Η καυτή πατάτα των φορολογικών εκπτώσεων για τις ξένες κινηματογραφικές παραγωγές στην Ελλάδα βρίσκεται στα χέρια της Νάντιας Βαλαβάνη (αύριο θα γίνει κρίσιμη συνάντηση επί του θέματος). H short list με τα ονόματα για τη γενική διεύθυνση του Κέντρου Κινηματογράφου θα δημιουργηθεί εντός των προσεχών ημερών από το ΔΣ του ΕΚΚ. Θα ιδρυθεί επί τέλους Film Commission: Αυτά είναι μερικά από τα (περίπου) νέα που ακούσαμε στη συνάντηση με τον αναπληρωτή υπουργό Πολιτισμού Νίκο Ξυδάκη και το ΔΣ του ΕΚΚ.
Πριν από ακριβώς οκτώ μήνες, στον κήπο του Νομισματικού Μουσείου, δημοσιογράφοι και λίγοι φωτογράφοι ακούγαμε την υφυπουργό Πολιτισμού Αντζελα Γκερέκου να ανακοινώνει με ποιον τρόπο θα προσελκύσει η χώρα μας σημαντικές ξένες κινηματογραφικές παραγωγές, αλλά και ποια κίνητρα που θα προσφέρουμε για να γίνει η Ελλάδα μέρος αυτής της μεγάλης, προσοδοφόρας αγοράς. Τα δημοσιεύματα της επόμενης μέρας μιλούσαν με θετική έκπληξη για τη «Μέκκα» κινηματογράφου της Μεσογείου, για τα έσοδα, για τα οφέλη στην προβολή της χώρας. Το μεσημέρι της Πέμπτης, με πλήθος τηλεοπτικών συνεργείων, στριμωγμένοι στη μικρή αίθουσα συσκέψεων του Κέντρου Κινηματογράφου, ακούσαμε ουσιαστικά τα ίδια κίνητρα και μέτρα από τον αναπληρωτή υπουργό Πολιτισμού.
Η διεθνής εμπειρία δείχνει ποια είναι τα κίνητρα, τα μέτρα, η υποδομή που απαιτούνται προκειμένου σοβαροί παραγωγοί ταινιών μεγάλου κόστους να έρθουν στη χώρα μας για παραγωγές μεγάλου κόστους (αντί να πηγαίνουν μόνο στις γειτονικές Βουλγαρία, Σερβία και στην Ουγγαρία). Και τα οφέλη πολλά: Μια ταινία του Χόλιγουντ δαπανά για τις παραγωγές στο εξωτερικό περί τις 50.000 ευρώ την ημέρα επί περίπου ένα μήνα (αντιλαμβάνεστε τι έσοδα και κίνηση κεφαλαίων φέρνει αυτομάτως αυτό στην αγορά). Ενώ αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα γυρίζονται τρεις ξένες ταινίες, μικρού κόστους, με συνολικό τζίρο 5,5 εκατομμύρια.
Ο Νίκος Ξυδάκης αναφέρθηκε εμφατικά στην ανάγκη των φορολογικών εκπτώσεων, στη λειτουργία του Film Commission που προβλέπεται ήδη από τον κινηματογραφικό νόμο του 2010 αλλά δεν έχει ιδρυθεί (το οποίο για να έχει ρόλο και παρέμβαση αφού ιδρυθεί θα πρέπει να έχει προηγηθεί η καθιέρωση των φορολογικών ελαφρύνσεων σε ξένους παραγωγούς), στη διευκόλυνση των αδειοδοτήσεων που θα μπορεί να γίνεται σε λίγες μέρες μέσω των τοπικών εφορειών χωρίς καθυστερήσεις στο ΚΑΣ.
