Το Grexit είναι... παλιό νέο. Ειδικά τώρα, μετά τη συμφωνία του Αλέξη Τσίπρα με τους δανειστές, που η συζήτηση γύρω από την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ έχει καταλαγιάσει.
Μπορεί η όρεξη των ξένων να έχει μετριαστεί, δεν ισχύει το ίδιο για μια συγκεκριμένη μερίδα Ελλήνων ψηφοφόρων που επιλέγουν να στηρίξουν κόμματα που τάσσονται υπέρ της εξόδου της χώρας από τη ζώνη του ευρώ και την αποδοχή μιας νέας πραγματικότητας που θα περιλαμβάνει τη δραχμή ως νόμισμα. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, το 1/4 των ψηφοφόρων αναμένεται να ψηφίσει τη Λαϊκή Ενότητα, το ΚΚΕ και τη Χρυσή Αυγή. Κόμματα που παρά τις διακριτές διαφορές τους έχουν ως κοινή θέση την έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη. Όπως αναφέρει το Business Insider, αυτή είναι πολύ κακή ιδέα.
Μια ιδέα, όμως, που επεξεργάστηκαν αρκετοί Έλληνες την περίοδο που διεξαγόταν το δημοψήφισμα και θεωρούσαν πως έτσι θα μπορούσαν να πιέσουν τους Ευρωπαίους να χαλαρώσουν τα λουριά της λιτότητας. Μα, αυτού του είδους οι σκέψεις έλκουν την καταγωγή τους και από πιο παλιά. Από την ηχώ των λόγων του Ανδρέα Παπανδρέου, το 1981, όταν έκανε λόγο για εθνική ανεξαρτησία, λαϊκή κυριαρχία και κοινωνική απελευθέρωση. Βέβαια, τα επιχειρήματα για το πώς θα ανακτηθεί η εθνική κυριαρχία αν η Ελλάδα επιστρέψει στη δραχμή, είναι αρκούντως θολά.
Ένα από τα βασικά «πλεονεκτήματα» της απόρριψης της διάσωσης και της εξόδου από το ευρώ είναι η δυνατότητα αθέτησης του χρέους στην Ελλάδα, που θεωρείται ευρέως ως ανεξέλεγκτο και μη βιώσιμο.
Προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι μια ολοκληρωμένη διαγραφή του εξωτερικού χρέους θα ανακουφίσει τις πιέσεις στην κυβέρνηση, η οποία στη συνέχεια θα είναι σε θέση να προχωρήσει την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και την ενίσχυση της ρευστότητας στην οικονομία μέσω δανεισμού από την Τράπεζα της Ελλάδας, η οποία θα μπορεί να εκτυπώνει χρήμα.
Ενώ όλοι συμφωνούν (ακόμη και η Γερμανία), ότι κάποιος τύπος ελάφρυνσης του χρέους είναι απαραίτητος για την Ελλάδα, η ασυνέπεια των εκάστοτε κυβερνήσεων είναι ένα μεγάλο πρόβλημα. Η ακύρωση του δημόσιου χρέους δεν σημαίνει ότι η κυβέρνηση και οι ιδιώτες δεν θα έχουν συνεχείς υποχρεώσεις πληρωμής που εκφράζονται σε ξένα νομίσματα. Ακόμα και αν όλα τα κρατικά ομόλογα διαγραφούν, πώς θα γίνεται η κυβέρνηση να αγοράζει αγαθά και υπηρεσίες από το εξωτερικό; Καθώς το ελληνικό κράτος δεν διαθέτει συναλλαγματικά αποθέματα, δεν θα μπορεί να στηρίξει ένα νέο νόμισμα και η αξία της δραχμής θα πέσει σαν πέτρα. Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι θα μπορούσε ακόμη να γίνει δεκτή ως μέσο πληρωμής στο εξωτερικό. Και τι γίνεται με τους ιδιώτες που έχουν εξωτερικές υποχρεώσεις; Πώς θα αγοράζουν πρώτες ύλες (εκφρασμένες σε δολάρια ή ευρώ) με τη δραχμή όταν οι αντισυμβαλλόμενοι είναι απίθανο να τη δεχτούν;
Ο μόνος τρόπος μια νέα δραχμή να μπορούσε να σταθεί στα πόδια της θα ήταν μέσω δανείων σε σκληρό νόμισμα, κατά πάσα πιθανότητα από το ΔΝΤ. Ως εκ τούτου, το σχέδιο του Γερμανού υπουργού Οικονομικών Σόιμπλε για προσωρινό Grexit (με ευγενική υποστήριξη) είναι μια καλύτερη προοπτική από κάθε μονομερή σχέδιο εξόδου. Μια διαδρομή στη δραχμή με την ανθρωπιστική βοήθεια και κάποια υποστήριξη για την περαιτέρω εισαγωγή του νομίσματος θα βοηθήσει να αποφευχθούν κάποιοι από τους κινδύνους του Grexit.
