Δεν έχει προηγούμενο το τεράστιο περιβαλλοντικό πλήγμα που έχει δεχτεί η Αττική μετά την πυρκαγιά που ξέσπασε στο εργοστάσιο ανακύκλωσης στη Νέα Ζωή Ασπροπύργου.
Από το Σάββατο, μία ομίχλη και μία έντονη οσμή καμένου πλαστικού έχει πνίξει ολόκληρο το Λεκανοπέδιο με τις τιμές των μικροσωματιδίων να είναι αυξημένες σε πολλές περιοχές του.
Από την άλλη, αυτό που προκαλεί εντύπωση, για μία ακόμα φορά, είναι η μη έγκαιρη επέμβαση του κρατικού μηχανισμού σε κάθε στάδιο της περιβαλλοντικής τραγωδίας, από την αρχή της φωτιάς, μέχρι σήμερα.
Η φωτιά στο εργοστάσιο ανακύκλωσης εκδηλώθηκε το Σάββατο και σιγοκαίει ακόμα και σήμερα. Αν και αναμένεται να τεθεί υπό έλεγχο, η Πυροσβεστική ενημερώνει ότι μικρές εστίες θα σιγοκαίνε ακόμα χωρίς να υπάρχει κίνδυνος επέκτασης, ενώ μονάδες της θα παραμείνουν στο σημείο ελέγχοντάς το και κάνοντας ρίψεις νερού ώστε να πέσει η θερμοκρασία και να μην υπάρξει αναζωπύρωση.
Πως θα μπορούσαν να τεθούν αποτελεσματικά υπό έλεγχο όλες οι εστίες και να μην αναδύεται άλλο ο τοξικός καπνός που «δηλητηριάζει» την Αττική; Αυτό θα μπορούσε να συμβεί μόνο στην περίπτωση που γινόταν επιχωμάτωση, καλύπτονταν δηλαδή όλη η έκταση που σιγοκαίει με χώμα. Κάτι τέτοιο όμως δε μπορεί να συμβεί καθώς η Περιφέρεια Αττικής δυσκολεύεται οικονομικά να καταβάλει τα χρήματα που απαιτούνται για τη μεταφορά χώματος (το κόστος κυμαίνεται από 20.000 έως 200.000 ευρώ) για να καλυφθούν τα αποκαΐδια. Το θέμα μάλιστα της πυρκαγιάς θα συζητηθεί... εκτάκτως στην Περιφέρεια σήμερα.
Που οφείλεται το μέγεθος της καταστροφής
Όπως όλα δείχνουν το εργοστάσιο ανακύκλωσης στον Ασπρόπυργο λειτουργούσε χωρίς μέτρα πυροπροστασίας και πυρόσβεσης. Παράλληλα, διαπιστώθηκαν και άλλες παραβάσεις, σύμφωνα με την Αστυνομία, η οποία προχώρησε προχθές σε μία σύλληψη.
Συγκεκριμένα, συνελήφθη το μεσημέρι της Τρίτης 9-6-2015, από αστυνομικούς του Τμήματος Περιβαλλοντικής Προστασίας της Ασφάλειας Αττικής, ένας 34χρονος, προσωρινά υπεύθυνος της εταιρείας ανακύκλωσης, για παράβαση της νομοθεσίας περί προστασίας του περιβάλλοντος, ενώ αναζητείται ο 46χρονος, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας, κατηγορούμενος για τις ίδιες παραβάσεις.
Ειδικότερα, όπως έγινε γνωστό από την ΓΑΔΑ, προχτές το πρωί, κλιμάκιο αστυνομικών του Τμήματος Περιβαλλοντικής Προστασίας, με τη συνδρομή Επιθεωρητών Περιβάλλοντος του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μετέβησαν στον Ασπρόπυργο Αττικής, στο χώρο όπου λειτουργεί το εργοστάσιο, όπου γίνεται κοπή και δεματοποίηση παλαιοχάρτου, πλαστικών και ξύλινων απορριμμάτων, προκειμένου να διαπιστωθούν ενδεχόμενες περιβαλλοντικές συνέπειες που προέκυψαν, από την πυρκαγιά, η οποία εκδηλώθηκε την 6-6-2015.
