Σε εφ' όλης της ύλης εξελίχθηκε η συνάντηση Νταβούτογλου – Τσίπρα στη Σμύρνη: Πέραν του προσφυγικού και τις εμπορικές σχέσεις, συζητήθηκαν το Κυπριακό, η ένταση στο Αιγαίο, οι εξοπλισμοί και το ενεργειακό.
To Aιγαίο, η θάλασσά μας
Ο Αλέξης Τσίπρας, αποκάλεσε τον Τούρκο ομόλογό του «φίλο Αχμέτ», τον ευχαρίστησε δύο φορές για την στάση του και αναφέρθηκε στο Αιγαίο τουλάχιστον 3 φορές με την φράση «η θάλασσά μας».
Ο Α. Νταβούτογλου επίσης ευχαρίστησε τον Ελληνα ομόλογό του τον οποίο αποκάλεσε «αξιότιμο Αλέξη Τσίπρα» δύο φορές και δήλωσε ότι έδειξε αποφασιστικότητα να λυθούν τα προβλήματα του Κυπριακού και του Αιγαίου. Σε μια ασυνήθιστη κίνηση ο Τούρκος Πρωθυπουργός δήλωσε «επίσημα» όπως είπε ότι «Η Τουρκία δεν έχει καμία στρατηγική επίθεσης εναντίον της Ελλάδας, ελπίζω το ίδιο να ισχύει και για την Ελλάδα».
Τσίπρας: Το casus beli αποτελεί παρελθόν
Απαντώντας, ο Αλέξης Τσίπρας συμφώνησε με τον Αχμέτ Νταβούτογλου πως πρέπει να μην αναφέρεται καν το ενδεχόμενο ενός πολέμου μεταξύ των δύο χωρών, σημειώνοντας χαρακτηριστικά πως «το casus belli είναι κατάλοιπο άλλης εποχής και δεν συνάδει με προσπάθειές μας για κλίμα συνεργασίας. Είναι σαφές ότι υπάρχουν διαφορές ως προς την υφαλοκρηπίδα και ως προς τις παραβιάσεις που πιστεύω ότι θα λυθούν διπλωματικά».
Δεν είμαστε εμείς η αιτία του πρσφυγικού
«Σε πολύ θετικό κλίμα συζητήσαμε και τα προβλήματα του Αιγαίου και του Κυπριακού. Ο αξιότιμος κ. Τσίπρας έδειξε και για τα δύο ζητήματα μεγάλη αποφασιστικότητα ώστε να λυθούν και τον ευχαριστώ. Θέλουμε να είμαστε οι χώρες που δεν αναφέρονται για τα προβλήματα των προσφύγων αλλά οι χώρες που δημιουργούν κλίμα ειρήνης και ηρεμίας στην περιοχή» είπε ο Τούρκος Πρωθυπουργός.
Επιπλέον έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την συνεργασία των δύο χωρών στο εκπαιδευτικό επίπεδο (σ.σ. σχολικά βιβλία) «ώστε να βελτιωθούν οι σχέσεις μας και ως προς τα ιστορικά γεγονότα» όπως είπε.
Από την πλευρά του, ο Αλ. Τσίπρας αναφερόμενος στα κυκλώματα των διακινητών τόνισε ότι είναι «απαράδεκτο να έχουμε τόσο εξελιγμένα οπλικά συστήματα από την κούρσα των εξοπλισμών τόσων ετών, που κάναμε για να έχουμε το κεφάλι μας ήσυχο λες και θα κέρδιζε κάτι ο ένας ή ο άλλος από αυτό – και οι διακινητές να αλωνίζουν».
Ως προς το Κυπριακό ο κ. Τσίπρας είπε ότι συζήτησαν το θέμα επιμένοντας ότι η δίκαιη λύση καθίσταται όλο και πιο επιτακτική επί τη βάση των αποφάσεων του ΟΗΕ και εντός του πλαισίου κοινοτικού κεκτημένου ώστε οι κοινότητες Ελληνοκυπρίων Τουρκοκυπρίων και άλλων μειονοτήτων να ζουν ειρηνικά χωρίς την ανάγκη τρίτων.
