Σε συνέντευξη στην εφημερίδα «Καθημερινή» που δημοσιεύεται σήμερα, ο διευθύνων σύμβολος της Εθνικής Τράπεζας, Απόστολος Ταμβακάκης αναφέρεται στις καταστροφικές συνέπειες για την ελληνική κοινωνία και οικονομία από την χρεοκοπία και την επιστροφή στη δραχμή. Ο κ. Ταμβακάκης επισημαίνει ωστόσο ότι υπάρχουν ακόμα τα περιθώρια να διασωθεί η χώρα από μια μεγάλη καταστροφή αρκεί να εφαρμόσει με συνέπεια τις κατάλληλες μεταρρυθμίσεις. Διαβάστε παρακάτω αποσπάσματα της συνέντευξης.
-Τελευταία έχουν πυκνώσει οι συζητήσεις για πιθανή ελληνική χρεοκοπία. Θα την αποφύγουμε τελικά;
-Από εμάς εξαρτάται. Ασφαλώς μπορούμε να την αποφύγουμε. Κανείς δεν μπορεί να μας ωθήσει σε χρεοκοπία αν εμείς θέλουμε να μην χρεοκοπήσουμε.
Είμαι βέβαιος ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε αν όλοι αποφασίσουμε να δούμε ο καθένας το προσωπικό του συμφέρον μέσα από το συμφέρον της χώρας. Πρέπει να καταλάβουμε ότι σήμερα το ατομικό μας συμφέρον ταυτίζεται με το συλλογικό. Και να κάνουμε αυτά που όλοι γνωρίζουμε ότι πρέπει να γίνουν.
Εφόσον συμβεί αυτό, η αλληλεγγύη και η στήριξη από τους ευρωπαίους εταίρους μας θα συνεχιστεί. Οποιαδήποτε άλλη εναλλακτική θα φέρει τη χώρα πολλές 10ετίες πίσω. Κανείς λογικός άνθρωπος δεν θα ήθελε κάτι τέτοιο.
Δυστυχώς, χάσαμε πολλές ευκαιρίες τις τελευταίες 10ετίες, να δημιουργήσουμε σύγχρονες παραγωγικές δομές, να βελτιώσουμε την παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητά μας. Έτσι, τώρα, που έφτασε η ώρα της αλήθειας, οι αλλαγές που αμελήσαμε πρέπει να γίνουν απότομα.
Είναι αλήθεια ότι ζούμε σε συνθήκες πολέμου. Και σε συνθήκες πολέμου απαιτείται εθνική συνεννόηση και συστράτευση όλων.
Πιστεύω ότι η λογική, τελικά, θα επικρατήσει. Γιατί μόνο έτσι θα παραμείνει σταθερός ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός της χώρας. Αν άλλαζε αυτός ο προσανατολισμός, θα κατέρρεε το βασικό θεμέλιο στο οποίο οικοδομήθηκε η σύγχρονη Ελλάδα.
-Έχει ριζώσει η αντίληψη πως ό,τι και να κάνουμε εμείς, και τίποτα να μην κάνουμε δηλαδή, οι άλλοι θα μας σώσουν γιατί δεν αντέχουν να μην μας σώσουν. Συμφωνείτε;
-Είμαι σε θέση να γνωρίζω ότι αυτό δεν ισχύει. Όχι, δεν μπλοφάρουν οι εταίροι μας στην Ευρωζώνη.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι έχουν κάνει κι αυτοί λάθη και, μάλιστα, πολύ σοβαρά. Η Ευρώπη βρίσκεται πάλι μπροστά στην αναζήτηση της ταυτότητάς της.
Υπάρχει διάχυτο, όμως, αυτό που λέγεται «ελληνική κόπωση» (hellenic fatigue) και πρέπει να το λάβουμε σοβαρά υπόψη μας. Κάποιοι, που πληθαίνουν επικίνδυνα, πιστεύουν ότι η Ευρώπη μπορεί να ζήσει και χωρίς εμάς. Έχουμε εθνική υποχρέωση να μην δοκιμάσουμε αυτό το ενδεχόμενο. Γιατί, ακόμα κι αν αυτό οδηγούσε τελικά στην καταστροφή του ευρώ, πριν από αυτήν θα είχε πάθει μεγάλο κακό η χώρα μας.
-Ποιος θα κέρδιζε από την χρεοκοπία και την επιστροφή στην δραχμή;
-Όλοι εκείνοι που προσδοκούν να αγοράσουν την Ελλάδα ή κομμάτια της έναντι πινακίου φακής. Όσοι έχουν κλέψει το Δημόσιο και ελπίζουν ότι με την καταστροφή θα αποφύγουν την τιμωρία. Όσοι πήραν δάνεια και τα ιδιοποιήθηκαν, προσδοκώντας ότι με μια καταστροφή ουδείς θα πληρώνει, άρα και αυτοί θα είναι μέσα στους πολλούς. Θα κέρδιζαν, δηλαδή, οι απατεώνες και οι καιροσκόποι.