Την ώρα του ελέγχου υπήρχαν πολλές εστίες φωτιάς σε εξέλιξη, ενώ, όπως διαπιστώθηκε στο χώρο της επιχείρησης, που καταλαμβάνει 46 στρέμματα, υπήρχαν δοχεία ορυκτελαίων, ελαστικά αυτοκινήτων και συσκευασίες με φάρμακα, για τα οποία η εταιρεία δεν ήταν αδειοδοτημένη.
Διαπιστώθηκε επίσης ότι η εταιρεία δεν είχε λάβει τα απαραίτητα μέτρα πυροπροστασίας και πυρόσβεσης και δεν ενεργοποίησε το σχέδιο έκτακτης ανάγκης, με αποτέλεσμα από την πυρκαγιά να προκληθεί σοβαρή υποβάθμιση και ρύπανση του περιβάλλοντος και κίνδυνος για τη δημόσια υγεία.
Ο συλληφθείς, με τη σε βάρος του σχηματισθείσα δικογραφία, οδηγήθηκε στον Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Αθηνών.
Οι έλεγχοι από τους επιθεωρητές περιβάλλοντος
Όπως αναφέρουν κάτοικοι, αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που ξέσπασε φωτιά στην περιοχή, αλλά η τρίτη. Τις προηγούμενες δυο μάλιστα, οι πυρκαγιές είχαν καταφέρει να περάσουν την μάντρα εξαιτίας των ξερόχορτων που υπάρχουν. Η πολιτεία δεν είχε μεριμνήσει και σε αυτή την περίπτωση να τα κόψει και έτσι το κακό έγινε.
Αυτό που αξίζει να σημειωθεί πάντως είναι ότι η επιχείρηση φέρεται να οφείλει μεγάλα χρηματικά ποσά προς τις τράπεζες, ενώ κατά το παρελθόν, και συγκεκριμένα το 2010 και το 2011, έπειτα από έλεγχους των επιθεωρητών Περιβάλλοντος, επιβλήθηκαν υψηλά πρόστιμα. Παρόλα αυτά και πάλι δεν έλαβε τα απαραίτητα μέτρα, ενώ πολλοί είναι αυτοί που επιρρίπτουν τις ευθύνες και πάλι στην πολιτεία τονίζοντας ότι έπρεπε να γίνει και τρίτος έλεγχος.
Η δράση των Ρομά
Η επιχείρηση την ώρα που εφλέγετο βρισκόταν υπό το έλεος των Ρομά, οι οποίοι τοποθέτησαν ακόμα και εμπόδια στους δρόμους ώστε να καθυστερήσει η έλευση των πυροσβεστικών οχημάτων και να μπορέσουν να δράσουν ανενόχλητα. Αυτό αναφέρουν κάτοικοι της περιοχής τονίζοντας ότι ομάδες Ρομά επιδόθηκαν σε ένα πέραν κάθε φαντασίας πλιάτσικο αποσπώντας από την επιχείρηση σίδερα και άλλα υλικά, αλλά και καρέκλες και υπολογιστές.
Παρόλα τα εμπόδια που τέθηκαν στο δρόμο τους πάντως, οι κάτοικοι υποστηρίζουν ότι η παρέμβαση της αστυνομίας και της πυροσβεστικής δεν ήταν άμεση.