Ως προς την κατάσταση στο Αιγαίο, όπως είπε, εξέθεσε «την σοβαρή μου ανησυχία για τις παραβιάσεις εθνικού εναέριου χώρου μας και ιδιαίτερα των εναέριων εμπλοκών το τελευταίο έτος» σημειώνοντας ότι δεν συνάδει με την φιλική διάθεση που υπάρχει. Εξέφρασε δε την πεποίθηση ότι ήταν ειλικρινής η πρόθεση του κ. Νταβούτογλου να επιλυθούν τα θέματα αυτά. Τέλος διεμήνυσε ότι στηρίζει την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην ΕΕ σημειώνοντας: «Πρέπει το Αιγαίο να παραμείνει θάλασσα ειρήνης και σταθερότητας».
Για το προσφυγικό
Για το προσφυγικό, ο Α. Νταβούτογλου τόνισε ότι Ελλάδα και Τουρκία μοιράζονται την κρίση. Οπως είπε «η Τουρκία άνοιξε τις πόρτες της και φιλοξενεί αυτή τη στιγμή 2,7 εκατ. Σύρους» και επεσήμανε ότι με την Ελλάδα στη Σύνοδο Κορυφής και σήμερα στη Σμύρνη απαντάμε στο θέμα της προσφυγικής κρίσης και συμφωνούμε στο θέμα με ένα κοινό προσχέδιο. «Η συνεργασία των δύο χωρών θα είναι πολύ σημαντική για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά στο Αιγαίο την προσφυγική κρίση και να μειώσουμε στο ελάχιστο τις δραματικές καταστάσεις που συμβαίνουν στη θάλασσα του Αιγαίου» επεσήμανε ο Τούρκος Πρωθυπουργός.
Από την πλευρά του, ο Αλέξης Τσίπρας τόνισε πως «εγώ και ο Αχμέτ δηλώνουμε ότι αυτό που συμβαίνει στη θάλασσά μας, είναι ντροπή για τον Πολιτισμό μας». Οπως σημείωσε «το πρόβλημα αυτό θα λυθεί με τη μεταξύ μας συνεργασία, δεν θα μας το επιβάλει κανένας ξέρουμε πώς θα λυθεί». για να προσθέσει πως «είμαστε εδώ για να καταβάλουμε κοινή προσπάθεια ώστε να χτυπήσουμε τα δίκτυα των διακινητών».
Κάνοντας μια ιδιαίτερη αναφορά στην κούρσα εξοπλισμών Ελλάδας-Τουρκίας ο κ. Τσίπρας επεσήμανε: «Θεωρώ απαράδεκτο να έχουμε τόσο εξελιγμένα οπλικά συστήματα από την κούρσα εξοπλισμών που κάναμε τόσα χρόνια για να έχουμε το κεφάλι μας ήσυχο - λες και θα κέρδιζε κάτι ο ένας ή ο άλλος από αυτό -και να αφήνονται ελεύθεροι οι διακινητές να αλωνίζουν». Ανακοίνωσε πως επανενεργοποιήθηκε το πρωτόκολλο επανεισδοχής Ελλάδας-Τουρκίας και ευχαρίστησε τον «Αχμέτ γι' αυτή τη γενναιόδωρη κίνηση».
Ο Ελληνας Πρωθυπουργός επανέλαβε ότι η Ελλάδα και η Τουρκία δεν είναι οι αιτίες του προβλήματος που αντιμετωπίζει η Ευρώπη. «Θα συνεχίσουμε να προσφέρουμε φιλοξενία όμως δεν θα δεχθούμε την μόνιμη παραμονή όλων αυτών που υποφέρουν και δικαιούνται να ζητούν άσυλο στην ΕΕ» τόνισε. Παράλληλα επεσήμανε ότι η επανανεργοποίηση του Πρωτοκόλλου Επανεισδοχής δίνει και ένα μήνυμα σε μετανάστες από τρίτες χώρες όπως αυτοί που προέρχονται από Β. Αφρική, ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει ούτε η βούληση ούτε η δυνατότητα να περάσουν στην Ευρώπη.
