετσι, θα είναι μειωμένες έως και 30% για τους ασφαλισμένους με πάνω από 30 χρόνια ασφάλισης και μέσο συντάξιμο μισθό πάνω από 1.500 ευρώ. Αντίθετα, ωφελούνται οι συνταξιούχοι με λίγα έτη ασφάλισης (μέχρι και 25) και εισόδημα μέχρι τα 1.000 ευρώ το μήνα.
Επανυπολογισμός κύριων συντάξεων
Οι ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις παίρνουν περίοδο χάριτος για 2,5 έτη ακόμα καθώς θα συνεχίσουν να καταβάλλονται στο ύψος που είχαν διαμορφωθεί στις 31.12.2014 (σύμφωνα με τις τότε ισχύουσες νομοθετικές διατάξεις) και μέχρι τις 31/12/2018.
Από την 1.1.2019, εφόσον το καταβαλλόμενο ποσό των συντάξεων αυτών είναι μεγαλύτερο από αυτό που προκύπτει από τον υπολογισμό τους, το επιπλέον ποσό εξακολουθεί να καταβάλλεται στον δικαιούχο ως προσωπική διαφορά, συμψηφιζόμενο κατ' έτος και μέχρι την πλήρη εξάλειψή του, με την εκάστοτε αναπροσαρμογή των συντάξεων. Στην σπάνια περίπτωση που το καταβαλλόμενο ποσό των συντάξεων είναι μικρότερο από αυτό που προκύπτει από τον υπολογισμό τους, τότε δίνεται αύξηση με δόσεις . Δηλαδή η σύνταξη προσαυξάνεται κατά το ένα πέμπτο της διαφοράς σταδιακά και ισόποσα εντός πέντε ετών από την ολοκλήρωση του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής.
Επικουρικές συντάξεις
Επιπλέον, το πλέγμα προστασίας (άθροισμα κύριας και επικουρικής) ορίζεται στα 1.170 ευρώ καθαρά (1.300 μικτά), ενώ αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο το υπερβάλλον ποσό (που ξεπερνά τα 1.170 ευρώ) να μηδενιστεί σε περιπτώσεις συντάξεων με υψηλό ποσοστό αναπλήρωσης με αποτέλεσμα αυτή η κατηγορία των συντάξεων να υποστεί μείωση έως και 40%. Επιπλέον σε περίπτωση αύξησης των ελλειμμάτων του επικουρικού ταμείου και μείωσης των εσόδων ενεργοποιείται αυτόματα μηχανισμός περικοπής των συντάξεων.
Ανώτατο όριο σύνταξης
Μέχρι 31.12.2018, το ποσό κάθε ατομικής μηνιαίας σύνταξης των προσώπων που είχαν ήδη καταστεί συνταξιούχοι μέχρι την έναρξη ισχύος του νέου νόμου, δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 2.304 ευρώ μικτά από 2.773 που είναι σήμερα. Από την 1.1.2019 καταβάλλεται το τυχόν υπερβάλλον ποσό που προκύπτει σε σχέση με το ανώτατο αυτό όριο και το νέο ύψος των συντάξεων όπως θα προκύψει σύμφωνα με την κατά το άρθρο 14 αναπροσαρμογή τους. Το πλαφόν για το άθροισμα του καθαρού ποσού των συντάξεων των παραπάνω προσώπων, που δικαιούται κάθε συνταξιούχος από οποιαδήποτε αιτία ορίζεται στα 3.088 ευρώ από 3.680 ευρώ που είναι σήμερα.
Ποιοι επηρεάζονται
Οι συντάξεις όσων καταθέτουν αίτηση συνταξιοδότησης μέχρι την ημερομηνία έναρξης του νόμου υπολογίζονται βάσει των διατάξεων που ίσχυαν έως τις 31/12/2014. Για όσους αποχωρήσουν μετά την ψήφιση του σχετικού νόμου, ο υπολογισμός θα γίνει με βάση το μέσο μηνιαίο μισθό που προκύπτει από το 2002 (ολοκλήρωση μηχανογράφησης ΙΚΑ) και μετά. Ετησίως, η περίοδος αναφοράς αυξάνεται κατά ένα έτος, προκειμένου να περιληφθεί το σύνολο του ασφαλιστικού βίου.
Οσοι αποχωρήσουν εντός του 2016 θα λάβουν το μισό της προσωπικής διαφοράς, σε περίπτωση που το ποσό της σύνταξης, με βάση τον νέο τρόπο υπολογισμού, υπολείπεται κατά ποσοστό άνω του 20% το ποσό που θα λάμβαναν σύμφωνα με τη νομοθεσία που ίσχυε έως τις 31.12/2014 ενώ για όσους θα αποχωρήσουν εντός του έτους 2017 ή εντός του έτους 2018, η κατά τα ανωτέρω προσωπική διαφορά, ανέρχεται στο ένα τρίτο (1/3) της διαφοράς και στο ένα τέταρτο (1/4) αυτής, αντίστοιχα.
Ασφαλιστικές εισφορές
Το νομοσχέδιο για το ασφαλιστικό φέρνει αυξήσεις εισφορών για ασφαλισμένους αλλά και συνταξιούχους και ορίζει ενιαία εισφορά για κύρια σύνταξη στο 20% επί των πάσης φύσεως αποδοχών για μισθωτούς (6,67% για εργαζόμενους και 13,33% για εργοδότες) ή επί του εισόδήματος (καθαρό φορολογητέο του προηγούμενου οικονομικού έτους) για τους ελευθεροεπαγγελματίες. Οι δεύτεροι θα κληθούν να πληρώσουν – χωρίς τις εκπτώσεις – το 37,95% του εισοδήματός τους σε εισφορές για σύνταξη, επικούρηση, υγεία, εφάπαξ. Από την 1η Ιανουαρίου 2017, το ίδιο θα ισχύσει και για τους δημόσιους υπαλλήλους οι οποίοι θα δουν τις εισφορές τους να αυξάνονται και η καθαρή τους αμοιβή να μειώνεται κατά 40 ευρώ το μήνα.
