Τη δική του ανάλυση στο άρθρο του Αλέξη Τσίπρα στην Le Monde κάνει ο Βρετανός δημοσιογράφος, Πολ Μέισον, ο οποίος υποστηρίζει ότι σε περίπου επτά ημέρες θα γνωρίζουμε αν η Γερμανία πιστεύει ότι η Ελλάδα είναι ένα κομμάτι γης που αξίζει να σωθεί.
Γράφει ο Πολ Μέισον:
«Οταν οι πρωθυπουργοί γράφουν άρθρα συνηθίζουν (όπως έκανε παλιά ο Τόνι Μπλερ) να τα... γεμίζουν με λέξεις σχεδιασμένες να θολώσουν το νόημα, αλλά ο Αλέξης Τσίπρας παλεύει για το πολιτικό του μέλλον.
Την περασμένη εβδομάδα οι Ελληνες πίστευαν ότι τους προτάθηκε μια συμφωνία στην οποία με λίγες ακόμη υποχωρήσεις υπέρ της λιτότητας θα κέρδιζαν μεγαλύτερη αναδιάρθρωση χρέους. Μια ενιαία συμφωνία που θα έθετε τους κοινούς όρους τόσο για τις άμεσες όσο και τις μακροπρόθεσμες ανάγκες δανειοδότησης. Αλλά τώρα φοβούνται ότι αυτή η προσφορά ξηλώνεται.
Η ριζοσπαστική αριστερή κυβέρνηση αντιμετωπίζει τώρα το να της προσφερθεί απλά μια ακόμη παράταση των διαπραγματεύσεων για τους μήνες του καλοκαιριού, κατά την οποία οι τράπεζές της θα στερέψουν από καταθέσεις και οι καταβεβλημένοι πολίτες θα χάσουν ακόμη περισσότερη πίστη.
Για το λόγο αυτό ο Τσίπρας παρουσίασε στις σελίδες της Le Monde μια λεπτομερή περιγραφή για τις τεχνικές συζητήσεις στις Βρυξέλλες, ανάμεσα σε εκείνους που κρατούν το κλειδί ώστε η Ελλάδα να αποφύγει τη χρεοκοπία την Παρασκευή. Παράλληλα, «πέταξε» και ένα απόσπασμα του Χέμινγουεϊ.
Επιτεύγματα και παραχωρήσεις
Στο μέτωπο των επιτευγμάτων ο Τσίπρας ισχυρίζεται ότι μπορεί:
- Να πετύχει μικρότερα πρωτογενή πλεονάσματα και να μειώσει την λιτότητα
- Να αλλάξει τη δομή του φορολογικού συστήματος για να «χτυπήσει» πιο σκληρά τους έχοντες
- Να βάλει μπροστά περισσότερες από 100 υποθέσεις διαφθοράς υψηλού προφίλ και
- Να αναγκάσει τα διαρκώς ζημιογόνα τηλεοπτικά κανάλια να δώσουν προκαταβολικά κάποια λεφτά για τις άδειές τους.
Στο μέτωπο των παραχωρήσεων:
Η βασική στροφή είναι στις ιδιωτικοποιήσεις. Υπάρχει μια σειρά δομικών μεταρρυθμίσεων (π.χ. ένα σωστό καθεστώς είσπραξης φόρων και μια ανεξάρτητη δημοσιονομική αρχή) στα οποία το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ συνέπιπτε με εκείνο των δανειστών, αλλά όχι στις ιδιωτικοποιήσεις.
Το απόσπασμα κλειδί είναι ότι οι φορολογικές και δημοσιονομικές αλλαγές που θέλει ο ΣΥΡΙΖΑ «θα αυξήσουν τα έσοδα και αυτό θα συμβεί χωρίς βαριές υφεσιακές επιπτώσεις από τη στιγμή που δεν μειώνουν την ενεργή ζήτηση ή δεν βάζουν περισσότερα εμπόδια στα χαμηλά και μεσαία στρώματα».