Αναφερόμενος στις συνομιλίες στην Σύνοδο Κορυφής, σημειώσε πως η πρόταση που κατέθεσε ο Αχμέτ Νταβούτογλου στη χθεσινή Σύνοδο παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον και άλλαξε τα δεδομένα.
«Στις Βρυξέλλες ο κ. Νταβούτογλου κατέθεσε μια ενδιαφέρουσα πρόταση ως προς το μοντέλο μετακίνησης προσφύγων. Αυτή λέει να αποθαρρύνουμε όσους δικαιούνται να ζητήσουν άσυλο στην Ευρώπη και ν' ανοίξουμε έναν νόμιμο ασφαλή δρόμο Τουρκίας – ΕΕ» είπε ο Πρωθυπουργός.
Θέλω να ευχαριστήσω θερμά τον φίλο Αχμέτ για τη φιλοξενία και τη θερμή υποδοχή.
- Εδώ στη Σμύρνη, στο μπαλκόνι προς το Αιγαίο από την πλευρά της Μ. Ασίας αισθάνομαι το ιστορικό βάρος που συμβολίζει αυτή η πόλη
- Στη μνήμη των περισσοτέρων θυμίζει τον πόλεμο, τον πόνο, την προσφυγιά, δηλαδή εικόνα καθ' όλα γνώριμες στη θάλασσά μας στο Αιγαίο.
- Ομως θα πρέπει να μην υποβαθμίσουμε το γεγονός ότι η Σμύρνη είναι και μια πόλη-σύμβολο της ειρηνικής συνύπαρξης, της αδελφοσύνης, την συνεργασίας.
- Αυτό το συμβολισμό έχει η επιλογή μας να κάνουμε εδώ το 4ο συμβούλιο συνεργασίας.
- Θέλουμε οι μνήμες αυτές να σηματοδοτούν την κοινή μας προσπάθεια, να ξεπεράσουμε προβλήματα και να οικοδομήσουμε καλύτερο μέλλον για τους λαούς μας.
Για Κυπριακό-Αιγαίο
Οπως αποκάλυψε ο Τούρκος Πρωθυπουργός με τον Αλέξη Τσίπρα συζήτησαν σε πολύ θετικό κλίμα και τα προβλήματα του Αιγαίου και του Κυπριακού. «Ο αξιότιμος κ. Τσίπρας έδειξε και για τα δύο ζητήματα μεγάλη αποφασιστικότητα ώστε να λυθούν και τον ευχαριστώ» τόνισε για να προσθέσει: «Θέλουμε να είμαστε οι χώρες που δεν αναφέρονται για τα προβλήματα των προσφύγων αλλά οι χώρες που δημιουργούν κλίμα ειρήνης και ηρεμίας στην περιοχή».
Ο Αλέξης Τσίπρας είπε ότι με τον Τούρκο ομολογό του, παρουσία και των υπουργών Εξωτερικών, συζήτησαν και για τα προβλήματα που μας χωρίζουν. Ως προς το Κυπριακό επεσήμανε ότι η δίκαιη λύση του προβλήματος, καθίσταται όλο και πιο επιτακτική επί τη βάσει του ΟΗΕ και εντός του πλαισίου του κοινοτικού κεκτημένου. Υπογράμμισε την ανάγκη ειρηνικής συμβίωσης Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων και άλλων μειονοτήτων χωρίς την ανάγκη τρίτων. Αναφορικά με το Αιγαίο, ο Ελληνας Πρωθυπουργός είπε ότι εξέθεσε την σοβαρή του ανησυχία για τις παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου μας και ιδιαίτερα των εναέριων εμπλοκών κατά το τελευταίο έτος.
Στη διαδικασία των ερωτήσεων, ο Α. Νταβούτογλου κλήθηκε να απαντήσει για τις διαφορές Ελλάδας-Τουρκίας. «Μπορεί να έχουμε πολλά ζητήματα να λύσουμε για τις δύο χώρες, αλλά μπορούμε να συζητάμε γι' αυτά και να τα λύνουμε. Όσο για τις ενέργεις του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, συμφωνήσαμε να κάνουμε σε συντονισμό ό, τι περνάει από το χέρι μας» είπε.