Φοβούμαι, όμως, ότι το κόστος δεν θα είναι μόνο στενά οικονομικό. Θα είναι κοινωνικό και πολιτικό, με συνέπειες στη δομή της ελληνικής κοινωνίας και, ίσως, και στην εξέλιξη των εθνικών μας θεμάτων.
-Πιστεύετε ότι μπορεί να υπάρξει επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας;
-Ασφαλώς. Ξέρετε, οι χώρες δεν πεθαίνουν. Επανεκκίνηση θα γίνει. Το θέμα είναι, πότε. Ελπίζω σύντομα.
Η υλοποίηση της συμφωνίας της 21ης Ιουλίου και η σταθεροποίηση των δημοσίων οικονομικών μέσω της δημιουργίας πρωτογενών πλεονασμάτων το 2012, θα δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις της επανεκκίνησης. Οι αγορές, αργά αλλά σταθερά, θα αρχίσουν να εμπιστεύονται όλο και περισσότερο τη χώρα, με αποτέλεσμα το τραπεζικό σύστημα να αρχίσει να δανείζεται από τις διεθνείς χρηματαγορές, πράγμα απόλυτα αναγκαίο για τη χρηματοδότηση της οικονομίας.
Αυτό σημαίνει, άραγε, ότι μέχρι τότε πρέπει να καθίσουμε με σταυρωμένα χέρια; Ασφαλώς όχι. Πρέπει να πετύχουμε γρήγορες νίκες. Τι εννοώ;
Έχουμε μπροστά μας ένα μεγάλο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, έχουμε τομείς επενδυτικής δραστηριότητας που θα μπορούσαν να βοηθήσουν πάρα πολύ και άμεσα στη διαδικασία αυτή: Όπως η διαχείριση απορριμμάτων και υδάτινων πόρων, η απελευθέρωση της ενέργειας, η ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων, η στροφή σε ανταγωνιστικές αγροτικές καλλιέργειες. Επίσης, ένα καινούργιο χωροταξικό σχέδιο της χώρας που θα βοηθούσε την ανάπλαση των πόλεων και την εξοχική κατοικία, η ενίσχυση των εξαγωγικών επιχειρήσεων και η επικέντρωσή μας σε τομείς με στρατηγικά πλεονεκτήματα όπως ο τουρισμός και η ναυτιλία.
Είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι αν υπάρξει ένα εθνικό σχέδιο δράσης για αυτούς τους συγκεκριμένους τομείς, επενδύσεις που διαφορετικά θα γίνονταν σε 10ετίες, θα γίνουν μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια.
-Τι θα χρειαστεί για να σπάσει η κακή ψυχολογία και η άρνηση των ξένων να επενδύσουν στην Ελλάδα;
-Πρώτο, σταθεροποίηση της οικονομίας και πρωτογενή πλεονάσματα του δημοσίου, που θα οδηγήσουν στη μείωση του κινδύνου επένδυσης στη χώρα. Δεύτερο, σταθερό φορολογικό σύστημα με απλούς και σαφείς κανόνες που θα ισχύουν για όλους. Τρίτο, απαλλαγή από τη χρονοβόρα και σπάταλη γραφειοκρατία.
Όπου υπάρχει γραφειοκρατία παράγεται διαφθορά. Αυτή είναι η γάγγραινα που απειλεί με σήψη όλη τη χώρα. Αυτή μας έχει οδηγήσει ως εδώ. Αν δεν τελειώνουμε με τη διαφθορά, ο τόπος δεν θα μπορέσει να αξιοποιήσει τις μεγάλες δυνατότητες που έχει. Και οι ξένοι θα φοβούνται να επενδύσουν τα κεφάλαια τους στη χώρα μας. Δεν θα έρθουν αν φοβούνται ότι θα πρέπει "να περάσουν από τον πάγκο" του ενός ή του άλλου για να μπορέσουν να κάνουν επενδύσεις στη χώρα μας.
Πιστεύω ότι το κορυφαίο πρόβλημα της χώρας είναι το πρόβλημα της λειτουργίας των θεσμών. Δεν λειτουργούν σωστά οι θεσμοί στην Ελλάδα. Εύκολα τους ευτελίζουμε σε φύλλο συκής για κάθε ιδιοτέλεια, παρανομία και εξυπηρέτηση. Αυτό είναι το μεγάλο εμπόδιο. Πρέπει να λειτουργήσουν οι θεσμοί, να γίνουν σεβαστοί οι νόμοι και να υπάρξει ισονομία.