Η πολιτεία σε ρόλο απλού παρατηρητή
Τι κι αν η φωτιά ξέσπασε το Σάββατο, η περιφερειάρχης Αττικής Ρένα Δούρου βρέθηκε στο σημείο την Τρίτη. «Πρωταρχικό μέλημα είναι η συντομότερη ομαλοποίηση της κατάστασης από τις επιπτώσεις στην υγεία των πολιτών στο περιβάλλον λόγω της έκλυσης επικίνδυνων σωματιδίων και τοξικών ουσιών»
Η κ. Δούρου πρόσθεσε ότι η Περιφέρεια, με αποκλειστικό γνώμονα την προστασία της δημόσιας υγείας, κάλεσε ειδικούς επιστήμονες για τη μέτρηση της μόλυνσης και των επιπτώσεών της, ενώ κατέθεσε και μηνυτήρια αναφορά «κατά παντός υπευθύνου, φυσικού ή ηθικού αυτουργού, άμεσου ή απλού συνεργού για παράνομες και αυθαίρετες πράξεις από τις οποίες προέκυψε κίνδυνος για τους πολίτες, υποβάθμιση και μόλυνση του Περιβάλλοντος». Παράλληλα η Περιφέρεια Αττικής με ανακοίνωσή της έκανε γνωστό πως «έχει καταβάλει ήδη πάνω από 40.000 ευρώ για να συνδράμει την Πυροσβεστική με υδροφόρες και ειδικά μηχανήματα και έχει ζητήσει τις απόψεις ειδικών επιστημόνων, γιατρών και περιβαλλοντολόγων, για τις επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και για περαιτέρω ενέργειες».
Κατά την τέταρτη ημέρα και ενώ το τοξικό νέφος κατέκλυζε ήδη από το Σάββατο τα νότια και δυτικά προάστια της Αττικής, έγινε και η σύσκεψη στο υπουργείο Περιβάλλοντος. Η σύσκεψη πραγματοποιήθηκε υπό τον υπουργό Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Παναγιώτη Λαφαζάνη, παρουσία του αναπληρωτή υπουργού, Γιάννη Τσιρώνη κι εκπροσώπων των εμπλεκομένων υπουργείων και φορέων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι καθυστερημένη ήταν και η αντίδραση του υπουργείου Υγείας που πρότεινε τη διακοπή λειτουργίας των δημόσιων και ιδιωτικών παιδικών σταθμών, νηπιαγωγείων και σχολείων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης το βράδυ της Τρίτης. Φυσικά τα περισσότερα σχολεία της περιοχής άνοιξαν κανονικά με τα παιδιά να επιστρέφουν λίγο αργότερα στα σπίτια τους.
Περιβαλλοντική βόμβα
Ερευνητές από το Αστεροσκοπείο και τον «Δημόκριτο», επιστήμονες άλλων ειδικοτήτων, γιατροί, περιβαλλοντολόγοι κ.ά. κατέκλυσαν τον χώρο την Τετάρτη. Τότε ήταν που και η Περιφέρεια Αττικής προχώρησε σε μετρήσεις καθησυχάζοντας τους πολίτες, ότι οι δείκτες επικίνδυνων αερίων και σωματιδίων δεν ξεπέρασαν τα όρια στο κέντρο της Αθήνας.
Oι επιστήμονες πάντως κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, σημειώνοντας πως το τοξικό νέφος περιέχει διοξίνες, που θα περάσουν στην τροφική αλυσίδα, προκαλώντας μακροπρόθεσμα προβλήματα υγείας, ενώ σαφή αποτελέσματα για επιβλαβείς ουσίες αναμένονται τις επόμενες μέρες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αντιπεριφερειάρχης δυτικής Αττικής Γιάννης Βασιλείου τόνισε ότι «οι πρώτες ενδείξεις δείχνουν ότι οι ρύποι είναι 10 φορές πάνω», ενώ αίσθηση προκάλεσε και η καταγγελία του αντιδημάρχου Ασπροπύργου ότι το εργοστάσιο ανακύκλωσης ήταν μία περιβαλλοντική «βόμβα» στην περιοχή.