Πρόσθεσε δε πως «αν ανατρέξουμε στο παρελθόν θα δούμε ότι οι εχθρικές πολιτικές δεν έδωσαν τίποτα. Τουναντίον, μας πήγαν πίσω σε πολλά ζητήματα. Δεν αφήνουμε τα υπόλοιπα θέματα στην άκρη. Είτε σε εναέριες, είτε σε θαλάσσιες εισβολές και παραβιάσεις υπάρχουν εντολές που δίνουν και οι δύο χώρες. Όσον αφορά στις εναέριες παραβιάσεις ό, τι θεωρείτε εσείς παραβιάσεις εμείς δεν το θεωρούμε παραβιάσεις και το αντίθετο» υπογράμμισε
Μάλιστα είπε πως «ζηλεύει πολύ» τις σχέσεις των σκανδιναβικών χωρών που έχουν πολύ φιλικές σχέσεις μεταξύ τους. «Γιατί να μην καταφέρουμε κι εμείς το ίδιο, ή και κάτι καλύτερο; Η Τουρκία δεν έχει καμία στρατηγική επίθεσης εναντίον της Ελλάδας, ελπίζω το ίδιο να ισχύει και για την Ελλάδα» επεσήμανε ο Α. Νταβούτογλου.
Τσίπρας: Το casus beli αποτελεί παρελθόν
Ο Αλέξης Τσίπρας συμφώνησε με τον Αχμέτ Νταβούτογλου πως πρέπει να μην αναφέρεται καν το ενδεχόμενο ενός πολέμου μεταξύ των δύο χωρών, σημειώνοντας χαρακτηριστικά πως "το casus beli αποτελεί παρελθόν". «Tο casus belli είναι κατάλοιπο άλλης εποχής και δεν συνάδει με προσπάθειές μας για κλίμα συνεργασίας. Είναι σαφές ότι υπάρχουν διαφορές ως προς την υφαλοκρηπίδα και ως προς τις παραβιάσεις που πιστεύω ότι θα λυθούν διπλωματικά. Το μέλλον των ελληνοτουρκικών σχέσεων περνάει μέσα από την αντιμετώπιση μεγάλων κρίσεων, όπως το προσφυγικό» δήλωσε ο Αλέξης Τσίπρας συμφωνώντας με τον Αχμέτ Νταβούτογλου πως πρέπει να μην αναφέρεται καν το ενδεχόμενο ενός πολέμου μεταξύ των δύο χωρών.
Για την ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε.
Ο Αλ. Τσίπρας τόνισε ότι η Ελλάδα στηρίζει διαχρονικά το αίτημα της Τουρκίας. «Την θεωρούμε στρατηγικά σημαντική για την ενίσχυση των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων, για τις μεταξύ μας σχέσεις και για την ευρύτερη περιοχή. Πρέπει το Αιγαίο να παραμείνει θάλασσα ειρήνης και σταθερότητας» επεσήμανε ο Ελληνας Πρωθυπουργός.
Οι συμφωνίες
Οι δύο ηγέτες μίλησαν για τις συμφωνίες που υπεγράφησαν. Μεταξύ άλλων ανακοινώθηκε η αεροπορική σύνδεση Αθήνας-Αγκυρας, η ακτοπλοϊκή σύνδεση Θεσσαλονίκης-Σμύρνης, η κατασκευή υπερταχείας σιδηροδρομικής γραμμής, κατά μήκος της Εγνατίας οδού, που θα συνδέει την Κωνσταντινούπολη με την Θεσσαλονίκη και την Ηγουμενίτσα, την περαιτέρω εμβάθυνση των τουριστικών σχέσεων, την συνέχιση των επενδύσεων Ελλήνων και Τούρκων επιχειρηματιών στις δύο χώρες.
Ανακοίνωσαν επίσης συμφωνίες και ανάμεσα σε ραδιοτηλεοπτικά μέσα και σε ειδησεογραφικά πρακτορεία Ελλάδας Τουρκίας. Ενώ ο Α. Νταβούτογλου τόνισε πως «ελπίζουμε για τις επόμενες γενιές να υπάρξουν βελτιώσεις σε εκπαιδευτικό επίπεδο έτσι ώστε να βελτιωθούν οι σχέσεις μας και ως προς τα ιστορικά γεγονότα».