Θα κάνει η Νάντια Βαλαβάνη τη διαφορά;
Οταν ερωτήθηκε ο αναπληρωτής υπουργός γιατί δεν έχει προχωρήσει τουλάχιστον το θέμα των αδειών από τις τοπικές εφορείες αρχαιοτήτων -που είχε επίσης ανακοινώσει η κα Γκερέκου- αν υπάρχουν δυσκολίες ή ενδεχομένως και αντιρρήσεις που έκαναν το θέμα να κολλήσει, η απάντηση ήταν πως «άλλαξε η κυβέρνηση». Οσο για το μεγάλο ζητούμενο, το θέμα των φορολογικών εκπτώσεων προς τους ξένους κινηματογραφικούς παραγωγούς (στις γύρω χώρες ανέρχεται σε 25 με 30% αυτή η έκπτωση), ο υπουργός τόνισε πως αυτό είναι αρμοδιότητα του υπουργείου Οικονομικών που φέρεται έτοιμο να δώσει το πράσινο φως. Ερωτηθείς ο υπουργός, αποσαφήνισε πως είναι θέμα που χειρίζεται η αναπληρώτρια Νάντια Βαλαβάνη, λέγοντας μάλιστα πως την προσεχή Παρασκευή θα γίνει μια σημαντική συνάντηση από την οποία αναμένεται να προκύψει κάποιο νέο.
Εχει πάντως ενδιαφέρον ο τρόπος με τον οποίο θα λειτουργεί το θέμα των εκπτώσεων φόρων, όπως τον ανέλυσε ο Νίκος Ξυδάκης: Η διεθνής κινηματογραφική εταιρεία θα βρίσκει μια ελληνική εταιρεία (ενδεχομένως πιστοποιημένη μέσα από τη δημιουργία σχετικής πλατφόρμας) η οποία θα αναλαμβάνει επί του ελληνικού εδάφους όλες τις εργασίες που απαιτούνται για την ταινία. Δηλαδή θα γίνεται ένα μικρό εργοστάσιο παραγωγής για ένα με δυο μήνες. Στη συνέχεια θα δίνει στις ελληνικές αρχές το εξοδολόγιο, τον πλήρη κατάλογο δαπανών και το ελληνικό κράτος θα επιστρέφει ένα ποσοστό των φόρων στην εταιρεία αυτή (ιδανικά το 25 με 30%).
Η επιστροφή των φόρων θα γίνεται είτε με μετρητά είτε ως tax credit, ως πιστωτικός φόρος, ο οποίος -για παράδειγμα- θα μπορούσε να συμψηφιστεί με τους φόρους που έχει να πληρώσει η εταιρεία κ.ο.κ. Ο υπουργός υπογράμμισε πάντως πως αυτή είναι η ρύθμιση που πρότεινε το ΥΠΠΟ στο ΥΠΟΙΚ. Η πρόκληση και η ευκαιρία βρίσκεται λοιπόν στα χέρια της Νάντιας Βαλαβάνη, ενώ ο Νίκος Ξυδάκης διαβεβαίωσε πως το υπουργείο Οικονομικών είναι ενήμερο και έχει καταλάβει το πρόβλημα.
Οσο για το Film Commission, αυτό το ανενεργό «έτοιμο δοχείο» όπως είπε ο υπουργός, αυτό θα έχει ρόλο ρεσεψιόν, θα κατευθύνει τους παραγωγούς, θα διευκολύνει, θα συντονίζει, θα είναι σε επαφή με ενδεχομένως περιφερειακά Film Commissions, θα έχει ιστοσελίδα με τυποποιημένες αιτήσεις. Αρκεί να ιδρυθεί -κάτι που εξαγγέλλεται από το 2010 αλλά δεν έχει συμβεί ακόμη.