Μεταβατική περίοδος θα ισχύσει για τους αγρότες που θα οδηγηθούν σταδιακά σε εισφορά 20% μέχρι το 2022. Στο νομοσχέδιο δεν περιλαμβάνεται η μόνιμη κλίμακα εισφοράς στο 16% για τους αγρότες καθώς οι δανειστές είχαν φέρει αντιρρήσεις.
Η ελληνική πρόταση περιλαμβάνει, επίσης, αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών για την επικουρική ασφάλιση στο ΕΤΕΑΕΠ, κατά 0,50% για τον εργοδότη και κατά 0,50% για τον εργαζόμενο από 1.6.2016 και μέχρι την 31.5.2019 και κατά 0,25% για τον εργοδότη και κατά 0,25% για τον εργαζόμενο από 1.6.2019 και μέχρι την 31.5.2022. Μετά το πέρας της εξαετίας, το ποσοστό της μηνιαίας εισφοράς επανέρχεται στο ύψος που ίσχυε κατά την 31.12.2015.
Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι η εν λόγω διάταξη μπορεί να μην γίνει δεκτή από τους δανειστές, αφού δεν έχουν συμφωνήσει, μέχρι στιγμής, για κάτι τέτοιο.
Εθνική Σύνταξη
Το κυβερνητικό νομοσχέδιο εισαάγει εθνική σύνταξη 384 ευρώ, για όσους θα έχουν στο εξής από 20 έτη ασφάλισης και άνω. Για περιπτώσεις συνταξιοδότησης με λιγότερα έτη, η εθνική σύνταξη θα είναι μικρότερη κατά 2% για κάθε έτος πριν από το 20ό.
Δραματικές μειώσεις θα υποστούν όσοι τολμήσουν να συνταξιοδοτηθούν «πρόωρα» πριν από το όριο πλήρους συνταξιοδότησης. Συγκεκριμένα το νομοσχέδιο προβλέπει ότι η μείωση της εθνικής σύνταξης προκειμένου για τους ασφαλισμένους που λαμβάνουν μειωμένη σύνταξη λόγω γήρατος ανέρχεται σε 1/200 για κάθε μήνα που υπολείπεται για τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης. Επιπλέον το αναλογικό ποσό θα μειωθεί κατά 10% λόγω του πέναλτι.
Συντάξεις αναπηρίας
Τα 384 ευρώ θα λαμβάνουν μόνο όσοι έχουν ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω. Με ποσοστό αναπηρίας από 67% έως και 79,99% χορηγείται το 75% της εθνικής σύνταξης, ενώ με ποσοστό αναπηρίας από 50% έως 66,99% θα χορηγείται το 50%.
Συντάξεις χηρείας
Οσον αφορά στις συντάξεις χηρείας εισάγονται αυστηρότερς προϋποθέσεις για τη χορήγησή τους. Συγκεκριμένα, τίθεται όριο ηλικίας τα 55 έτη. Δηλαδή αν ο επιζών σύζυγο έχει συμπληρώσει το 52ο έτος της ηλικίας του δικαιούται σύνταξη για διάστημα τριών (3) ετών, μετά την πάροδο των οποίων η καταβολή σύνταξης αναστέλλεται μέχρι τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας του. Εφόσον δεν έχει συμπληρώσει το 52ο έτος της ηλικίας του κατά τον ως άνω χρόνο, δικαιούται σύνταξη μόνο για διάστημα τριών (3) ετών.
Οι συντάξεις χηρείας καταβάλλονται κανονικά αν ο επιζών σύζυγος έχει ανήλικα η ανάπηρα παιδιά η παιδιά που σπουδάζουν έως 24 ετών ή είναι ανίκανος για την άσκηση βιοποριστικού επαγγέλματος κατά ποσοστό 67% και άνω.
Για πρώτη φορά περιορίζεται και το ποσοστό της σύνταξης αν υπάρχει μεγάλη διαφορά ηλικίας μεταξύ των συζύγων. Αν η διαφορά ηλικίας μεταξύ του αποβιώσαντος και της συζύγου του, αφαιρουμένου του διαστήματος του γάμου τους, είναι μεγαλύτερη από δέκα έτη, η σύνταξη του επιζώντος συζύγου, υφίσταται, για κάθε πλήρες έτος διαφοράς, μείωση που καθορίζεται σε:
- 1% για τα έτη από το 10ο και το 20ό έτος.
- 2% για τα έτη από το 21ο έως το 25ο έτος.
- 3% για τα έτη από το 26ο έως το 30ό έτος.
- 4% για τα έτη από το 31ο έως το 35ο έτος.
- 5% για τα έτη από το 36ο και άνω.
Καταργείται το ΕΚΑΣ
Καταργείται το ΕΚΑΣ από 1/1/2020. Από 1.1.2016 και έως την 31.12.2019 η δαπάνη θα μειώνεται μέσω της αυστηροποίησης των εισοδηματικών κριτηρίων και κάθε χρόνο θα χάνει το ΕΚΑΣ ένα ποσοστό χαμηλοσυνταξιούχων έως ότου μηδενιστεί τελείως.
Εφάπαξ
Απώλειες 12-15% , εκτός των μνημονιακών περικοπών που έχουν ήδη υποστεί, θα δουν στο εφάπαξ τους οι ασφαλισμένοι αλλά και οι συνταξιούχοι που αποχώρησαν από 1/9/2013 εξαιτίας του νέου μαθηματικού τύπου.