Αν δεν το βλέπαμε, δεν θα το πιστεύαμε για τη Γερμανία. Στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου 5 και 6 Σεπτεμβρίου όλη η χώρα ήταν στο πόδι για να υποδεχτεί με τις καλύτερες δυνατές συνθήκες επιπλέον 20.000 πρόσφυγες.
Στο Μόναχο, αλλά επίσης στη Φρανκφούρτη, στο Ντόρτμουντ και σε πολλές άλλες πόλεις, οι σιδηροδρομικοί σταθμοί μεταμορφώθηκαν σε κέντρα υποδοχής μετά την απόφαση της Ανγκελα Μέρκελ να δεχτεί πολλές χιλιάδες πρόσφυγες που είχαν μπλοκαριστεί στα σύνορα της Ουγγαρίας. Αυθόρμητα, οι Γερμανοί έφεραν ρούχα και τρόφιμα για τους πρόσφυγες και τους υποδέχτηκαν με πολύχρωμα μπαλόνια, με δώρα καλωσορίσματος και με χειροκροτήματα.
Πολλοί πρόσφυγες έφτασαν με το τρένο στο Μόναχο αλλά μοιράστηκαν σε άλλες πόλεις, σύμφωνα με τα ποσοστά που έχουν τεθεί από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, με κριτήριο τον πλούτο του τοπικού πληθυσμού της κάθε περιοχής.
Σύμφωνα με αυτά τα κριτήρια, η Ρηνανία του Βορρά θα υποδεχθεί 21,2% των προσφύγων, η Βαυαρία 15,3% και η Βρέμη 0,9%. Η ιστορική απόφαση της Ανγκελα Μέρκελ έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από τους σοσιαλδημοκράτες της Βαυρίας, αλλά αποδοκιμάστηκε από τους χριστιανοδημοκράτες που δήλωσαν ότι «πρόκειται για ένα κακό σήμα που δίνουμε».
Το βράδυ της Κυριακής οι επικεφαλής των κομμάτων της συγκυβέρνησης είχαν ειδική συσκεψη με τη Γερμανίδα καγκελάριο για να διοργανώσουν την άφιξη τόσων προσφύγων. Τα κρατικά ταμεία θα διαθέσουν επιπλέον 300 εκατομμύρια ευρώ για να δημιουργήσουν επιπλέον 30.000 θέσεις υποδοχής στα κέντρα για πρόσφυγες. Για να καθησυχάσουν τις ανησυχίες των Γερμανών πολιτών, οι αρχές ανακοίνωσαν ότι θα προσληφθούν επιπλέον 3.000 αστυνομικοί.
Σύμφωνα με δημοσκόπηση που δημοσιεύτηκε στο κανάλι ARD στις 3 Σεπτεμβρίου, το 95% των Γερμανών χαίρονται γιατί το κύμα των προσφύγων γίνεται δεκτό με αλληλεγγύη στη χώρα τους. Το 45% των Γερμανών πιστεύει ότι η μετανάστευση προσφέρει «περισσότερα πλεονεκτήματα για τη χώρα», ενώ το 33% εκτιμά ότι τα μειονεκτήματα είναι περισσότερα.
Η δημοσκόπηση έδειξε ότι οι πιο εύποροι Γερμανοί και όσοι είναι κάτω των 40 ετών είναι πιο δεκτικοί στο κύμα των προσφύγων, ενώ οι πιο ηλικιωμένοι δείχνουν πολύ πιο συγκρατημένοι. Συνολικά το 96% των Γερμανών θεωρούν σωστό να δέχεται η χώρα τους τους πρόσφυγες λόγω πολέμου. Αντίθετα, το 28% εκτιμά ότι η Γερμανία πρέπει να δέχεται μόνο οικονομικούς μετανάστες.
«Είμαστε οι Αμερικανοί της Ευρώπης»
«Αυτή η φιλοξενία απέναντι στους πρόσφυγες πολέμου έχει μακρά παράδοση. Αυτό συνέβη ήδη και μετά τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία. Ισως να οφείλεται στο γεγονός ότι οι περισσότεροι Γερμανοί κατάγονται από πρόσφυγες» αναλύει ο Joachim Fritz-Vannahme, από το Ιδρυμα Bertelsmann.
Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, περίπου 13 εκατομμύρια Γερμανών που είχαν μετακινηθεί με τη βία στην Ανατολική Ευρώπη, χρόνια πριν, «ξαναβρήκαν» τη Γερμανία, μια χώρα που ουσιαστικά δεν γνώριζαν πλέον.
Οι Γερμανοί πιστεύουν σήμερα ότι ζουν μια ιστορική στιγμή. «Μια εμπειρία ξεκίνησε. Θα μεταλλάξει τη Γερμανία πιο ριζικά από ό,τι συνέβη με την επανένωση. Μπροστά μας είναι το άγνωστο» συνοψίζει το editorial της εφημερίδας Die Zeit της 3ης Σεπτεμβρίου. Στην ίδια εφημερίδα ο κοινωνιολόγος Heinz Bude προσθέτει: «Είμαστε οι Αμερικανοί της Ευρώπης, είτε το θέλουμε είτε όχι».
Αλλά αυτή η ιστορική γερμανική στιγμή δεν είναι χωρίς προβλήματα. Οι χώρες με μακρά παράδοση μετανάστευσης όπως οι ΗΠΑ, η Μεγάλη Βρετανία και η Γαλλία «γνωρίζουν ότι η μετανάστευση δεν συμβάλλει μόνο στο να λύνονται προβλήματα αλλά δημιουργεί και καινούρια», σημειώνει η Frankfurter Allgemeine Zeitung. «Βραχυπρόθεσμα, το στοίχημα είναι μάλλον θέμα υποδομών, όχι πολιτικό» αναφέρει αξιωματούχος στην ίδια εφημερίδα.
Η υποδοχή 800.000 νέων προσφύγων εντός του 2015 θέτει, φυσικά, πολλά πρακτικά προβλήματα. Τα κρατίδια που φιλοξενούν ήδη πρόσφυγες σε σκηνές ανησυχούν όσο πλησιάζει ο χειμώνας. Αλλά αυτό το πρόβλημα δεν είναι τίποτα μπροστά στο στοίχημα της ενσωμάτωσης. «Στο παρελθόν, οι πρόσφυγες δεν είχαν τη δυνατότητα να μάθουν γρήγορα γερμανικά, να επιμορφωθούν και να μπουν γρήγορα στην αγορά εργασίας. Αυτό δεν πρέπει να επαναληφθεί» προειδοποιεί το Ινστιτούτο Γερμανικής Οικονομίας (IW) της Κολονίας.
Πολλοί Γερμανοί επιμένουν στο γεγονός ότι μεγάλος αριθμός Σύρων και Αφγανών είναι πολύ εξειδικευμένοι. Ωστόσο, ο υπουργός Εσωτερικών Thomas de Maizière είναι πιο συγκρατημένος και δηλώνει ότι «το 15-20% των ενηλίκων είναι αναλφάβητοι». Επιπλέον, το 30% των προσφύγων είναι ανήλικοι και παιδιά. Πρέπει λοιπόν να ανασυγκροτηθεί και το εκπαιδευτικό σύστημα που δεν διαθέτει τόσους εκπαιδευτικούς.
Ο Andrea Nahles, υπουργός Εργασίας και κοινωνικών ασφαλίσεων, έχει κάνει ήδη τον λογαριασμό. Για να εκπαιδευτούν οι πρόσφυγες, για να μάθουν γερμανικά και για να τους δοθούν κοινωνικά επιδόματα που δικαιούνται, οι υπηρεσίες χρειάζονται επιπλέον 3 δις ευρώ το 2016 και το ποσό θα φτάσει στα 7 δις ευρώ το 2019. Στόχος του υπουργού, όπως λέει, είναι «Οι άνθρωποι που έρχονται στη Γερμανία σαν πρόσφυγες να γίνουν γρήγορα γείτονες και συνάδελφοι».