Διαφορετικά, ο Έλληνας υπουργός οικονομικών που θα αναλάβει θα είναι ένας επαίτης για δάνεια αμέσως μόλις αθετηθούν οι εξωτερικές υποχρεώσεις. Ω, και ας μην ξεχνάμε ότι, ενώ αυτό όλα θα συμβαίνουν, η αξία των καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες θα μειώνονταν μαζικά σε πραγματικούς όρους, μέσω της μετατροπής σε δραχμές. Η λιτότητα είναι το άλλο μεγάλο θέμα για τους υποστηρικτές του Grexit. Υποστηρίζουν ότι η έξοδος θα επιτρέψει ένα πιο «προοδευτικό» σχέδιο ανάπτυξης, που δεν εξαρτάται από τις περικοπές που απαιτούνται για την εξισορρόπηση του δημοσιονομικού ελλείμματος στην Ελλάδα.
Το σχέδιο βασίζεται στην αντικατάσταση των ξένων εισαγωγών με εγχώρια παραγωγή. Και, κατά κάποιο τρόπο, αυτό θα είναι το αναπόφευκτο αποτέλεσμα της επιστροφής στη δραχμή. Δεδομένου ότι οι τιμές των εισαγωγών θα αυξηθούν, η εγχώρια παραγωγή μπορεί να αντικαταστήσει ορισμένες εισαγωγές. Η κυβέρνηση, όμως, δεν θα είναι σε θέση να χρηματοδοτήσει τα μεγάλα επενδυτικά σχέδια λόγω έλλειψης κεφαλαίων. Οπότε το συμπέρασμα είναι το εξής: Ναι, υπάρχει η δυνατότητα στην Ελλάδα για τη βιομηχανική ανάπτυξη και την εγχώρια παραγωγή. Αλλά αυτό θα γίνει στο κατώτατο επίπεδο παραγωγής και θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας και μισθούς χειρότερα από τα βουλγαρικά πρότυπα. Υπάρχει ευκαιρία για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και μεγάλες ευκαιρίες για τη βελτίωση της παραγωγικότητας.
Παρ 'όλα αυτά, όλα εξαρτώνται από την ανάπτυξη και την απελευθέρωση του ιδιωτικού τομέα. Εάν ένα σχέδιο ανάπτυξης στη δραχμή βασίζεται στις κρατικές δαπάνες σε μακροπρόθεσμη βάση, η ανεξέλεγκτη νομισματική επέκταση θα οδηγήσει σε ανεξέλεγκτο πληθωρισμό.
Το θλιβερό συμπέρασμα είναι το εξής: η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα θα μπορούσε να οδηγήσει στην ανάπτυξη τελικά, αλλά θα έχει ως αποτέλεσμα τη σημαντική πτώση του βιοτικού επιπέδου, την οικονομική αποδιάρθρωση και (πιθανότατα) τα υψηλά επίπεδα δανεισμού με μειονεκτικές τιμές.
Εάν, για την αποδοχή αυτών των περιορισμών, οι Έλληνες θέλουν να επιλέξουν την "ελευθερία" της δραχμής, έχουν το δικαίωμα να το πράξουν, καταλήγει ο λέκτορας.