Aναζητώντας επειγόντως διευθυντή
Μπορεί να μη βγήκαν ειδήσεις, να μην ακούσαμε εξελίξεις ή νέα σε αυτή τη συνέντευξη Τύπου, είχαμε όμως την ευκαιρία να γνωρίσουμε το νέο ΔΣ του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου (ορίστηκε τον περασμένο Φεβρουάριο) να μάθουμε τι γίνεται με το θρίλερ του γενικού διευθυντή και με τις παγωμένες χρηματοδοτήσεις νέων ταινιών (σταμάτησαν στα μέσα του 2014). Ο πρόεδρος Αλέξης Γρίβας αναφέρθηκε στα προβλήματα και τη στασιμότητα που προκάλεσε η «ατυχής περασμένη χρονιά» και τόνισε πως το ΕΚΚ «προσπαθεί να λειτουργήσει πλήρως» καθώς ακόμα δεν έχει γενικό διευθυντή. Σε αυτή τη φάση βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία υποβολής αιτήσεων για τη θέση. Εντός των ημερών θα γίνει η short list ονομάτων από το ΔΣ, το οποίο θα στείλει και την τελική του πρόταση στον υπουργό για να λάβει την απόφασή του.
Οσο για τις αντιδράσεις που υπάρχουν γύρω από το θέμα της διαδικασίας και του επόμενου διευθυντή, το ΔΣ δήλωσε πως τα όποια ζητήματα υπάρξουν ή προκύψουν θα λυθούν στα δικαστήρια. Ο Αλέξης Γρίβας αναφέρθηκε στο φλέγον θέμα της μη χρηματοδότησης νέων ταινιών, λέγοντας πως όσο δεν υπάρχει διευθυντής δεν θα μπορεί το ΔΣ να εγκρίνει νέες χρηματοδοτήσεις. Σημειώνουμε πως υπάρχουν χρήματα στα ταμεία του ΕΚΚ, λόγω της χρηστής διαχείρισης του προηγούμενου διευθυντή όπως αναφέρθηκε κατά τη διάρκεια της συνέντευξής Τύπου. Οι ταινίες που έχουν αρχίσει να γυρίζονται (όπως των Μπουλμέτη, Δήμα, Μανουσάκη κ.ά.) θα εξεταστούν όταν λυθεί το θέμα του διευθυντή ως νέες ταινίες που πρόκειται να γυριστούν. Το ΕΚΚ έχει προϋπολογισμό 4.600.000 ευρώ, εκ των οποίων το 1.600.000 είναι κρατική επιχορήγηση. Εξ αυτών, τα 2.500.000 ευρώ πηγαίνουν στις παραγωγές (χρηματοδότηση που έχει παγώσει λόγω έλλειψης διευθυντή) και τα 800.000 ευρώ για την προώθησή τους.
Η αντιπρόεδρος του Κέντρου κα Ευα Στεφανή τόνισε πως θα γίνει διαχειριστικός έλεγχος (δεν έχει αποφασιστεί ακόμα ποια περίοδο θα καλύψει ο έλεγχος), τόνισε πως γνωρίζει ότι έχουμε ξανακούσει πολλά από αυτά που ανακοινώθηκαν στη συνέντευξη, αλλά το ΔΣ θα εργαστεί για να τα πετύχει. Αλλωστε και η Ολια Λαζαρίδου, μέλος του ΔΣ, δήλωσε πως γνωρίζει ότι υπάρχει ένα χάσμα μεταξύ προθέσεων και δηλώσεων, όμως είναι σημαντικό αυτές τις στιγμές να γίνονται ανοίγματα και κυρίως να δίνεται λόγος και χώρους στους νεώτερους ανθρώπους.
Φεύγοντας από τη συνέντευξη Τύπου, σκέφτομαι πως σίγουρα δεν ανακαλύφθηκε η πυρίτιδα της προσέλκυσης ξένων κινηματογραφικών παραγωγών στην Ελλάδα. Το στοίχημα του υπουργείου Πολιτισμού είναι αν θα κατορθώσει να βάλει φωτιά σε αυτή την πυρίτιδα. Και να γράψει έτσι (κινηματογραφική) ιστορία. Ή αν θα παραμένουμε παγιδευμένοι στη μέρα της Μαρμότας όσον αφορά τις συγκεκριμένες προθέσεις και εξαγγελίες.