Η μεγάλη αλλαγή στον τρόπο σκέψης του λόγω εμπειρίας
Βασικά η ελληνική κυβέρνηση πιστεύει ότι μπορεί να υπάρξει δημοσιονομική πειθαρχία χωρίς λιτότητα, ενώ, οι δανειστές όχι. Και για αυτό τον λόγο η Ελλάδα παραμένει σε τροχιά σύγκρουσης με τους δανειστές της.
Και σε αυτό το σημείο το άρθρο του Τσίπρα γίνεται ενδιαφέρον. Κατηγορεί αυτή την «φατρία» των δανειστών ότι μπλοκάρει την πρόοδο (υπαινισσόμενος το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών και τους σκληροπυρηνικούς συμμάχου του στη ΕΚΤ) θέλοντας να δημιουργήσει μια Ευρώπη δύο ταχυτήτων. «Οπου ο πυρήνας θα θέτει τους κανόνες αναφορικά με τη λιτότητα και την εφαρμογή της και θα διορίσει έναν «υπερυπουργό» Οικονομικών για την Ευρωζώνη με απεριόριστη δύναμη και με την δυνατότητα να μπορεί ακόμη και να απορρίπτει προϋπολογισμούς κρατών που δεν είναι ευθυγραμμισμένα με το δόγμα του ακραίου νεοφιλελευθερισμού. Για όσες χώρες αρνηθούν να υποκύψουν στη νέα εξουσία η λύση θα είναι απλή: Σκληρή τιμωρία. Υποχρεωτική λιτότητα και ακόμη χειρότερα περισσότεροι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων, πειθαρχικές κυρώσεις, πρόστιμα και ακόμη και παράλληλο νόμισμα».
Πιστεύω ότι αυτό το απόσπασμα αποτελεί μεγάλη αλλαγή στον τρόπο σκέψης του Τσίπρα και του κύκλου του. Μια αλλαγή που γεννήθηκε μέσω της εμπειρίας.
Εκείνοι που βρίσκονται κοντά στις διαπραγματεύσεις έχουν ακούσει για το ευρώ «δύο ταχυτήτων» από τους Γερμανούς ομολόγους του, μαζί με την παραδοχή ότι ο μοναδικός ρόλος της Ελλάδας σε μια τέτοια περίπτωση θα ήταν εκείνος του αποδιοπομπαίου τράγου για να τρομάξουν όλοι οι υπόλοιποι.
Ψάχνει μια συμφωνία που μπορεί να «πουλήσει» στον ΣΥΡΙΖΑ
Αυτό που θέλει και χρειάζεται ο Τσίπρας από τις διαπραγματεύσεις αυτής της εβδομάδας είναι μια συμφωνία που θα σπάσει το αδιέξοδο στο εσωτερικό.
Εάν υποχωρήσει από τις λεγόμενες «κόκκινες γραμμές» σε θέματα συντάξεων και εργασιακών, ο μόνος τρόπος για να πουλήσει τη συμφωνία στο κόμμα του θα ήταν να πετύχει δύο μεγάλες νίκες: Μια μακροχρόνια αναδιάρθρωση χρέους που θα μετέφερε το μεγαλύτερο κομμάτι χρέους της Ελλάδας στα... «χρόνια του ποτέ ποτέ», δηλαδή στα μέσα του αιώνα με μικρά επιτόκια και ένα είδος σχεδίου Μάρσαλ για την Ελλάδα που θα εμπεριέχει δημοσιονομική ανάταση μέσω των κονδυλίων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Το θέμα οπότε αυτής της εβδομάδας είναι το αν οι διαπραγματευτές της Ελλάδας θα «τσεκάρουν» ένα ακόμη κουτί στη λίστα των τεχνοκρατών της ΕΕ στις Βρυξέλλες. Είναι ακόμη το αν οι πολιτικοί ηγέτες της ΕΕ έχουν τη θέληση να βοηθήσουν τον Τσίπρα να κάνει έναν τελευταίο τακτικό συμβιβασμό ώστε να του δώσουν μια μακροχρόνια συμφωνία αναδιάρθρωσης χρέους την οποία θα μπορούσε να πουλήσει ως νίκη.
Στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι πλέον μόνο η πλευρά της σκληρής Αριστεράς που πιέζει ενάντια στη συμφωνία. Ενα γκρουπ 53 κεντροαριστεων βουλευτών, παλαιών και με επιρροή, μάχεται δυναμικά για να αποφύγει έναν συμβιβασμό.
Στο μεταξύ, ο υπουργός Οικονομικών, Γιάνης Βαρουφάκης, προειδοποίησε το Twitter ότι «οι φήμες για την παραίτησή μου είναι πρόωρες».
Ελληνες δημοσιογράφοι που βρίσκονται κοντά στη διαμάχη πιστεύουν ότι ο Γιάνης Βαρουφάκης είναι υπό πίεση από μια πιο μετριοπαθή τάση του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία περιλαμβάνει πρώην μέλη του ΠΑΣΟΚ που μετακόμισαν στο κόμμα όταν ήταν στην αντιπολίτευση. Αυτοί θέλουν μια συμφωνία με οποιοδήποτε κόστος και σε πολλές περιπτώσεις θέλουν να προστατεύσουν τα πολυπόθητα κοινωνικά προγράμματα που δεν θα μπορούσαν να κρατηθούν σε περίπτωση χρεοκοπίας ή Grexit.
Μέσα από αυτό το πρίσμα, ο τρόπος για να διαβάσει κανείς το άρθρο του Τσίπρα είναι να το δει να ταιριάζει απόλυτα με την διαπραγματευτική θέση με την οποία ταυτίζεται ο Βαρουφάκης: Μια σιωπηλή ετοιμότητα για χρεοκοπία και μια διάθεση να ρίξει το φταίξιμο στις μεταβαλλόμενες δυνάμεις εντός του Eurogroup κάτι για το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν υπεραισιόδοξος.
Η κυβέρνηση δεν μπορεί να πληρώσει το ΔΝΤ
Θα υπάρξουν πολλά τηλεφωνήματα τις επόμενες 48 ώρες, αλλά η ελληνική απειλή μη πληρωμής της δόσης του ΔΝΤ είναι αληθινή. Οι υπουργοί του γνωρίζουν ότι έχουν εξαντλήσει τα ταμειακά διαθέσιμα σε επικίνδυνα επίπεδα για να αποφύγουν τη χρεοκοπία μέχρι στιγμής. Ισως να υπάρχει ένας τεχνητός τρόπος που να επιτρέψει στην Ελλάδα να «μαζέψει» τις τέσσερις δόσεις προς το ΔΝΤ σε μια, ωστόσο, η εκτίμηση του ΔΝΤ είναι σωστή. Η Ελλάδα δεν μπορεί να πληρώσει.
Η προειδοποίηση προς την Ευρώπη και οι Γερμανοί
Φθάνουμε λοιπόν σε μια ακόμη εβδομάδα γεμάτη αγωνία. Σε ένα τελευταίο απόσπασμα ο Τσίπρας κάλεσε τους ηγέτες της ΕΕ να διαβάζουν το βιβλίο του Χέμινγουεϊ «Για ποιον χτυπά η καμπάνα». Το βιβλίο σχετίζεται με έναν άγριο εμφύλιο πόλεμο και την κατάρρευση της δημοκρατίας στην Ευρώπη στη δεκαετία του 1930. Νομίζω όλοι πιάνουμε το νόημα.
Αλλά θα μπορούσε το ίδιο εύκολα να έχει χρησιμοποιήσει τα λόγια του Τζον Ντον (σσ Βρετανός ποιητής) ο οποίος είχε γράψει ότι «Εάν ένα κομμάτι γης παρασυρθεί από τη θάλασσα, η Ευρώπη δεν θα είναι ολόκληρη».
Θα γνωρίζουμε τις επόμενες εβδομάδες, υπολογίζω τις επόμενες επτά ημέρες, εάν οι Γερμανοί πιστεύουν ότι «Η Ελλάδα είναι ένα κομμάτι γης που αξίζει να σωθεί».